استیبل کوین‌ها stablecoin، ارزهای رمز پایه‌ای هستند که قیمت آنها به گونه‌ای طراحی شده است که به دارایی مرجع مانند، پول فیات، کالاهای قابل معامله در مبادلات یا یک ارزدیجیتال متصل شده است. استیبل کوین‌ها برای به حداقل رساندن نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال کاربرد دارند. محبوب‌ترین استیبل کوین‌ها عبارت اند از؛ تتر، یو اس دی کوین و بایننس یو اس دی هستند.
در این مقاله به معرفی جامع Stablecoin میپردازیم. ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم مزایای متعددی دارند که یکی از اساسی ترین مزیت آن ها عدم نیاز به یک نهاد واسطه برای خرید و فروش آنهاست که باعث می شود مردم در سراسر دنیا بتوانند از آنها استفاده نمایند. اما یکی از مشکلات کلیدی در این مسئله این است که قیمت رمزارزها غیرقابل پیش‌بینی هستند و گرایش به نوسان و گاهی نوسانات بسیار شدید دارند.
این نوسانات رمزارزها را برای استفاده روزمره بسیار دشوار میکند. به طور کلی، مردم انتظار دارند که بدانند چقدر پول آنها در هفته آینده برای تامین امنیت و زندگی آنها ارزش خواهد داشت. این نوع نوسانات کوتاه مدت باعث می شود بیت کوین و سایر رمز ارزهای پایه برای استفاده روزمره توسط مردم نامناسب باشد. اساسا، یک ارز باید به عنوان یک وسیله مبادله پولی و یک روش ذخیره ارزش پولی عمل کند و ارزش آن باید در مدت زمان های طولانی نسبتا ثابت بماند. اگر فردا از قدرت خرید آن اطمینان نداشته باشند، کاربران از خرید آن خودداری خواهند کرد.
استیبل کوین یا ارز دیجیتال با ثبات چیست؟
استیبل کوین یا Stablecoin نوعی ارز دیجیتال است که ارزش آن به دارایی دیگری مانند ارز فیات یا طلا وابسته است. هدف از ایجاد ارزهای دیجیتال با پشتوانه، حفظ ثبات قیمت آنها در برابر نوسانات شدید بازار است. ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم مزایای زیادی دارند. یکی از اساسی ترین مزایای آنها عدم نیاز به اعتماد به یک واسطه برای انجام تراکنش‌ها است. اما در آن روی سکه، نوسانات شدید و پیش بینی نشده قیمت می تواند بزرگ‌ترین مشکل رمز ارزها باشد.
آدام لو، مدیر ارشد نوآوری CompoSecure، طراح و تولید کننده کارت های مالی برتر می گوید:
“Stablecoin نوعی ارز دیجیتال است که با هدف حفظ ارزش ثابت طراحی شده است و برای حفظ امنیت خود به یک ارز فیات (حمایت دولت) وابسته است.”
رمز ارزها دارای نوسانات زیادی هستند و می توانند در عرض چند ثانیه ارزش خود را از دست بدهند. از آنجایی که استیبل کوین‌ها به دارایی‌های با ثبات تری مانند دلار آمریکا وابسته هستند، برای مدیریت نوسانات قیمت که اغلب در بیت کوین و سایر ارزهای رمزنگاری دیده می شود، ایجاد شده اند. ثابت شده است که رمز ارزها به رویدادها و اتفاقات بازار حساس هستند اما این کوین‌ها کمتر تحت تأثیر شرایط بازار قرار می گیرند.
استیبل کوین‌ها چگونه کار میکند؟
بیشتر ارزهای دیجیتال با ثبات از ارزهای فیات – در بیشتر موارد دلار آمریکا – به عنوان پشتوانه استفاده می‌کنند. معمولا کوین‌ها با ضریب ۱: ۱ نسبت به دلار عرضه می‌شود. نوسان شدید قیمت در دیگر رمز ارزها استفاده از آنها را برای خرید روزانه را سخت میکند. در مقابل قیمت استیبل کوین‌ها با ثبات است و یک یا دو درصد نسبت قیمت ارز فیات وابسته به آن اختلاف دارد.
