در سال ۲۰۲۱، فروش NFTها به رقم خیره‌کننده ۲۴.۹ میلیارد دلار رسید. چرا که این توکن‌ها ابتدا به عنوان یک صنعت پر رونق با مجموعه‌ای از میمون‌های خسته (BAYC) خبرساز شدند. در ابتدا به نظر می‌رسید ارز‌های دیجیتال فقط برای دوست‌داران علم فناوری و کامپیوتر مناسب است، اما ظهور ان‌اف‌تی‌ها نشان داد هر شخصی در هر حوزه‌ای می‌تواند علاقمند به دنیای کریپتوکارنسی باشد. با توجه به اینکه برخی از افراد مشهور از NFT برای توزیع هنر و موسیقی خود استفاده می‌کنند، قابل درک است که مردم می‌خواهند به سرعت وارد این عرصه شوند. آن‌ها ممکن است برای پذیرش بیت‌کوین دیر کرده باشند، اما چرا نباید برای ورود به دنیا NFT عجله کنند؟
در حالی که برخی از کاربران هنوز بر این باورند که NFTها چیزی جز یک حباب موقت نیستند، اما پذیرش توکنهای NFT توسط چندین شرکت بزرگ بیش از هر پیشرفت دیگری در صنعت بلاک چین در سال گذشته توجهات زیادی را به خود جلب کرده است.
Nft چیست؟
اما NFT چیست؟ و دقیقاً چه چیزی نیست؟ از آنجایی که ادبیات فراوانی در مورد اولی وجود دارد، درک دومی با تمام تفاوت‌های کم آن مهم‌تر است. توکنهای غیرقابل تعویض یا NFT، اساساً یک بلوک از کد روی بلاک چین هستند. این نشان دهنده مالکیت دارایی است، نه خود کالا و مدرکی قانونی برای مالکیت (هنوز) نیست. ناوال راویکانت اینطور بیان می‌کند:
NFT توکنی است که مالکیت انحصاری یک دارایی خارج از زنجیره را نشان می‌دهد که می‌تواند به صورت دیجیتال یا واقعی باشد. بنابراین، یک NFT ممکن است هر چیزی که دارای توکن درون شبکه‌ای است، باشد. مانند آدامس جویدن، کاغذ مچاله شده یا عکسی از حیوان خانگی خود.
خالق NFT یک قرارداد اجتماعی که اغلب درون شبکه‌ای نیست را اجرا می‌کند. این بدان معنا نیست که نمی‌تواند درون زنجیره‌ای باشد، اما اکثر NFTهایی که امروز در صرافی‌ها می‌بینیم توسط قرارداد‌های قانونی خارج از زنجیره پشتیبانی می‌شوند. ارزش یک NFT توسط جامعه‌ای که از آن پشتیبانی می‌کند تعیین می‌شود. ارزش هر اثر هنری به این بستگی دارد که دیگران آن را چگونه می‌بینند و چقدر ارزش آن را باور دارند. NFT نیز به همین صورت است.
NFTها کمیاب هستند!
ارزش یک NFT، مانند هر دارایی دیگر، با کمیابی و منحصر به فرد بودن آن تعیین می‌شود. برای مثال، اگر یک نوازنده مشهور پنج آهنگ منتشر کند که هر کدام تنها ده نسخه در دسترس داشته باشد (به عنوان NFT)، از نظر تئوری می‌تواند میلیون‌ها دلار از فروش این ۵۰ نسخه درآمد کسب کند.
اگر تعداد زیادی از مردم مایل به خرید یک کالای کمیاب باشند، احتمالاً قیمت آن بالا خواهد رفت. اگرچه ممکن است جزئیات مدل‌ها تغییر کند، اما اساس آن ثابت می‌ماند. برای مثال، Kings of Leon با اولین رکورد NFT خود، When You See Yourself، حدود ۲ میلیون دلار به دست آوردند. در نتیجه، کمیابی نقش مهمی در تعیین ارزش یک توکن غیر قابل تعویض دارد.
با این حال، این کمیابی NFTها مشکل‌ساز است. برای حل این کمبود باید یک توافق سختگیرانه که هیچ کپی دیگری از دارایی ساخته نخواهد شد بین خریدار و خالق NFT وجود داشته باشد. متأسفانه، این موضوع هنوز بر روی بلاک چین پیاده‌سازی نشده است.
یعنی می‌توانید ببینید که آیا یک نسخه تکراری از یک دارایی، رمزی به آن متصل است یا خیر، اما نمی‌توانید کسی را از کپی پیست کردن آن و تولید میلیون‌ها نسخه از همان مورد بازدارید. حتی با وجود یک قرارداد قانونی، اجرای قرارداد قانونی ممکن است به دلیل دشواری ردیابی نسخه‌های جدید یک شی در حال ایجاد مشکل‌ساز باشد.
جذابیت NFT به این است که شما مالک یک اثر هنری بی‌نظیر و منحصر به فرد هستید. هنرمندان در درک این مفهوم بهترین هستند، به همین دلیل است که هنر NFT سریع‌ترین تجارت در حال گسترش است. با این حال، مشکل کمیاب بودن یک NFT فقط به صورت قانونی قابل اجرا است و هنوز به صورت درون شبکه امکان‌پذیر نیست.
