صرافی یونی سواپ (Uniswap) چیست؟

یونی سواپ Uniswap یک بستر مبادلاتی غیرمتمرکز پیشرو است که بر روی بلاک چین اتریوم اجرا می‌شود. اکثر قریب به اتفاق معاملات رمزارزی در صرافی‌های متمرکزی مانند Coinbase و Binance انجام می‌شوند؛ این پلتفرم‌ها که توسط یک مرجع واحد اداره می‌شوند، کاربران را ملزم به کنترل وجوه خود و استفاده از سیستم سنتی دفتر ثبت سفارشات جهت تسهیل معاملات می‌کنند.

معاملات مبتنی بر دفتر ثبت سفارشات جاییست که سفارشات خرید و فروش همراه با مبلغ قرار داده شده در هر سفارش در لیستی ارائه می‌شود. مقدار سفارشات خرید و فروش آزاد یک دارایی، به عنوان «عمق بازار» شناخته می‌شود. برای انجام یک معامله موفق با استفاده از این سیستم، باید مقدار و قیمت یک سفارش خرید با یک سفارش فروش در دفتر ثبت سفارش مطابقت داشته باشد.

آشنایی با صرافی Uniswap

یونی سواپ بزرگترین صرافی غیر متمرکز جهان است که در دوم نوامبر ۲۰۱۸ توسط مهندس پیشین شرکت زیمنس،‌ هایدن آدامز (Hayden Adams) تاسیس شد. اصلی ترین تفاوت این صرافی ها در غیر متمرکز بودن آن‌ها است. اگر این ویژگی به درستی اجرا شود، می‌تواند به شدت کاربرپسند باشد. در ادامه بیشتر با مفهوم صرافی غیر متمرکز (DEX) آشنا می‌شویم.

به عنوان مثال، اگر بخواهید یک بیت کوین (BTC) را با قیمت ۳۳ هزار دلار در صرافی متمرکز بفروشید، باید منتظر بمانید تا خریداری در طرف دیگر دفتر ثبت سفارش با همان مبلغ و مقدار ظاهر شود؛ مشکل اصلی این نوع سیستم‌ها، نقدینگی است که به عمق و تعداد سفارشات هر لحظه دفتر ثبت سفارش، برمی‌گردد؛ در صورت کمبود نقدینگی، ممکن است معامله‌گران نتوانند سفارشات خرید یا فروش خود را نهایی کنند.

مثال دیگر در مورد نقدینگی: تصور کنید که در بازاری یک دکه مواد غذایی دارید، اگر افراد در این بازار مشغول خرید و فروش کالا باشند، این یک «بازار تسویه‌ پذیر» محسوب می‌شود؛ اگر بازار در رکود باشد و خرید و فروش کمی انجام گردد، به آن یک «بازار محدود» می‌گویند.

یونی سواپ چیست؟

غیرمتمرکز بودن یونی سواپ به این معناست که اداره کنندگان آن هیچ کنترلی روی دارایی کاربران ندارند. این صرافی از روشی مخصوص موسوم به پروتکل نقدینگی خودکار استفاده می‌کند؛ پلتفرم Uniswap در بستر بلاکچین اتریوم، دومین پروژه بزرگ رمزارزی جهان بر اساس ارزش بازار، ساخته شد و با تمام توکن‌ها و زیرساخت‌های ERC-20 از جمله سرویس کیف‌ پول MetaMask و MyEtherWallet سازگار است.

همچنین Uniswap یک پلتفرم کاملاً متن باز است، به این معنا که هر شخصی قادر است برای ایجاد مبادلات غیرمتمرکز خود، به کدهای آن دسترسی داشته باشد؛ حتی به کاربران این امکان را می‌دهد تا توکنی را در این صرافی به صورت رایگان لیست کنند؛ از طرفی صرافی‌های متمرکز سود محور هستند و برای لیست کوین‌های جدید کارمزدهای بسیار بالایی دریافت می‌کنند.

زمانی که می‌گوییم اداره کنندگان صرافی کنترلی روی دارایی کاربران ندارند، یعنی سفارشات بجای اینکه در یک بلاک چین اجرا شوند که بسیار زمانبر و گران است، دریک پایگاه داده داخلی وارد می‌شوند. با این کار با حفظ کلیدهای خصوصی، خطر از بین رفتن دارایی در صورت هک شدن صرافی از بین می‌رود. در حال حاضر طبق آخرین آمار، Uniswap اولین پلتفرم بزرگ مالی مبادلات مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) است که بیش از ۳ میلیارد دلار دارایی رمزارزی در اختیار دارد.