اگرچه که بیشتر استیبل کوین‌ها به دلار آمریکا وابسته هستند، اما برخی از روش‌های دیگری استفاده می‌کنند. در حقیقت از هر ارز فیات می‌توان به عنوان پشتوانه‌ای برای رمز ارزهای باثبات استفاده کرد. این ارزهای دیجیتال می‌توانند به قیمت کالا یا هر شاخص مالی دیگری وابسته باشند. در تمامی این مدل‌ها، هدف استیبل کوین‌ها یکسان است. ایجاد یک ارز دیجیتال با مزایای رمز ارز‌هایی مانند بیت کوین که تحت تاثیر نوسانات شدید قیمت قرار نمی‌گیرند.
انواع استیبل کوین (Stablecoin)
رمز ارزهای باثبات ا را بر اساس پشتوانه‌ای که دارند به ۴ دسته تقسیم می‌کنند:
- پشتوانه ارز فیات
- پشتوانه رمز ارز
- پشتوانه کالا
- الگوریتمی
Stablecoin با پشتوانه ارز فیات
استیبل کوین‌هایی با پشتوانه فیات، از ذخیره ارزهای فیات مانند دلار یا یورو به عنوان وثیقه برای تضمین ارزش خود استفاده می‌کنند. این ذخایر معمولا توسط گروه‌هایی مستقل نگهداری و اداره می‌شوند. این دسته از استیبل کوین‌ها معمولا با نسبت ۱: ۱ به پشتوانه خود وابسته هستند.
در این دسته از کوین‌ها، ذخیره ارز فیات با دقیقا با ارزش کوین‌های منتشر شده برابر باشد. تتر (Tether) یک رمز ارز با پشتوانه دلار آمریکا است که به عنوان اولین استیبل کوین جهان شناخته می‌شود. اگرچه تتر اعتراف کرده است که نسبت ارزش کوین‌های USDT دقیقا با پشتوانه دلاری آنها برابر نیست. هدف دیگر استفاده از ارزهای فیات به عنوان پشتوانه‌ای برای کوین‌ها، تضمین و تثبیت ارزش دارایی‌های کاربران آن ارز دیجیتال است.
Stablecoin با پشتوانه رمز ارز
امکان استفاده از رمز ارزهای دیگر به عنوان پشتوانه کوین‌ها وجود دارد. در این مدل، ممکن است ارزش استیبل کوین به یورو وابسته باشد اما یک ارز دیجیتال به عنوان وثیقه در ذخایر آن نگهداری شود. فرض کنید کوین با ثباتی وجود دارد که ارزش آن یک یورو است و توسط بیت کوین پشتیبانی می‌شود. در این حالت شما همیشه می‌توانید در قبال این کوین، بیت کوین با ارزش یک یورو دریافت کنید.
مهم‌ترین چالش استیبل کوین‌ها با پشتوانه رمز ارز، نوسان زیاد قیمتی ارز دیجیتال وابسته به آنهاست. برای حل این مشکل، باید ارزش ارز دیجیتال ذخیره شده به عنوان پشتوانه به طور قابل توجهی از ارزش کوین‌ها بیشتر باشد. به این ترتیب اگر قیمت ارز دیجیتال ذخیره شده کاهش یابد، استیبل کوین‌ها می‌توانند ارزش خود را حفظ کنند.
استیبل کوین دای (Dai) از این روش پیچیده برای حفظ ارزش خود استفاده میکند. ارزش این ارز دیجیتال با ثبات که وثیقه آن به صورت اتر (ETH) ذخیره شده به دلار آمریکا وابسته است.
Stablecoin با پشتوانه کالا
ارزش استیبل کوین‌های با پشتوانه کالا توسط انواع دارایی‌های قابل تعویض مانند ملک پشتیبانی می‌شود. در واقع این دسته از کوین‌های با ثبات از دارایی‌های ملموس و با ارزش واقعی به عنوان پشتوانه استفاده می‌کنند. طلا، متداول‌ترین کالایی است که از آن به عنوان وثیقه استفاده می‌شود.
ثبات بیشتر ارزش این کالا‌ها با گذشت زمان، انگیزه افراد را برای استفاده از این استیبل کوین‌ها بیشتر میکند. در گذشته امکان سرمایه‌گذار در املاک یا فلزات‌گرانب‌ها تنها برای طبقه ثروتمند فراهم بود. استفاده از ارزهای دیجیتال استیبل با پشتوانه کالا، فرصت سرمایه‌گذاری در این دارایی‌ها را برای همه افراد در سراسر جهان فراهم میکند.
