عرضه و تقاضا، عنصری تعیین کننده در بازار کریپتوکارنسی است که شناخت و پیروی از قواعد آن، راه موفقیت در این بازار است. پیچیدگی مارکت ارزهای دیجیتال، در نگاه اول ممکن است کمی گیج کننده باشد اما پس از شناخت فنون کاربردی، علاوه بر کمتر شدن خطر در معاملات، برآیند کار را پربارتر می‌کند. شناخت رفتار بازار ارزهای دیجیتال میتواند این شانس را به شما بدهد که با ریسک کمتر، مطمئن و مصمم‌تر نسبت به معاملاتی که در پیش دارید تصمیم گیری کنید. به صورت کلی، عرضه و تقاضا، مبنای تغییر قیمت در بازار است.
در دنیای امروز همه چیز با شیب بیشتری نسبت به همیشه در حال رشد و تغییر است؛ یکی از بازارهای نوظهور که با سرعت چشمگیری نسبت به بازارهای سنتی پیشرفت کرده، بازار ارزهای دیجیتال است؛ نگرانی کاربر از دیدن جداول متعدد و آمار و ارقام زیاد بسیار عادی است. نکته امیدوار کننده این است که اکثر تعاریف موجود در این بازار از مفاهیم موجود در بازار سنتی سرچشمه می‌گیرد. یکی از این مفهوم های بسیار پرکاربرد، مفهوم عرضه و تقاضا است. در این مقاله به صورت کامل، تاثیر عرضه و تقاضا را در بازار ارزهای دیجیتال بررسی خواهیم کرد.
تقاضا چیست؟
تقاضا (Demand) به زبان ساده یعنی میزان درخواست مصرف کننده یا خریدار. به طور دقیق‌تر، هر مقداری از کالا یا خدمت که مصرف کننده در ازای قیمتی مشخص حاضر به خرید آن باشد را میزان تقاضا می‌گویند. از دیدگاه تحلیلگران، رابطه میان میزان قیمت و مقدار تقاضا به رابطه تقاضا معروف است؛ حالا که با مفهوم تقاضا آشنا شدید می‌توانید تمام مفاهیم را عکس کنید تا به مفهوم عرضه برسید. بنابراین؛ به مقدار محصول یا خدمتی که تولیدکننده یا فروشنده در ازای قیمتی مشخص وارد بازار می‌کند عرضه می‌گویند. مانند تقاضا برای عرضه نیز رابطه ای داریم که به صورت ارتباط بین قیمت و عرضه است.
اگر دقت کرده باشید در هر دو رابطه، عبارت در ازای قیمت مشخص قید شده است. بنابراین؛ به راحتی می‌شود فهمید که یکی از مهم ترین فاکتور های تعیین قیمت اجناس و خدمات در بازار، مولفه عرضه و تقاضا است. هرچقدر که قیمت یک کالا افزایش یابد، زمان مورد نیاز برای تامین هزینه خرید آن کالا بیشتر می‌شود و از طرف دیگر؛ ممکن است برای بسیاری از مردم، ارزش آن کالا یا خدمت در قبال قیمت آن ناچیز باشد؛ به همین علت می‌توان پیش بینی کرد که با افزایش قیمت میزان خرید خریداران کاهش می‌یابد. به این قاعده، قانون تقاضا می‌گویند.
تعریف مفهوم عرضه
از سمت دیگر در مولفه عرضه (Supply)، داستان کاملا عکس است. برخلاف نسبت قیمت به تقاضا که شیب منفی دارد، در بحث عرضه، هرچقدر که قیمت ها افزایش یابد، عرضه نیز بیشتر می‌شود. هر فروشنده و تولید کننده ای علاقه دارد که خدمت یا محصولش را با قیمت بیشتری بفروشد. به این پدیده، قانون عرضه می‌گویند.
توجه داشته باشید که قانون عرضه و تقاضا همیشه به همین شکل نیست؛ به عنوان یک نکته در نظر داشته باشید که گاهی ممکن است با افزایش قیمت ها، فروشندگان کالای کمتری بفروشند یا با کاهش قیمت ها، خریداران اجناس کمتری بخرند. دلیل این اتفاق را می‌توان طمع فروشنده یا خریدار دانست.