یونی سواپ چگونه کار می‌کند؟

یونی سواپ با دو قرارداد هوشمند اجرا می شود، قرارداد «Exchange» و دیگری قرارداد «Factory». اینها برنامه‌های خودکار رایانه‌ای هستند که برای انجام عملکردهای خاص،‌ در صورت تحقق شرایط خاص طراحی شده‌اند؛ به عنوان مثال از قرارداد هوشمند Factory برای افزودن توکن‌های جدید به پلتفرم و از قرارداد Exchange برای سوآپ یا معامله رمزارزها استفاده می‌شود. هر توکن مبتنی بر ERC20 را می توان با توکنی دیگر در پلتفرم به روز شده Uniswap v.2 سوآپ کرد. برای اطلاعات بیشتر آموزش کار با صرافی یونی سواپ را مطالعه کنید.

پروتکل نقدینگی خودکار

روش یونی سواپ برای حل مشکل نقدینگی صرافی‌های متمرکز، ارایه یک پروتکل نقدینگی خودکار است؛ این کار با انگیزه دادن به معامله‌گران در صرافی برای بدل شدن به ارایه‌دهندگان نقدینگی (LP) انجام می‌شود: کاربران پول خود را مشترکا جمع می‌کنند تا صندوقی جهت اجرای معاملات در پلتفرم ایجاد کنند. هر توکن لیست شده، استخر خاص خود را دارد که کاربران می‌توانند در آن مشارکت داشته باشند و قیمت هر توکن با استفاده از الگوریتمی ریاضی که توسط رایانه اجرا می‌شود، تهیه می‌گردد. با استفاده از این سیستم، خریدار یا فروشنده نیازی به انتظار برای حضور طرف مقابل برای انجام معامله ندارد؛ در عوض، آنها می‌توانند هر معامله را به شرط وجود نقدینگی کافی در استخر، فوراً و با قیمتی معلوم انجام دهند.

هر LP در ازای ارایه وجوه خود، توکن دریافت می‌کند که نشانگر سپرده‌گذاری در استخر مربوطه است. به عنوان مثال، اگر ۱۰ هزار دلار به صندوق نقدینگی که در مجموع ۱۰۰ هزار دلار دارد کمک کنید، به ازای ۱۰٪ از آن مبلغ، توکن دریافت می‌کنید؛ این توکن برای بخشی از کارمزدهای معاملاتی قابل استفاده است. یوی سواپ به ازای هر معامله‌ای که در این پلتفرم انجام می‌دهد، یک هزینه ثابت ۰.۳ درصد را از کاربران می‌گیرد و آن را به طور خودکار به ذخیره نقدینگی می‌فرستد. هر زمان که یک ارایه‌دهنده نقدینگی تصمیم به خروج گیرد، بخشی از کل کارمزد را از ذخیره صندوق (برحسب مقدار سهام خود) دریافت می‌کند.

پس از بروزرسانی Uniswap v.2، کارمزد جدیدی برای این پروتکل ارائه شد که می‌تواند از طریق رای‌گیری در جامعه اعمال یا متوقف شود و اساساً ۰.۰۵٪ کارمزد معاملاتی را برای تأمین هزینه‌های توسعه آتی، به صندوق یونی سواپ ارسال می‌کند.

نحوه تعیین قیمت توکن

یکی دیگر از عناصر مهم این سیستم نحوه تعیین قیمت هر توکن است. یونی سواپ به جای سیستم ثبت سفارش که قیمت هر دارایی توسط بالاترین قیمت پیشنهادی خریدار و پایینترین قیمت پیشنهادی فروشنده تعیین می‌شود، از سیستم خودکار بازارساز استفاده می‌کند. این روش برای تنظیم قیمت یک دارایی بر اساس عرضه و تقاضای آن، از یک معادله ریاضی استفاده می‌کند. بسته به نسبت رمز ارزهای موجود در استخر مربوطه، با افزایش و کاهش قیمت کوین کار می‌کند.