الگوریتمی
در سال ۲۰۱۴، یک دانشمند علوم رایانه به نام روبرت سامس مقاله منتشر کرد در آن امکان استفاده از محاسبات الگوریتمی به عنوان پشتوانه استیبل کوین‌ها را فراهم می‌کرد. در این مقاله او نشان داد که می‌تواند یک استیبل کوین می‌تواند به یک ارز فیات وابسته باشد و ارزش آن توسط خرید و فروش با استفاده از یک نرم‌افزار هوشمند، حفظ شود.
اساس کار استیبل کوین‌های الگوریتمی یا بدون پشتوانه، شبیه به ساز و کار بانک مرکزی است. این رمز ارزها از مفهومی به نام Seigniorage استفاده می‌کنند که به معنی تفاوت بین ارزش پول و هزینه چاپ آن است. در بانک‌های مرکزی سود حاصل از صدور ارز، حاصل تفاوت بین ارزش اسمی پول و هزینه‌های تولید آنهاست.
به بیان دیگر استیبل کوین‌های الگوریتمی نوع جدیدی از رمز ارزها هستند که برای دستیابی به ثبات قیمت و متعادل کردن عرضه در گردش دارایی با اتصال به دارایی‌هایی مانند دلار آمریکا، طلا یا هر ارز خارجی دیگر طراحی شده‌اند. این ارزهای دیجیتال با ثبات از الگوریتمی استفاده میکند که هنگام افزایش قیمت کوین‌های بیشتری منتشر میکند و هنگامی که قیمت کاهش می‌یابد، آنها را از بازار خریداری میکند.
مزایا و معایب استیبل کوین
در اینجا چند نکته وجود دارد که باید در ذهن داشته باشید. به دلیل روشی که Stablecoin به طور معمول راه‌اندازی می‌شوند، آنها نقاط حساس متفاوتی نسبت به سایر رمزارزها دارند؛ در نشریه کریپتو (Crypto) به عنوان مثال استدلال میکند که استیبل کوین ها در حالی که ” پایدار ” خوانده می‌شوند، آنها تنها به اندازه دارایی ثابت هستند که Stablecoin به آن گره خورده‌است. به طور معمول، قیمت دلار بسیار پایدار است اما اگر آن تغییر کند هر گونه نوسانات در ارزش دلار در استیبل کوین ها نیز منعکس خواهد شد.
نکته دیگر در این رابطه این است که اگر این ذخایر در یک بانک یا با یک شخص ثالث دیگر ذخیره شوند، آسیب‌پذیری دیگری بوجود می‌آید؛ این مساله به این سوال ختم می‌شود: آیا این استیبل کوین واقعا ً وثیقه‌ای دارد که ادعا میکند داشته باشد؟ این سوالی است که به کرات برای تتر مطرح شده‌است و تاکنون پاسخ صریحی هم به این مسئله نداده است.
بسیاری از صادر کنندگان ارزهای دیجیتال با ثبات در مورد جایی که ذخایر آنها نگهداری می‌شود اخبار شفافی ارائه نمی‌کنند، این اخبار می‌توانند به یک کاربر کمک کند تا مشخص کند چقدر استیبل کوین سرمایه‌گذاری شده ارزش دارد.
مزیت‌ها
- مزایای رمز ارزها: کارمزد پایین، امنیت بالا، حفظ حریم خصوصی
- ثبات: دارایی با پشتوانه
- استفاده از فناوری بلاک چین: استفاده از شفافیت و امنیت دفتر کل توزیع شده
- سادگی: درک کارکرد استیبل کوین‌ها برای کاربران ارزهای فیات و دیجیتال آسان است.
- قرارداد‌های هوشمند: امکان پرداخت خودکار بدون نیاز به دخالت شخص سوم.
- انعطاف‌پذیری: امکان استفاده از هر ارز فیات به عنوان پشتوانه استیبل کوین
معایب
- متمرکز بودن: برخلاف هدف اصلی رمز ارز‌هایی مانند بیت کوین.
- نیاز به شخص ثالث: استیبل کوین‌ها برای ایجاد اعتماد به یک نهاد نیاز دارند.
- حسابرسی جداگانه: برای اطمینان از درستی ساختار به حسابرسی جداگانه نیاز دارند.
- بازگشت سرمایه پایین: Stablecoinها برای سرمایه‌گذارانی که دنبال کسب سود هستند، مناسب نیستند.
- کمبود آموزش: فناوری‌های جدید برای پذیرفته شدن گسترده، نیاز به آموزش و زمان دارند.