گاهی اوقات برخی از فروشندگان پس از بالا رفتن قیمت، به امید افزایش بیشتر قیمت ها از فروش اجناسشان جلوگیری می‌کنند. از طرف دیگر؛ برخی از خریداران در زمانی که شاهد کاهش قیمت ها هستند، دست از خرید می‌کشند به امید اینکه بازار کاهش قیمت بیشتری را تجربه کند. طبق تجربه در بازار ارزهای دیجیتال به منظور جلوگیری از ضررهای احتمالی این رفتار را هرگز پیشنهاد نمی‌کنیم. البته که تصمیم گیری در مورد هر چیزی بر عهده خودتان است؛ در هر بازاری اعم از سنتی و دیجیتال، کالا و قیمت مورد نظر با دو مولفه تعریف می‌شود:
- مولفه اول، قیمت کالا
- مولفه دوم، ارزش آن
نکته جالب اینجاست که لزومی ندارد قیمت یک کالا با ارزش آن برابر باشد! تا به حال دقت کرده اید که برخی از کالاها نسبت به بهایی که پرداخت می‌کنید ارزش کمتری دارند؟ یا برخی اوقات از خرید یک کالا خوشحال می‌شوید، به این دلیل که احساس می‌کنید در مقابل ارزش آن کالا، بهای ناچیزی پرداخته اید.
چه چیزی باعث می‌شود قیمت یک کالا با ارزش واقعی آن یکسان نباشد؟
عرضه و تقاضا که از گذشته تا حال جزوی از مفاهیم مهم موجود در بازار است، یکی از فاکتورهای بسیار مهم در تعیین قیمت کالا است. اگر از قدرت این مفهوم اطلاع ندارید، از شما دعوت می‌کنم که برای یک ثانیه به قیمت نجومی ماسک در اوایل دوران فراگیری کرونا در ایران بیاندیشید.
ارزش هر ماسک ساده شاید حدود یک الی دو هزار تومان باشد اما در اوایل دوران فراگیر شدن ویروس کوید ۱۹، قیمت هر ماسک معمولی برای مدت کوتاهی حتی تا مرز ۵۰ هزار تومان نیز رسید. کمبود ماسک در بازار و افزایش تقاضا باعث شد که فروشندگان و تولید کنندگان این ماسک ها را با قیمت های نجومی به فروش برسانند و مردم هم به علت اینکه به ماسک نیاز داشتند مجبور بودند به این قیمت ها رضایت دهند و خریداری کنند.
مثال بالا نمونه ای از تاثیر عرضه و تقاضا در بازار سنتی بود. بازار ارزهای دیجیتال نیز مانند سایر کسب و کارها از همین تکنیک ها استفاده می‌کند. البته که پیچیدگی های این بازار را نمی‌توان با مثال بازار ماسک مقایسه کرد اما کلیت داستان به همین منوال است.
تاثیر عرضه و تقاضا در بازار ارزهای دیجیتال
همانطور که می‌دانید، در این بازار حدود ۹ هزار رمز ارز وجود دارد که هر ارز دیجیتال یک تیم پشتیبانی و توسعه دهنده دارد. وظیفه اصلی این تیم ها، توسعه در زمینه های مختلف و در نهایت افزایش ارزش ارزهای دیجیتال است. طبیعی است که هر کاربری به عنوان یک خریدار، ترجیح می‌دهد ارزی را خریداری کند که به مرور زمان ارزش بیشتری نسبت به سایر ارزها داشه باشد.
یکی از فنونی که تیم های توسعه دهنده مانند شرکت بایننس اجرا کرده است، تکنیک حذف توکن هاست که به صورت هر سه ماه یک بار مقدار ۲۰ درصد از سود حاصل از درامد سه ماهه خود را با خرید و از دور خارج کردن بایننس کوین از کل سیستم انجام می‌دهد؛ به این عملیات، توکن سوزی بایننس می‌گویند. تیم توسعه دهنده بیت‌کوین نیز هر ۴ سال یک بار عملیات هاوینگ را اجرا می‌کند که طی آن، درصد پاداش و استخراج ماینرها کاهش می‌یابد.
