بیشتر افراد تصور می‌کنند که بیت کوین یک ارز دیجیتال کاملا امن یا پرایوسی کوین است زیرا امکان ارسال و دریافت آن بدون نیاز به احراز هویت وجود دارد. برخلاف تصور این افراد، واقعیت چیز دیگری است. تراکنش‌های بیت کوین ناشناس (Anonymous) نیستند بلکه ماهیتی مستعار (Pseudonymous) دارند. در واقع بر اساس آنچه در وب سایت Bitcoin.org نوشته شده است:
بیت کوین به گونه‌ای طراحی شده که مانند هر شکل دیگر پول، حریم خصوصی را در ارسال و دریافت تراکنش‌ها تا سطح قابل قبولی فراهم کند. با این حال، بیت کوین ناشناس نیست و نمی‌تواند به اندازه پول نقد برای افراد، حریم خصوصی را فراهم کند.
هر تراکنش بیت کوین به همراه آدرس کیف پول فرستنده و گیرنده – نام مستعار آن‌ها – برای همیشه در بلاک چین ذخیره خواهد شد. بنابراین اگر هویت صاحب یک کیف پول مشخص شود عملاً تمام تراکنش‌های او نیز قابل رهگیری خواهد بود. به همین علت برخی افراد باور دارند که این ارزهای دیجیتال ویژگی‌های لازم برای حفظ حریم خصوصی کاربران ندارند. عمومی بودن بلاک چین بیت کوین باعث می‌شود تا در برخی موارد حریم خصوصی کمتری نسبت به ارزهای فیات داشته باشد.
آشنایی با ارزهای دیجیتال پیگیر- گریز(Privacy Coin)
هرکس که منابع کافی برای تجزیه و تحلیل بلاک چین را در اختیار داشته باشد، میتواند هویت واقعی پشت یک آدرس عمومی را کشف کند. ارزهای دیجیتالی مانند مونرو (Monero) و دش (Dash) با ارائه قابلیت انجام تراکنش به شکل کاملاً ناشناس، جنجال زیادی ایجاد کردند. با گذشت زمان موضوع حریم خصوصی کاربران اهمیت بیشتری پیدا کرد و پرایوسی کوین‌های بیشتری ایجاد شدند. امروزه، کوین‌های حریم خصوصی-محور متنوعی در بازار ارز دیجیتال وجود دارد به همین دلیل انتخاب بهترین پرایوسی کوین بر اساس نیاز کاری دشوار است.
استفاده از این رمز ارزها در تسهیل فرایند پولشویی (ML) یا تأمین مالی تروریسم (TF) باعث شده تا به شکل گسترده‌ای در کانون نظارت جهانی مبارزه با پولشویی (AML) قرار بگیرند. به همین علت بسیاری از صرافی‌ها، پرایوسی کوینها را از لیست مبادلات خود خارج کردند و در بعضی کشور‌ها قوانینی در مورد استفاده از آن‌ها وجود دارد. در این مقاله بهترین پرایوسی کوینها (Privacy Coins) را معرفی می‌کنیم و ویژگی‌های هرکدام را بررسی می‌کنیم.
پرایوسی کوین چیست؟
پرایوسی کوینها دستهای از ارزهای دیجیتال هستند که امکان انجام معاملات امن و ناشناس را در بلاک چین فراهم می‌کنند. این ارزهای دیجیتال با نام رمز ارز پیگیری گریز یا ارز حریم خصوصی نیز شناخته می‌شوند. پرایوسی کوینها از تکنیک‌های مختلفی برای پنهان کردن آدرس مبدا و مقصد تراکنش‌ها در بلاک چین استفاده می‌کنند. پنهان کردن موجودی و آدرس واقعی کیف پول کاربر، مخلوط کردن چندین تراکنش با یکدیگر برای جلوگیری از تحلیل زنجیره‌ای (Chain Analysis) نمونه‌ای از این تکنیک‌ها هستند.
شفافیت تراکنش‌ها و مستعار بودن هویت در شبکه بیت کوین و سایر بلاک چین‌های عمومی، رهگیری تراکنش‌های مالی افراد را بسیار ساده می‌کند. در حقیقت در این شبکه‌ها امکان بررسی تاریخچه تمامی تراکنش‌ها و آدرس‌های عمومی برای همه افراد فراهم است. در نقطه مقابل، پرایوسی کوینها دارای دو ویژگی مهم و متضاد هستند: ناشناس ماندن (Anonymity) و غیر قابل ردیابی بودن (Untraceability). ویژگی ناشناس ماندن، هویت افراد را در انجام معاملات پنهان می‌کند و غیر قابل ردیابی بودن، عملاً امکان پیگیری معاملات توسط دیگران را از بین خواهد برد.