چرا از استیبل کوین استفاده کنیم؟
استیبل کوین در ماه مه سال ۲۰۲۰ بیش از ۱۰ میلیارد دلار ارزش داشتند. در کشورهایی مانند برزیل بسیاری از مردم به عنوان جایگزینی برای ارز ملی خود در شرایط اقتصادی نامشخص به استیبل کوین ها رو می‌آورند. در همین حال در هنگ‌کنگ برخی مردم از Stablecoin برای اجتناب از سانسور اینترنت جدید در فضای سیاسی آشفته استفاده می‌کنند.
ارزهای دیجیتال باثبات سعی می‌کنند با گره زدن ارزش رمزارز به دیگر دارایی‌های ثابت – معمولا ً فیات – با نوسانات قیمت مقابله کنند. ارز فیات واحد پولی است که توسط دولت صادر شده‌است و ما برای استفاده روزانه از آن استفاده می‌کنیم. مانند دلار و یورو و … که ارزش آنها معمولا در طول زمان ثابت می‌مانند.
معمولا نهاد پشت آنها یک “وثیقه” ایجاد میکند که در آن به طور ایمن دارایی پشتیبانی را انبار میکند. برای مثال ۱ میلیون دلار در یک بانک قدیمی ذخیره میکند تا یک میلیون واحد از استیبل کوین را پشتیبانی کند. این روشی است که یک استیبل کوین دیجیتالی و یک دارایی واقعی با هم گره خورده‌اند . پول ذخیره به عنوان وثیقه عمل میکند. یک کاربر از لحاظ نظری می‌تواند یک واحد از استیبل کوین را برای یک واحد دارایی که از آن پشتیبانی میکند، باز گرداند.
تسهیل در پرداخت‌ها
استیبل کوین‌ها امکان استفاده از قرارداد‌های مالی هوشمند را در شبکه بلاک فراهم میکند. این معاملات خودکار، شفاف، برگشت ناپذیر و قابل ردیابی هستند. بنابراین استیبل کوین‌ها می‌توانند برای پرداخت وام، حقوق، حق اشتراک و پرداخت اجاره بها باشند. برای مثال، یک کارفرما می‌تواند قرارداد هوشمندی را تنظیم کند که به طور خودکار Stablecoin را به عنوان حقوق در پایان ماه به کارکنان پرداخت کند.
بهبود عملکرد صرافی‌ها
به علت وجود قوانین سختگیرانه، تعداد محدودی از صرافی‌های ارز دیجیتال از رمز ارزهای فیات پشتیبانی می‌کنند. استیبل کوین‌ها با فراهم کردن امکان معاملات فیات-کریپتو، می‌توانند این مشکل صرافی‌ها را حل کنند. در واقع کاربران می‌توانند به جای استفاده از دلار‌های واقعی از ارز دیجیتال با پشتوانه دلار استفاده کنند. نتیجه این کار افزایش معاملات و نقدینگی بازار ارزهای دیجیتال است.
جایگزین پول نقد
از استیبل کوین‌ها می‌توان به جای پول نقد پول نقد استفاده کرد. از خرید قهوه تا انتقال پول به خانواده، می‌توانیم از این ارزها و یک کیف پول دیجیتال برای پرداخت استفاده کنیم. استفاده از استیبل کوین‌ها می‌تواند پرداخت در سفر‌های خارجی را آسان کند، زیرا نیاز به تبدیل ارزهای مختلف را از بین می‌برد.
حفظ سرمایه در برابر کاهش ارزش پول
در زمان کاهش ارزش پول ملی، شهروندان می‌توانند با استفاده از استیبل کوین‌های با پشتوانه یورو و دلار ارزش پول خود را حفظ کنند. Stablecoinها می‌توانند راه حلی‌ایده آل برای شهروندان کشور‌های با اقتصاد ضعیف باشند، زیرا به آنها اجازه می‌دهد تا دارایی‌های خود را به راحتی مبادله کنند.
ویژگی‌های یک استیبل کوین
قبل از تصمیم به خرید و سرمایه‌گذاری بر روی یک رمز ارز با ثبات، بهتر است عوامل زیر را بررسی کنید:
- قابلیت حسابرسی: اگر ارز دیجیتال کاملا غیر متمرکز نباشد، آیا تمام کاربران به صورت‌های مالی برای تامین وثیقه دسترسی دارند؟
- پشتوانه یا وثیقه: این ارز دیجیتال از چه پشتوانه‌ای برای حفظ ارزش خود استفاده میکند؟
- سیستم پشتیبان: در صورت بروز مشکل، سیستم از چه روش‌های استفاده میکند؟ آیا قوانینی برای حفاظت از دارایی کاربران وجود دارد؟
- رشد: آیا این پلتفرم از ثبات و پایداری لازم برای رشد و توسعه برخوردار است؟
- نگهداری: هزینه‌های نگهداری کل پلتفرم چقدر است؟ با بالا رفتن هزینه‌ها، ثبات قیمت کاهش می‌یابد و سیستم دچار مشکل خواهد شد.
