غیرمتمرکز و غیرقابل کنترل بودن ارز‌های دیجیتال باعث می‌شود این حوزه دائماً در معرض خطراتی همچون پولشویی، واش تریدینگ و کلاهبرداری باشد. گفتنی است بازار NFT کاملاً در برابر تجارت شستشو (Wash trading) آسیب‌پذیر است. اما تجارت شستشو و پولشویی چیست و چگونه بر NFTها تأثیر می‌گذارد؟
تجارت شستشو یا واش تریدینگ چیست؟
تجارت شستشو زمانی رخ میدهد که یک معاملهگر یا سرمایهگذار برای فریب سایر فعالان بازار در مورد قیمت یا نقدینگی یک دارایی، چندین بار در مدت زمان کوتاهی یک دارایی را خرید و فروش میکند.
همانطور که قبلاً گفته شد، تجارت شستشو فرآیند فروش و خرید یک دارایی در مدت زمان کوتاه است. برخی از تریدر‌ها از تجارت شستشو به عنوان روشی برای دستکاری بازار استفاده می‌کنند. معمولاً یک یا چند فرد کلاهبردار، یک سری معاملات را بدون در نظر گرفتن ریسک‌های بازار انجام می‌دهند که در نتیجه هیچ تغییری در موقعیت اصلی آن‌ها ایجاد نمی‌شود.
یکی از پروژه‌های مشهور Larva Labs NFT، کریپتو پانک، در اکتبر سال ۲۰۲۱، یک تجارت شستشو یا واش تریدینگ را در شبکه اتریوم تجربه کرد. ارز دیجیتال «کریپتو پانک ۹۹۹۸» به ارزش ۱۲۴,۴۵۷ واحد اتریوم فروخته شد. اتریوم مورد نظر برای دریافت NFT به حساب فروشنده منتقل شد، سپس به خریدار بازگردانده شد تا وام مورد استفاده برای خرید هنر بلاک چین دیجیتال از Larva Labs را بازپرداخت کند. این اتفاق علاوه بر فلش لون، یکی از نمونه‌های قابل توجه پولشویی NFT بود.
واش تریدینگ معمولاً توسط یک شرکت یا یک فرد به دلایل مختلف انجام می‌شود. هدف آن‌ها ممکن است ترویج خرید به منظور افزایش قیمت یا تشویق فروش به منظور کاهش قیمت‌ها باشد. تریدر می‌تواند قبل از خرید مجدد دارایی با هزینه کمتر، اقدام به خرید و فروش کند تا ضرر سرمایه را قفل کند.
نحوه کار تجارت شستشو (Wash trading)
نیت هر دو طرف درگیر در واش تریدینگ و همچنین نتیجه معامله باعث می‌شود که تجارت شستشو به هدف خود برسد. هنگامی که یک سرمایهگذار همزمان توکن‌های یک دارایی را خرید و می‌فروشد، این به عنوان یک تجارت شستشو شناخته می‌شود. از طرفی، تجارت شستشو با در نظر گرفتن هدف یا قصد سرمایهگذار و همچنین نتیجه معامله، تعریف می‌شوند.
معامله‌گران یا سرمایه‌گذاران باید دارایی‌هایی با مالکیت مشترک ذی نفع را در مدت زمان کوتاهی به دست آوردند، بفروشند و هدف آن‌ها باید به تجارت شستشو مربوط باشد. به حساب‌های متعلق به یک شخص یا نهاد، مالکیت ذی نفع گفته می‌شود.
معاملات بین حساب‌های دارای مالکیت ذی‌نفع مشترک ممکن است برای مقامات مالی نگران‌کننده باشد، زیرا آن‌ها نشان دهنده فعالیت‌های تجارت شستشو هستند. از سوی دیگر، تجارت شستشو لزوماً مستلزم معاملات واقعی نیستند. آن‌ها همچنین می‌توانند زمانی اتفاق بیفتند که به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران و معامله گران معامله‌ای را روی کاغذ انجام می‌دهند اما در واقعیت هیچ دارایی معامله نمی‌شود.