ارزهای دیجیتال حریم خصوصی محورچگونه کار می‌کنند؟
ارزهای دیجیتال پیگیری گریز برای حفظ ویژگی ناشناس ماندن و غیر قابل ردیابی بودن خود از استراتژی‌های مختلفی استفاده می‌کنند. تکنولوژی آدرس‌های مخفی (Stealth Address)، امضای حلقوی (Ring Signature)، کوین جوین (CoinJoin)، پروتکل Zk-SNARK و پروتکل MimbleWimble از جمله محبوب‌ترین استراتژی‌ها هستند.
آدرس‌های مخفی
آدرس‌های مخفی فرستنده را ملزم می‌کنند تا برای هر تراکنش از یک آدرس جدید استفاده کند، حتی اگر گیرنده چندین تراکنش یکسان باشد. ارز دیجیتال حریم خصوصی مونرو (XMR)، از پروتکل آدرس مخفی کاری دو کلیدی (DKSAP) در تکنولوژی آدرس مخفی خود استفاده می‌کند.
امضای حلقوی
امضای حلقوی یا حلقه نوعی امضای دیجیتال مشترک میان یک گروه توسط یکی اعضا ایجاد می‌شود. هر کدام از اعضا دارای کلید اختصاصی خود هستند بنابراین حتی با وجود مشترک بودن امضا نمی‌توان تعیین کرد که چه کسی در گروه امضا را ایجاد کرده است.
کوین جوین
جوین کوین با نام کوین میکسر نیز شناخته می‌شود. این سازوکار تراکنش‌های افراد مختلف را در یک تراکنش واحد ادغام می‌کند و سپس آن‌ها را با استفاده از یک آدرس جدید به همان کاربران پرداخت می‌کند.
پروتکل Zk-SNARK
پروتکل Zk-SNARK که بخشی از الگوریتم اثبات دانش صفر (Zero-Knowledge Proof) است به هر عضو یک گروه اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به افشا، ثابت کند اطلاعات خاصی را در اختیار دارد. این تکنولوژی به ایجاد اعتماد هنگام انجام تراکنش در بلاک چین کمک می‌کند و سرعت تأیید تراکنش‌ها را بهبود می‌بخشد.
پروتکل MimbleWimble
پروتکل می‌مبل ویمبل (MimbleWimble) یک پروتکل بلاک چین است که به دلیل کنار گذاشتن برنامه‌نویسی، آدرس ندارد. به جای آن هر بلاک فقط شامل داده‌های امضا‌ها، لیستی از خروجی‌ها و لیستی از ورودی‌ها است. در این پروتکل تا زمانی که کل ورودی‌ها برابر کل خروجی‌ها باشد، بلاک‌ها معتبر هستند.
آیا پرایوسی کوینها قانونی هستند؟
بله و خیر. در حقیقت یک پاسخ کلی برای این سؤال وجود ندارد و قانونی بودن یا نبودن استفاده از پرایوسی کوینها در حوزه‌های قضایی مختلف متفاوت است. برای مثال، دولت ژاپن و کره جنوبی خرید و فروش رمز ارزهای پیگیری گریز در صرافی‌ها را با هدف جلوگیری از پولشویی ممنوع کرده‌اند. کشور‌هایی هم وجود دارند که استفاده از پرایوسی کوینها را ممنوع نکرده‌اند اما تأیید هم نکرده‌اند.
رویکرد ایالات متحده آمریکا نیز کاملاً متفاوت است. این دولت به دنبال توسعه و استفاده از ابزار‌هایی است که پوشش ایجاد شده توسط این ارزهای دیجیتال در شبکه‌های خصوصی را از بین ببرد. از تراکنش‌های خصوصی که با استفاده از ارزهای دیجیتال پیگیری گریز انجام می‌شوند لزوماً برای فعالیت‌هایی چون پولشویی یا تأمین مالی تروریسم استفاده نمی‌شود.
بسیاری از کاربران صرفاً به حریم خصوصی خود اهمیت می‌دهند و به دنبال استفاده از حقوق اساسی خود هستند. جالب اینجاست که تعداد سازمان‌های دولتی و نهاد‌هایی که از پرایوسی کوینها استفاده می‌کنند، پیوسته رو به افزایش است. حتی افراد سرشناسی مانند ایلان ماسک، ناوال راویکانت و ادوارد اسنودن از توسعه برنامه‌های متمرکز بر حریم خصوصی حمایت می‌کنند.