- وابستگی: استیبل کوین با وابستگی به چه دارایی، ارزش خود را در برابر دیگر ارزهای دیجیتال حفظ میکند؟
- امکان نقد شدن: در بیشتر استیبل کوین‌ها، امکان تبدیل توکن به دارایی اصلی (پشتوانه) وجود ندارد.
- ساز و کار ثبات: این رمز ارز با ثبات از چه روشی برای حفظ ثبات قیمت خود استفاده میکند؟
- شفافیت: آیا در یک Stablecoin با ساز و کار متمرکز، امکان مشاهده و بررسی دفتر کل وجود دارد؟
لیست استیبل کوین‌های محبوب
تتر (Tether)
تتر یا USDT یکی از قدیمی‌ترین استیبل کوین ها است که در سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی شد و امروزه بسیار محبوب است. در حال حاضر یکی از ارزشمندترین رمزارزها در سرمایه‌گذاری در بازار است؛ مورد استفاده اولیه برای USDT انتقال پول بین مبادلات با سرعت بالا است تا از اختلاف قیمت بین رمز ارزها در بازارها متفاوت سود ببرند. اما این رمزارز کاربردهای دیگری نیز یافته‌است : وارد کنندگان چینی مستقر در روسیه نیز از USDT برای ارسال میلیون ها دلار ارزش در خارج از مرز استفاده کرده‌اند، که دور از کنترل دقیق سرمایه در چین است.
یو اس دی کوین (USD Coin)
USD Coin که در سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی شد، به طور مشترک توسط انجمن شرکت‌های کریپتو کارنسی (cryptocurrency) و کوین بیس (Coinbase) از طریق اتحادیه مرکزی اداره می‌شود؛ یو اس دی کوین ها همانند تتر، نسبت به دلار آمریکا ثابت مانده است و دومین استیبل کوین بزرگ توسط سرمایه‌گذاری در بازار است.
بایننس یو اس دی (BUSD)
بایننس یو اس دی (BUSD)، استیبل کوین صرافی بایننس است که قیمت آن همواره حدود ۱ دلار آمریکا است. این کوین توسط دلار آمریکا پشتیبانی می‌شود و از سوی دپارتمان امور مالی نیویورک (NYDFS) هم حمایت می‌شود. شرکت پکسوس (Paxos) در همکاری مشترک با صرافی بین‌المللی بایننس، کوین BUSD را ارائه کرده است.
دای (Dai)
دای یک Stablecoin با قیمت ثابت برپایه اتریوم است که ارز دیجیتال آن با نماد DAI شناخته می‌شود. Dai در واقع توکن با استاندارد ERC20 اتریوم است که پشتوانه ۱ دلاری دارد. هر دای به ارزش یک دلار است و صرف نظر از این که چه مقدار از این توکن موجود باشد، همیشه ارزش آن یک دلار خواهد بود. بر خلاف تتر، هیچ نهاد متمرکزی از ارزش دای پشتیبانی نمی‌کند و هیچ بانک سنتی با دلار واقعی حامی آن نیست.
دیم (Diem)
دیم (که قبلا ً به نام لیبرا ” libra ” معروف بود) در اصل توسط پلت فرم رسانه اجتماعی قدرتمند فیس بوک معرفی شده و در سراسر جهان بکار گرفته خواهد شد . در حالی که چیزی از شروع به کار libra نگذشته بود، تاثیر روانی بیشتری نسبت به سایر استیبل کوین ها دارد.
سوالات متداول
استیبل کوین چیست؟
استیبل کوین نوعی ارز دیجیتال با ثبات است که ارزش آن به یک دارایی خارجی مانند دلار آمریکا یا طلا وابسته است.
معروف‌ترین استیبل کوین‌ها کدام‌اند؟
ارزهای دیجیتال تتر (USDT)، بایننس یو اس دی (BUSD)، یو اس دی کوین (USDC) و دای (Dai) معروف‌ترین استیبل کوین‌های بازار هستند.