چرا واش تریدینگ غیرقانونی است؟
در امور مالی سنتی، تجارت شستشو غیرقانونی و ممنوع است. اما در دنیای غیر متمرکز NFTها، قانونی بودن تجارت شستشو هنوز مشخص نشده است. علی‌رغم قانون‌گذاری‌ها و طبقه‌بندی NFT، برخی از دولت‌ها مخالفت خود را با آن ابزار کرده‌اند. برای مثال، صرافی کره جنوبی Bithumb، در سال ۲۰۱۸ متهم به تجارت شستشو به ارزش بیش از ۲۵۰ میلیون دلار در حجم جعلی شد.
در ۵ آوریل ۲۰۲۲، بلومبرگ گزارش داد که بر اساس داده‌های CryptoSlam ردیاب NFT، تجارت شستشو ۱۸ میلیارد دلار یا ۹۵ درصد از کل فعالیت معاملاتی در بازار NFT LooksRare را به خود اختصاص داده است. با این حال، حتی اگر برخی از دولت‌ها، واش تریدینگ را ممنوع و محدود کنند، ماهیت غیرمتمرکز ارز‌های دیجیتال ردیابی عاملان آن را تقریبا غیرممکن میکند.
برخلاف سهام‌های سنتی که استفاده از (مشتری خود را بشناسید) KYC یا احراز هویت در آن‌ها الزامی است، دارایی‌های مبتنی بر بلاک چین را می‌توان به‌صورت ناشناس معامله کرد. همین موضوع به طور بالقوه منجر به تجارت شستشو می‌شود. این اتفاق در پی اطلاعات گمراه‌کننده در مورد قیمت و حجم می‌افتد. تا زمانی که دولت‌ها مشخص نکنند که کدام کشور مسئول نظارت بر ارز‌های دیجیتال است، نمی‌توان از آن اجتناب کرد.
چگونه از NFTها برای پولشویی استفاده می‌شود؟
زمانی که فروش NFT در آدرس‌های «بسندگی مالی یا self-financed» هدف قرار می‌گیرد، جرایمی مانند طرح‌های پولشویی و تجارت شستشو رخ میدهد. پولشویی همیشه یکی از روش‌های کلاهبرداری و مشکلات در صنعت هنر بوده است. به دلیل تاریخچه و ناشناس بودن ارز‌های دیجیتال، بسیاری از مردم تعجب می‌کنند که آیا NFTها در برابر سوءاستفاده‌های مشابه آسیب‌پذیر هستند یا خیر. بنابراین، آیا می‌توانید از NFT برای پولشویی استفاده کنید؟
کلاهبرداران، اپراتور‌های بدافزار و Chatex همگی از NFT برای پولشویی استفاده می‌کنند. Chatex یک بانک ارز دیجیتال است که هدف آن ایمن، آسان و قابل دسترس کردن تراکنش‌های بیت کوین برای طیف گسترده‌ای از مشتریان و حفظ مزیت عملکردی نسبت به بانکداری سنتی است.
در حالی تعیین میزان پولشویی در هنر فیزیکی دشوار است، شفافیت بلاک چین به ما اجازه میدهد تا تخمین‌های واقعی‌تری از پول شویی NFT ایجاد کنیم. در نتیجه، پولشویی در بازار‌های NFT اتفاق می‌افتد.
کلاهبرداری‌های واش تریدینگ توسط Chainalysis با بررسی فروش NFT به آدرس‌هایی که «بسندگی مالی» ردیابی می‌شوند؛ یعنی فروش‌هایی که یا توسط آدرسی که برای اولین بار هزینه آدرس فروش را تأمین کرده بود یا توسط خود آدرس فروش پرداخت می‌شد.