توجه به این نکته ضروری است که هر زمان کسی توکن جدید ERC-20 را به Uniswap اضافه کند، آن شخص باید مقدار مشخصی از توکن انتخاب شده ERC-20 و معادل یک توکن ERC-20 دیگر را برای شروع به استخر نقدینگی اضافه کند. معادله مربوطه جهت تعیین قیمت هر توکن x * y = k است، جایی که مقدار توکن A  برابر است با X و مقدار توکن B برابر با Y است. K یک مقدار ثابت است، یک عدد که تغییر نمی‌کند.

به عنوان مثال؛ فردی به نام باب می‌خواهد چین‌لینک (LINK) را با استفاده از استخر LINK / ETH  با اتر (ETH) معامله کند. این فرد تعداد زیادی LINK به استخر اضافه می‌کند که باعث افزایش نسبت LINK به ETH می‌شود؛ از آنجا که مقدار K باید ثابت بماند، هزینه ETH افزایش می‌یابد، در حالی که هزینه LINK در استخر کاهش می‌یابد. بنابراین هرچه باب LINK بیشتری به استخر وارد کند، در عوض اتر کمتری دریافت می کند زیرا قیمت آن افزایش می یابد.

همچنین ابعاد استخر نقدینگی تعیین کننده این است که در طول معاملات قیمت توکن‌ها چه مقدار تغییر کرده است. هرچه مقدار پول یا همان نقدینگی در یک استخر بیشتر باشد، انجام معاملات بزرگ و بدون ایجاد افت قیمت، به همان اندازه آسان‌تر می‌گردد.

آربیتراژ

معامله‌گران آربیتراژ از مولفه‌های اصلی اکوسیستم Uniswap هستند. اینها افرادی هستند که در یافتن اختلاف قیمت در چندین صرافی تخصص دارند و از آنها برای کسب سود استفاده می‌کنند. به عنوان مثال اگر بیت‌کوین در Kraken با قیمت ۳۵.۵۰۰ دلار و در Binance با قیمت ۳۵.۴۵۰ دلار معامله شود، شما می‌توانید با خرید بیت‌کوین از Binance و فروش آن به Kraken، به راحتی سود کسب نمایید. این کار اگر با حجم زیادی انجام شود، سود قابل توجه با ریسک نسبتاً کم را همراه خواهد داشت.

آنچه معامله‌گران آربیتراژ در Uniswap انجام می‌دهند، یافتن توکن‌هایی است که بهای آنها بالاتر یا پایین‌تر از متوسط ​​قیمت بازار است. آنها این کار را تا زمانی انجام می‌دهند که قیمت توکن مربوطه به یک توازن مجددی با بهای سایر صرافی‌ها دست یابد. این رابطه هماهنگ بین سیستم بازارساز خودکار و معامله‌گران آربیتاژ، همان چیزی است که قیمت توکن Uniswap را با سایر بازارها هماهنگ می‌کند.

نحوه استفاده از Uniswap

شروع کار با Uniswap نسبتاً ساده است، با این حال باید اطمینان حاصل کنید که دارای یک کیف‌پول با پشتیبانی از ERC-20 مانند MetaMask ، WalletConnect،Coinbase wallet ، Portis یا Fortmatic هستید.

پس از آن، برای معامله در Uniswap و پرداخت هزینه گس، باید اتر به آن اضافه کنید. این همان چیزی است که کارمزد تراکنش اتریوم نامیده می‌شود. هزینه‌های گس بستگی به تعداد افرادی دارد که از شبکه استفاده می‌کنند. اکثر سرویس‌های کیف‌پول سازگار با ERC-20، هنگام پرداخت در بستر بلاکچین اتریوم به شما سه گزینه ارایه می‌دهد: آهسته، متوسط ​​یا سریع. آهسته، کمترین هزینه و سریع، بیشترین هزینه را دارد. این گزینه‌ها، تعیین‌کننده سرعت پردازش تراکنش شما توسط ماینرهای شبکه اتریوم هستند.

