امواج الیوت (Elliott Wave) نظریه‌ای برای توصیف حرکت قیمت ارزهای دیجیتال (در روندهای بلندمدت) است که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌توانند از آن در تحلیل تکنیکال خود استفاده کنند. اساس تئوری موج‌های الیوت مبتنی بر این فرض است که بازارهای مالی بدون در نظر گرفتن بازه‌های زمانی، از الگوهای خاصی پیروی می‌کنند. اساساً، نظریه موج الیوت (EWT) می‌گوید که حرکات بازار از یک توالی چرخه‌های روانشناسی توده (Crowd Psychology) پیروی می‌کند؛ در واقع، الگوهایی بر اساس احساسات فعلی بازار شکل می‌گیرد که به طور متناوب بین حالت‌های نزولی و صعودی تغییر می‌کند.
موج الیوت (Elliott Wave) چیست؟
رالف نلسون الیوت (Ralph Nelson Elliott)، حسابدار و نویسنده آمریکایی در دهه ۳۰ میلادی نظریه‌ی موج الیوت را ایجاد کرد؛ با این حال، این نظریه در دهه ۷۰ میلادی و به لطف تلاش های رابرت آر. پرچتر (Robert R. Prechter) و ای. جی. فراست (A. J. Frost) میان کارشناسان تحلیل تکنیکال بازارهای مالی محبوبیت پیدا کرد. در ابتدا، نظریه موج الیوت (EWT) را با نام اصل موج (Wave Principle) می‌شناختند، زیرا توصیفی از رفتار انسان است. رالف الیوت، تئوری الیوت بر اساس انجام مطالعات گسترده‌‌ای از داده‌های بازار، به ویژه بازارهای سهام ایجاد کرد؛ تحقیقات روشمند و منسجم او شامل حداقل ۷۵ سال اطلاعات است.
تحلیل‌گران از نظریه‌ی EWT به‌عنوان یک ابزار تحلیل تکنیکال برای شناسایی چرخه‌ها و روندهای بازار استفاده می‌کنند که می‌تواند در طیف وسیعی از بازارهای مالی اعمال شود. با این حال، موج الیوت یک شاخص یا تکنیک معاملاتی نیست؛ در عوض، نظریه‌ای است که ممکن است به پیش‌بینی رفتار بازار کمک کند. همانطور که پرچتر در کتاب خود می گوید:
“اصل موج در درجه اول یک ابزار پیش‌بینی نیست، بلکه شرح مفصلی از نحوه رفتار بازارها است.”
الگوی موج الیوت (Elliott Wave Pattern)
الگوی پایه موج الیوت (EWT)، شامل پنج موج حرکتی است که در جهت روند اصلی حرکت می‌کند و سه موج اصلاحی دیگر در ادامه که در جهت مخالف حرکت می کنند. بنابراین، یک چرخه کامل موج الیوت در یک بازار صعودی (بازار گاوی) به شکل زیر است:
توجه داشته باشید که در مثال اول، ما پنج موج حرکتی داریم: سه موج با حرکت صعودی (۱، ۳، و ۵) و دو موج با حرکت نزولی (A و C). به بیان ساده، هر حرکتی که مطابق با روند اصلی باشد می‌توامند یک موج حرکتی در نظر گرفته شود؛ این بدان معنی است که بخش‌های ۲، ۴، و B سه موج اصلاحی هستند. براساس گفته‌های الیوت، بازارهای مالی الگوهایی با ماهیت فراکتال ایجاد می‌کنند. بنابراین، اگر به بازه‌های زمانی بزرگ‌تری نگاه کنیم، روند حرکتی از ۱ تا ۵ را می‌توان یک موج حرکتی واحد (i) در نظر گرفت، در حالی که حرکت A، B ,C می‌تواند به تنهایی یک موج اصلاحی واحد (ii) را نشان دهد.
همچنین، در بررسی بازه‌های زمانی کوتاه‌تر می‌توان یک موج حرکتی مانند شماره‌ی ۳ را می‌توان به پنج موج کوچکتر تقسیم کرد؛ همانطور که در بخش بعدی نشان داده شده است. در نقطه مقابل، یک چرخه کامل موج الیوت در یک بازار نزولی (بازار خرسی) به شکل زیر است:
امواج حرکتی (Motive Waves)
براساس تعریف رابرت پرچتر، امواج حرکتی (Motive Waves) همیشه در جهت روند بزرگ‌تر حرکت می‌کنند. همانطور که قبلاً هم دیده‌ایم، الیوت روند پیش‌روی دو نوع موج را توصیف می‌کند: امواج حرکتی (Motive Waves) و امواج اصلاحی (Corrective Waves). مثال قبلی شامل پنج موج حرکتی و سه موج اصلاحی بود؛ اما اگر یک موج حرکتی را به تنها بررسی کنیم، خواهیم دید که خود از یک ساختار پنج موجی کوچکتر تشکیل شده است. رالف الیوت، این الگو را الگوی پنج موجی (Five-Wave Pattern) نامید و سه قانون برای توصیف نحوه‌ی شکل گیری آن ایجاد کرد:
- موج ۲ نمی تواند بیش از ۱۰۰ درصد از حرکت موج ۱ قبلی را پوشش دهد.
- موج ۴ نمی تواند بیش از ۱۰۰ درصد از حرکت موج ۳ قبلی را پوشش دهد.