چرا تجارت شستشو برای حوزه NFT مشکل ساز است؟
از آنجایی که این افراد از توکن‌های غیرقابل تعویض با ارزش کمتری برای تأثیرگذاری بر قیمت دارایی استفاده می‌کنند، تجارت شستشوی NFT برای سرمایه‌گذاران، جامعه جهانی، کلکسیونر‌ها و معامله‌گران نگران‌کننده است. چرا که سرمایه‌گذاران به آمار‌های غیرواقعی تکیه می‌کنند و در نتیجه تصمیمات اشتباهی را در این زمینه می‌گیرند؛ بنابراین برای جلوگیری از کلاهبرداری‌ها، مغایرت‌های داده‌ها باید توسط متخصصان ارزیابی شود.
علاوه بر این، جرایم NFT به طور نامتناسبی بر جامعه NFT تأثیر می‌گذارد. تجارت شستشو اکنون می‌تواند توسط تنظیم‌کننده‌ها و طرفداران خدمات مالی اصلی برای مخالفت با تمرکززدایی مورد استفاده قرار گیرد. کلکسیونر‌ها و بازرگانان نمی‌توانند تصمیمی آگاهانه بگیرند. زمانی که حقایق نادرست و تاریخ آن‌ها را در مورد یک اثر هنری یا قابل جمع‌آوری گمراه میکند، یک تصمیم‌گیری عجولانه آسان‌ترین راهی است که آن‌ها را وارد این موج نادرست میکند. بنابراین، با توجه به تأثیر تجارت شستشو بر بازار‌های NFT، آیا راهی برای شناسایی آن در وهله اول وجود دارد؟
زمانی که کوین‌های جدید برای اولین بار به بازار عرضه می‌شوند، هیچ تاریخچه قیمت یا حجمی ندارند. در نتیجه، توسعه‌دهندگان یا سایر افراد داخلی ممکن است به منظور فریب سرمایه‌گذاران در مورد ارزش واقعی سکه، در تجارت شستشو شرکت کنند. شما می‌توانید با بررسی این دو عامل، از شرکت در این پروژه‌ها اجتناب کنید.
علاوه بر این از NFTهای جدیدی که سرمایه کوچکی پشت آن‌هاست یا سرمایه‌گذاری کلانی ندارند، خودداری کنید. در نتیجه، صاحبان NFT ممکن است به راحتی در تجارت شستشو شرکت کنند تا خریداران ساده لوح را برای به دست آوردن NFT با قیمت بالاتر جذب کنند. در نتیجه، مؤثرترین استراتژی برای جلوگیری از تجارت شستشو، پرهیز از ارز‌های دیجیتال و NFT با سرمایه کم تازه منتشر شده است.
نتیجه‌گیری
برای جلوگیری از قربانی شدن در تجارت شستشو، یک معاملهگر باید از ارز‌های رمزپایه معتبرتر با حجم بالاتر استفاده کند. هر چه بازار گسترده‌تر باشد، کلاهبردان به سرمایه بیشتری برای دستکاری نیاز خواهند داشت. برای مثال، برای ارز‌های دیجیتالی مانند اتریوم و بیت‌کوین که صد‌ها میلیارد دلار ارزش دارند، کلاهبرداری‌هایی مانند تجارت شستشو ممکن نیست.
سوالات متداول
تجارت شستشو (Wash Trading) چیست؟
تجارت شستشو زمانی رخ میدهد که یک معاملهگر یا سرمایهگذار برای فریب سایر فعالان بازار در مورد قیمت یا نقدینگی یک دارایی، چندین بار در مدت زمان کوتاهی یک دارایی را خرید و فروش میکند.
آیا واش تریدینگ غیر قانونی است؟
در امور مالی سنتی، تجارت شستشو غیرقانونی و ممنوع است؛ اما در دنیای غیر متمرکز NFTها، قانونی بودن تجارت شستشو هنوز مشخص نشده است!
نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی نوشته شده و آکادمی ارز دیجیتال ارزتودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات افراد یا عواقب مالی آن ندارد.