بهترین ارزهای دیجیتال حریم خصوصی
در اینجا شش تا از محبوب‌ترین پرایوسی کوینها بازار ارزهای دیجیتال را بررسی می‌کنیم. هر کدام از این رمز ارزهای پیگیری گریز از ویژگی‌ها مختلفی برای حفظ حریم خصوصی، پنهان نگه داشتن هویت و فعالیت کاربران استفاده می‌کنند. بیایید باهم نگاهی به بهترین ارزهای دیجیتال حریم خصوصی بیاندازیم:
مونرو Monero
محبوبیت ارز دیجیتال مونرو (XMR) روز به روز در حال افزایش است. مهمترین دلیل محبوبیت این پرایوسی کوین، توانایی آن در کمک به ناشناس ماندن هویت کاربران است. استفاده از ویژگی «آدرس‌های مخفی» و «امضای حلقوی» ردیابی معاملات مونرو را بسیار دشوار می‌کند. در واقع این روش‌ها به پنهان کردن هویت فرستنده و گیرنده کمک می‌کند. علاوه بر این‌ها استفاده از ویژگی «حلقه محرمانه تراکنش» یا RingCT به پنهان کردن مبلغ تراکنش کمک می‌کند و حریم خصوصی بیشتری را ایجاد می‌کند.
زیکش Zcash
ارز دیجیتال زی کش (ZEC) خود را اینگونه تعریف می‌کند:
” اگر بیت کوین مانند http برای پول باشد، زی کش مانند https است.”
تأکید این پرایوسی کوین بر ویژگی‌های امنیتی و خصوصی پیشرفته آن است. زی کش از الگوریتم «اثبات دانش-صفر» یا Zero-Knowledge Proof برای رمزنگاری و محافظت از تراکنش‌های کاربران استفاده می‌کند. الگوریتم اثبات دانش به کاربران اجازه می‌دهد تا بدون ترس از فاش شدن آدرس‌ها، معامله کنند، مقدار دارایی مورد معامله را مبهم می‌کند.
دش Dash
ارز دیجیتال دش (DASH) در سال ۲۰۱۴ ایجاد و وارد بازار ارزهای دیجیتال شد. این پرایوسی کوین به کاربران اجازه می‌دهد تا با استفاده از ویژگی «ارسال خصوصی» یا PrivateSend، خصوصی و ناشناس ماندن تراکنش‌های خود را انتخاب کنند. ویژگی ارسال خصوصی در واقع منشأ منبع مالی را پنهان می‌کند و استفاده از آن کمی کارمزد تراکنش را افزایش می‌دهد. رمز ارز دش این کار را از طریق یک پروتکل اختلاط با استفاده از یک شبکه غیر متمرکز مبتنی بر سرور‌هایی به نام مَستر نود (Master Node) انجام می‌دهد.
ورج Verge
ارز دیجیتال ورج (XVG) به جای تکیه بر تکنیک‌های رمزنگاری، از فناوری تور (TOR) و پروژه اینترنت نامرئی (I۲P) برای محافظت از هویت کاربران استفاده می‌کند. فناوری تور با استفاده یک شبکه‌ای توزیع شده از رله‌ها و تونل‌ها، هویت کاربران خود را ناشناس نگه می‌دارد. فناوری I۲P نیز داده‌های کاربر را قبل از ارسال از طریق یک شبکه ناشناس، همتا به همتا و داوطلبانه در سراسر جهان رمزگذاری می‌کند. این ویژگی‌ها فرستنده و گیرنده تراکنش، امکان می‌دهد تا مکان و آدرس‌های IP خود را پنهان کنند.
بیم Beam
ارز دیجیتال بیم (BEAM) یک پرایوسی کوین است که امکانات زیادی برای کنترل کامل حریم خصوصی در اختیار کاربر قرار می‌دهد. در این ارز دیجیتال پیگیری گریز، همه معاملات به شکل پیش فرض خصوصی هستند. در حقیقت هیچ آدرس یا اطلاعات خصوصی از کاربران در بلاک چین ذخیره نمی‌شود. اندازه جمع و جور بلاک چین، حسابرسی داخلی، پشتیبانی از تراکنش‌های آنلاین و آفلاین، ادغام با کیف پول سخت‌افزاری و مبادله اتمی (Atomic Swap) بلاک چین بیم را بسیار مقیاس‌پذیر کرده است.