- در میان امواج ۱، ۳ و ۵، موج ۳ نمی تواند کوتاه‌ترین باشد و اغلب طولانی‌ترین موج است. همچنین، موج ۳ همیشه از انتهای موج ۱ عبور می‌کند.
امواج اصلاحی (Corrective Waves)
برخلاف امواج حرکتی، امواج اصلاحی (Corrective Waves) معمولاً از یک ساختار سه موجی ساخته می شوند. آن‌ها اغلب توسط یک موج اصلاحی کوچکتر که بین دو موج حرکتی کوچکتر رخ می‌دهد، تشکیل می‌شوند. تحلیل، اغلب این سه موج را با نام‌های A، B و C می‌شناسند.
امواج اصلاحی در مقایسه با امواج حرکتی کوچکتر هستند، زیرا برخلاف روند اصلی حرکت می‌کنند. در برخی موارد، چنین حرکت‌های خلاف روندی می‌تواند تشخیص امواج اصلاحی را بسیار سخت‌تر کند؛ زیرا طول و پیچیدگی آن‌ها به‌طور قابل‌توجهی کوچکتر و متفاوت است. به گفته رابرت پرچتر، مهم‌ترین قانونی که باید در مورد امواج اصلاحی در نظر داشت این است که آن‌ها هرگز از پنج موج ساخته نمی‌شوند!
آیا امواج الیوت قابل اعتماد هستند؟
همواره، بحثی در مورد کارایی امواج الیوت (EWT) و پرایس اکشن میان تحلیل‌گران وجود دارد. برخی معتقدند که میزان موفقیت معامله گران در استفاده از نظریه موج الیوت به توانایی آن‌ها در تقسیم دقیق حرکات بازار به روندها و اصلاحات بستگی دارد. در عمل، این امواج ممکن است به چندین روش مختلف کشیده شوند، بدون اینکه الزاما قوانین الیوت را زیر پا بگذارند. این بدان معنی است که ترسیم درست امواج در تحلیل تکنیکال کار ساده‌ای نیست؛ نه تنها به این دلیل که نیاز به تمرین دارد، بلکه به دلیل وجود تعداد زیادی از عناصر ذهنی که در آن لحظه می‌تواند وجود داشته باشد.
بر این اساس، منتقدان استدلال می‌کنند که نظریه موج الیوت (EWT) به دلیل ماهیت بسیار ذهنی آن یک نظریه قابل اعتبار نیست و بر مجموعه‌ای از قوانین کاملاً تعریف‌شده متکی است. با این حال، هزاران سرمایه‌گذار و معامله‌گر موفق وجود دارند که توانسته‌اند اصول الیوت را به شیوه‌ای سودآور در معاملات خود به کار گیرند. جالب اینجاست که تعداد فزاینده ای از معامله گران وجود دارد که تئوری موج الیوت را با اندیکاتورهای دیگر تحلیل تکنیکال ترکیب می‌کنند تا میزان موفقیت خود را افزایش و ریسک ضرر کردن را کاهش دهند.
اندیکاتورهای فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci retracement) و فیبوناچی اکستنشن (Fibonacci Extension) شاید محبوب‌ترین نمونه‌هایی باشند که در کنار الگوی امواج الیوت به کار گرفته می‌شوند.
سخن آخر
به گفته رابرت پرچتر، الیوت هرگز در مورد اینکه چرا بازارها تمایل به ارائه ساختار موجی ۵-۳ دارند، نظری ارائه نمی‌دهد؛ در عوض، او به سادگی و با تجزیه و تحلیل داده‌های بازار را این نتیجه رسید. اصل الیوت صرفاً نتیجه‌ی چرخه های اجتناب ناپذیر بازار است که براساس طبیعت انسانی و اصول روانشناسی توده ایجاد شده است.
همانطور که گفته شد، موج الیوت یک اندیکاتور در تحلیل تکنیکال نیست، بلکه صرفا یک نظریه است. به این ترتیب، هیچ راه درستی برای استفاده از آن وجود ندارد و ذاتاً موضوعی ذهنی یا سابجکتیو است. پیش‌بینی دقیق حرکات بازار با استفاده از امواج الیوت (EWT) به تمرین و مهارت زیادی نیاز دارد، زیرا معامله‌گران باید نحوه ترسیم تعداد موج‌ها را به خوبی یاد بگیرند؛ پس فراموش نکنید که استفاده از آن به خصوص برای مبتدیان در تحلیل تکنیکال بازار ارزهای دیجیتال می‌تواند بسیار خطرناک باشد. شما همراهان عزیز ارزتودی می‌توانید دیدگاه‌ها و سوالات‌تان در مورد نظریه و الگوهای امواج الیوت را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
امواج الیوت چیست؟
امواج الیوت نظریه‌ای برای توصیف حرکت قیمت ارزهای دیجیتال (در روندهای بلندمدت) است که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌توانند از آن در تحلیل تکنیکال خود استفاده کنند.
الگوی موج الویت چگونه است؟
الگوی پایه موج الیوت (EWT)، شامل پنج موج حرکتی است که در جهت روند اصلی حرکت می‌کند و سه موج اصلاحی دیگر در ادامه که در جهت مخالف حرکت می کنند.
نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی نوشته شده و آکادمی ارز دیجیتال ارزتودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات افراد یا عواقب مالی آن ندارد.