همانطور که متوجه شدید، تیم های توسعه دهنده این ارزها با استفاده از قانون عرضه، میزان عرضه را به مرور زمان کاهش می‌دهند تا نسبت تقاضا به عرضه افزایش یابد. با این عملیات، قیمت این ارزها در بلند مدت افزایش می‌یابد. بازار رمز ارزها با تمام پیچیدگی هایی که دارد با استفاده از همین قوانین و مفاهیم ساده درآمدزایی و سودآوری می‌کنند.
مدیریت عرضه و تقاضا (Supply and Demand)
از مهمترین ابزار کنترل بازار، بخش مدیریت عرضه و تقاضا است، همچنین یکی از دلایل تورم عدم مدیریت این مفهوم است؛ زمانی که یک بانک به صورت مداوم اسکناس چاپ شده وارد بازار می‌کند به مرور ارزش آن واحد پول کاهش می‌یابد. زمانی که پول به بازار به وفور تزریق می‌شود ارزش آن کاهش می‌یابد.
مدیریت عرضه و تقاضا به صورت کلی یعنی برقرار کردن رابطه بین میزان نیاز مشتری و میزان تولید فروشنده. تصور کنید که یک هتل در فصل تابستان بسیار شلوغ می‌شود، به طوری که هیچ اتاق خالی در آن یافت نمی‌شود. از طرفی دیگر در فصل زمستان حتی دو اتاق را هم نمی‌تواند پر کند. به همین منظور مدیریت این هتل در فصل تابستان قیمت ها را افزایش و در فصل زمستان قیمت‌ها را کاهش می‌دهد.
در مثال بالا دو نکته مهم وجود دارد؛ اولین نکته این است که با پایین آمدن قیمت در فصل زمستان، امکان استقبال بیشتر مشتریان از این هتل وجود دارد و دومین نکته این است که با درآمدزایی بیشتر در فصل تابستان میتواند اندوخته‌ای برای زمستان کنار بگذارد. این یک مثال ساده از مدیریت عرضه و تقاضا است. مثال های متعدد دیگری وجود دارد که به منظور جلوگیری از هدر رفتن زمان از بیان آن ها صرف نظر می‌کنیم.
تاثیر عرضه و تقاضا در تعیین قیمت ارزهای دیجیتال
تاثیر مفهوم عرضه و تقاضا در تعیین قیمت ارزهای دیجیتال به سه بخش کوتاه‌مدت، میان مدت و بلندمدت تقسیم می‌شود. در ادامه به توضیح آن ها می‌پردازیم.
تاثیر عرضه و تقاضا در بازار در میان مدت
همانطور که گفته شد، ارز دیجیتال بیت کوین هر ۴ سال یکبار عملیات هاوینگ را اجرا می‌کند و با این کار ماینینگ بیت کوین کندتر و کمتر می‌شود؛ با این اتفاق نوسانات چشمگیری در قیمت، مخصوصا قبل و بعد از هر هاوینگ پیش می‌آید. به این پدیده می‌توان به عنوان یک تاثیر میان مدت در عرضه و تقاضا اشاره کرد؛ اما همیشه تاثیرات به این شکل نیست.
تاثیر عرضه و تقاضا در بازار در بلند مدت
در وایت پیپر این ارز دیجیتال قید شده است که در نهایت تعداد ۲۱ میلیون بیت کوین قابل استخراج است و پس از ماین کردن آخرین بیت کوین، پرونده‌ی استخراج بسته خواهد شد؛ از آن به بعد تعدادی محدود از این رمز ارز وجود خواهد داشت که بین مردم ردوبدل می‌شود.