1. به صفحه https://uniswap.org بروید.
2. روی گزینه «Use Uniswap» در گوشه سمت راست بالا کلیک کنید.
3. به قسمت «Connect wallet» در گوشه سمت راست بالا بروید و کیف پول موجود را انتخاب کنید.
4. وارد کیف پول خود شوید و اجازه دهید تا به Uniswap متصل شود.
5. در این صفحه، می‌توانید توکن‌ها را مستقیما با استفاده از گزینه‌های کشویی کنار «from» و «to» سوآپ کنید.
6. توکنی که می‌خواهید سوآپ کنید را انتخاب، مقدار آن را وارد و روی گزینه «swap» کلیک کنید.
7. یک پنجره از وضعیت معامله ظاهر می‌شود و شما باید تراکنش را روی کیف پول ERC-20 خود تأیید کنید.

۸- منتظر اضافه شدن تراکنش به بلاکچین اتریوم باشید. با کپی و جایگذاری شناسه معامله در https://etherscan.io/ می‌توانید پیشرفت آن را بررسی کنید. شناسه معامله در قسمت تاریخچه تراکنش‌های ارسالی در کیف پول شما در دسترس خواهد بود.

توکن UNI یونی سواپ

در نظر داشته باشید که توکن رمزارزی بومی Uniswaps  موسوم به UNI، به عنوان توکن بومی یونی سواپ شناخته می‌شود. دارندگان این توکن حق رای درخصوص تغییر و تحولات پلتفرم، از جمله نحوه توزیع توکن‌های صادر شده به جامعه و توسعه‌دهندگان و همچنین هرگونه تغییر در ساختار کارمزد را دارند؛ توکن UNI در سپتامبر ۲۰۲۰ ایجاد شد تا از مهاجرت کاربران به پلتفرم رقیب SushiSwap جلوگیری کند.

یک ماه قبل از راه‌اندازی توکن UNI صرافی SushiSwap (یک انشعاب از Uniswap)، کاربران را از Uniswap به SushiSwap تشویق کرد تا وجوه خود را در ازای دریافت پاداش با توکن‌های SUSHI، به این پلتفرم جدید اختصاص دهند. این یک نوع جدید از توکن بود که به کاربران حق حاکمیت بر پروتکل و همچنین کارمزدهای تراکنش پرداخت شده به پلتفرم را می‌داد. یونی سواپ با ایجاد ۱ میلیارد توکن UNI به این امر واکنش نشان داد و تصمیم گرفت ۱۵۰ میلیون از آنها را بین کاربران این پلتفرم توزیع کند. هر نفر ۴۰۰ توکن UNI دریافت کرد که در آن زمان بالغ بر ۱۰۰۰ دلار بود.

نتیجه گیری

با وجود تمام امتیازات و برتری هایی که صرافی های غیرمتمرکز دارند، همچنان بیشتر کاربران صرافی های متمرکز را ترجیح می‌دهند. دلیل این اتفاق، برخی از ضعف های موجود در سیستم غیر متمرکز است. در مورد یونی سواپ، یکی از این نقاط ضعف، پشتیبانی از توکن های شبکه اتریوم است؛ در حالی که سایر رمز ارزها از شبکه های دیگر در این صرافی جایی ندارند! انتظار می‌رود که با بهبود وضعیت، استقبال از این صرافی ها بیشتر شود.

سوالات متداول

 مهم ترین تفاوت صرافی غیرمتمرکز با متمرکز چیست؟

در صرافی غیر متمرکز، اداره کنندگان آن، کنترلی روی دارایی کاربر ندارند و در صورت رخ دادن هر اتفاقی برای صرافی،‌ دارایی مردم سر جای خود باقی خواهد ماند؛‌ اما در صرافی متمرکز اینگونه نیست.

 بزرگترین مشکل صرافی یونی سواپ چیست؟

پشتیبانی از توکن های شبکه اتریوم، در حالیکه این صرافی از سایر رمز ارزهای شبکه های دیگر پشتیبانی نمی‌کند.

 چه کیف پول هایی با صرافی یونی سواپ همگام سازی می‌شود؟

از آن جایی که این صرافی در پلتفرم شبکه اتریوم کار می‌کند، تمام کیف پول هایی که از اتریوم پشتیبانی می‌کنند را می‌توانید به یونی سواپ متصل کنید.

مطالب مرتبط:

آموزش کار با صرافی یونی سواپ (Uniswap) نقد و بررسی صرافی کریپتولند نقد و بررسی صرافی آریومکس بهترین اپلیکیشن خرید و فروش ارز دیجیتال