هورایزن Horizen
ارز دیجیتال هورایزن (ZEN) مانند بیت کوین از ویژگی آدرس خصوصی محافظت شده Z و آدرس عمومی T استفاده می‌کند. این پرایوسی کوین با استفاده از یک شبکه گسترده از نود‌ها مقدار وجه ارسالی از آدرس Z به آدرس T را پنهان می‌کند.
آینده ارزهای دیجیتال حریم خصوصی
حفاظت از حریم خصوصی و فعالیت‌های مجرمانه‌ای مانند پولشویی دو روی سکه استفاده پرایوسی کوینها هستند. اگرچه بیت کوین همچنان محبوب‌ترین ارز دیجیتال بازار است، اما به شکل غیر مستقیم توسط نهاد‌های دولتی نظارت می‌شود. در حقیقت ردیابی معاملات بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال توسط دولت‌ها باعث شکل‌گیری و استفاده از ارزهای دیجیتال پیگیری گریز شد.
سازمان‌های دولتی و شرکت‌های تحلیلی در کنار تصویب قوانین محدود‌کننده برای شکستن امنیت پرایوسی کوینها تلاش می‌کنند. سازمان خدمات درآمد داخلی (IRS) ایالات متحده در سپتامبر سال ۲۰۲۰ اعلام کرد که با شرکت‌هایی که ابزار‌های ردیابی مونرو را توسعه می‌دهند، در مجموع قرارداد‌هایی به ارزش ۱.۲۵ میلیون دلار امضا کرده است.
در ماه می‌سال ۲۰۲۱، مرکز ملی جرایم سایبری نروژ فاش کرد که در تلاش برای شکستن اطلاعات رمز ارزهای مونرو و دش در پرونده‌های افراد مفقود شده است. با اینکه دولت‌ها علاقه زیادی به یافتن راه‌هایی برای شکستن اطلاعات رمز ارزهای پیگیری گریز دارند اما هنوز مشخص نیست که آیا این تلاش‌ها به نتیجه خواهد رسید یا نه.
با وجود همه این مشکلات، محبوبیت ارزهای دیجیتال حریم خصوصی در تمام این سال‌ها در حال افزایش بوده است. برای مثال در ماه می ۲۰۲۱ و پس از اعلام دولت آمریکا برای وادار کردن کسب و کار‌ها برای گزارش معاملات با ارزش ارزهای دیجیتال، قیمت مونرو ۳۰ درصد افزایش یافت. به نظر می‌رسد با وجود تمام این مشکلات و قوانین، معامله گران ترجیح می‌دهند تا تراکنش‌های خود را امن و خصوصی نگه دارند.
سخن آخر
با وجود این واقعیت که ماهیت غیر قابل ردیابی پرایوسی کوینها و استفاده آن‌ها در معاملات مجرمانه جنجال برانگیز است اما در نهایت ارزهای دیجیتال حریم خصوصی بخش مهمی از اکوسیستم رمزنگاری و ارزهای دیجیتال هستند. گزارش‌های نشان می‌دهد که تنها از درصدی کمی از این رمز ارزها در پولشویی، تأمین مالی تروریسم یا دیگر فعالیت‌ها استفاده می‌شود با این وجود دولت‌ها همچنان روی خوشی به آن‌ها نشان نمی‌دهند.
در حال حاضر، مونرو بهترین ارز دیجیتال پیگیری گریز اکوسیستم است. دش و زی کش نیز انتخاب خوبی برای انجام تراکنش‌های روزمره هستند. البته اگر به مقیاس‌پذیری به اندازه حریم خصوصی اهمیت می‌دهید، بیم و ورج می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند. در حالی که Monero هنوز قوی‌ترین ویژگی‌های حریم خصوصی را دارد، Zcash و Dash گزینه‌ای برای انجام معاملات عمومی را ارائه می‌دهند. Beam و Grin برای کاربرانی که مقیاس‌پذیری را به اندازه حریم خصوصی اهمیت می‌دهند مناسب است.
سوالات متداول
پرایوسی کوین یا ارز دیجیتال حریم خصوصی چیست؟
پرایوسی کوین دستهای از ارزهای دیجیتال است که میتواند در هنگام انجام تراکنش هویت، اطلاعات و آدرس کیف پول شما را امن و پنهان نگه دارد.
بهترین پرایوسی کوینها کدام ارزها دیجیتال هستند؟
ارزهای دیجیتال مونرو (Monero)، زیکش (ZCash) و دش (Dash) از بهترین رمز ارزهای حریم خصوصی هستند.