کپی رایت NFT به چه صورت است؟
از نظر حق نشر (CopyRight)، تولیدات NFT تقریباً مشابه هر اثر دیگری هستند، یعنی طبق قوانین بیشتر کشور‌ها، خالق طبیعتاً صاحب حق نشر است. این امر برای کشور‌های امضاکننده تحت کنوانسیون برن تضمین شده است. هنگامی که شخصی یک NFT خریداری می‌کند، صرفاً یک توکن در بلاک چین خریداری می‌کند که منحصر به فرد بودن و اصالت کار را تأیید می‌کند. کپی رایت می‌تواند در متا دیتا فایل رمزگذاری شده و به بخشی از NFT تبدیل شود.
حق نشر و نوع حقوقی که خریداری می‌شود، توسط پلتفرم تعیین می‌شود. بسیاری از پلتفرم‌های جدید خرید و فروش NFT از نظر حقوقی که هنرمند می‌فروشد و خریدار چه حقوقی را خریداری می‌کند، شفافیت را ارائه نمی‌کنند. یعنی هم خالق و هم خریدار اغلب از آنچه در حال وقوع است بی‌اطلاع هستند. از نظر تئوری، یک خالق باید اجازه داشته باشد که حقوقی را که می‌خواهد بفروشد، انتخاب کند.
زمانی که کاربران یک NFT ایجاد می‌کنند که دارای کپی رایت است، مشکل آغاز می‌شود. بنابراین، حق نشر متعلق به چه کسی است؟ این نوع نوآوری و اصالت هنوز در حقوق بین‌الملل لحاظ نشده است. تا زمانی که خالق تصمیم به فروش آن نداشته باشد، حقوق تولید آثار مشتق، تغییر آن و… را طبق کنوانسیون برن حفظ می‌کند.
یک هنرمند همچنین دارای حقوق اخلاقی برای ادعای اثر هنری خود و اعتراض به مثله کردن یا نمایش نامطلوب آن است. قوانین مشابهی در مورد NFTها و آثار مشتق شده نیز اعمال می‌شود: تا زمانی که مخترع حقوق را بفروشد، خالق مالکیت حقوق را حفظ می‌کند و می‌تواند از شخصی برای استفاده ناعادلانه شکایت کند.
به عنوان مثال، در توییتر، یک ربات بدون خبر به سازندگان، از جمله آثار هنرمندان، شروع به ساخت NFT پیام‌ها کرد. در پلتفرم OpenSea، چندین مورد از این NFTها به حراج گذاشته شد. اوایل سال ۲۰۲۱، این موضوع باعث ایجاد چند موج در جامعه NFT شد. اگرچه هیچ راهی برای جعل هویت شخصی در بلاکچین وجود ندارد، آثار مشتق شده را می‌توان بدون اجازه مالک ایجاد کرد. ردیابی این جرم و اجرای قانونی آن مدتی طول می‌کشد. اگرچه این نوع کلاهبرداری‌ها به ندرت پیش می‌آید اما نباید از آن‌ها غافل شد.
آینده Nft و حقوق ناشران
Nftها با امکان‌سازی مالکیت آثار، فروش به قیمت دلخواه و همچنین توانایی کسب درآمد از طریق ارز‌های دیجیتال به یکی از پدیده‌های عالی برای سازندگان و هنرمندان تبدیل شده‌اند. NFTها رونق زیادی به اقتصاد سازندگان دیجیتال داده‌اند. آن‌ها به راحتی می‌توانند به سایر جنبه‌های غیر خلاقانه زندگی مانند ایجاد یک سیستم جدید احراز هویت راه پیدا کنند. به عنوان مثال، می‌توایند به جای OTP برای هر ورود در وب، فقط از یک Nft که مالکیت شما را تأیید می‌کند، استفاده کنید.
اما برای تحقق بخشیدن به برنامه‌های پیش روی Nftها، به چارچوب قانونی نیاز است. اگر جامعه حقوقی بتواند با جامعه فناوری همکاری کند تا یک چارچوب قانونی درون زنجیره‌ای به عنوان قانون شناخته و اجرا شود، ایجاد کند، می‌توان به آینده این نوع از توکن‌ها امیدوار‌تر شد. برای استفاده بیشتر از NFTها و در نهایت تبدیل آن‌ها به بخشی پایدار از زندگی ما، سرمایه‌گذاری و نوآوری بیشتری در این زمینه ضروری است.
سوالات متداول
NFT چیست؟
توکنهای غیرقابل تعویض یا NFT، اساساً یک بلوک از کد روی بلاک چین هستند.
ارزش یک NFT چگونه تعیین می‌شود؟
ارزش یک NFT، مانند هر دارایی دیگر، با کمیابی و منحصر به فرد بودن آن تعیین می‌شود.
نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی نوشته شده و آکادمی ارز دیجیتال ارزتودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات افراد یا عواقب مالی آن ندارد.