ارز دیجیتال لایت کوین (Litecoin) نیز صریحاً اعلام کرده است که نهایتاً ۸۴ میلیون از این ارز قابل استخراج است و پس از آن، همین تعداد محدود بین مردم معامله خواهد شد. همانطور که شاهد هستید؛ بسیاری از ارزهای دیجیتال به منظور شفاف سازی اقدام به تعیین کردن تعداد نهایی این ارزها کرده‌اند. تصور کنید که استخراج بیت کوین به صورت کامل قطع شود البته که این اتفاق تا سال ۲۱۴۰ اتفاق نخواهد افتاد؛ اما پس از آن چه خواهد شد؟ حتی اگر تقاضا افزایش نداشته باشد، باز هم عرضه کوین جدید صفر می‌شود. برای لایت کوین، بایننس کوین و بسیاری از ارزهای دیگر نیز داستان همین است. این پدیده، تاثیر عرضه و تقاضا را در بلند مدت نشان می‌دهد.
تاثیر عرضه و تقاضا در کوتاه مدت
برخی از اتفاقات در بازار ارز های دیجیتال باعث می‌شود که احساسات مردم نسبت به یک ارز در مدت زمان کوتاه تغییر کند؛ برای مثال اگر یک شخصیت مهم یا یک شرکت بسیار معتبر از یک ارز دیجیتال دفاع کند طبیعتاً ارزش آن ارز در مدت زمان کوتاه حتی به صورت مقطعی افزایش پیدا می‌کند. زمانی که احساسات مردم نسبت به یک ارز بسیار مثبت شود، عموم مردم به سمت خریدن آن هجوم می‌برند.
طبیعی است که با افزایش تقاضا، فروشندگان تمایلی برای فروش ارزهایشان نداشته باشند. زمانی که فروشنده ارز خودش را نمی‌فروشد، خریدار مجبور می‌شود که قیمت بالاتری را پیشنهاد دهد؛ با افزایش قیمت، بعضی از فروشندگان، رمزارزشان را می‌فروشند و برخی دیگر نمی‌فروشند. این پروسه تا جایی اتفاق می‌افتد که فروشنده با پیشنهاد بالاتری روبرو نشود(پیک قیمت). به همین سادگی شاهد افزایش قیمت در بازار ارز دیجیتال خواهیم بود.
دقیقا عکس این پدیده نیز ممکن است اتفاق بی‌افتد. در آن صورت فروشنده خواستار فروش ارز خواهد شد؛ اما خریدار برای خرید آن تمایلی ندارد. فروشنده مجبور می‌شود آن‌قدر قیمت را کاهش دهد تا خریدار برای خرید، تمایلی از خودش نشان دهد. به همین سادگی!
نتیجه گیری
به صورت کلی، مبنای بالا و پایین رفتن قیمت ها، عرضع و تقاضا است. تفاوتی نمی‌کند که چه جنسی می‌فروشید، هرچقدر کالای شما کمیاب تر باشد، پتانسیل افزایش قیمت برای آن بیشتر است. هرچقدر که تقاضا برای کالای شما بیشتر باشد، دست فروشنده برای افزایش قیمت بازتر است. شناسایی قواعد و چهارچوب عرضه و تقاضا به شما کمک خواهد کرد که در هنگام معامله، درک بهتری از انتخاب های موجود داشته باشید.
سوالات متداول
کاربرد عرضه و تقاضا چیست؟
عرضه و تقاضا تاثیر مستقیم بر قیمت ها دارد و بسیاری معتقدند که تاثیرگذرترین فاکتور برای تعیین قیمت، عرضه و تقاضا است.
چگونه می‌شود مقدار عرضه و تقاضا را تشخیص داد؟
راهکارهای مختلفی برای تشخیص عرضه و تقاضا وجود دارد؛ یکی از این روش ها، استفاده از نمودار عمق است. این ابزار برای بیت کوین موجود است و مقدار عرضه را با خط قرمز و میزان تقاضا را با خط سبز نشان می‌دهد.
رابطه عرضه و تقاضا با پرایس اکشن چیست؟
عرضه و تقاضا میتواند یکی از فاکتور های تعیین کننده قیمت باشد که رابطه مستقیم با تحلیل پرایس اکشن دارد. این تحلیل به بررسی علل تغییر قیمت میپردازد که عرضه و تقاضا میتواند یکی از این عوامل باشد.
