دی فای DeFi یک سیستم مالی جهانی است که برای عصر اینترنت طراحی شده و جایگزینی برای سیستمهای غیرشفاف، متمرکز و قدیمی میباشد. DeFi به شما امکان کنترل سرمایه خود را میدهد و شما را در معرض بازارهای جهانی و گزینههای مناسب برای ارزهای محلی قرار میدهد. محصولات DeFi، خدمات مالی را برای هر کسی که به اینترنت متصل است فراهم میکنند و عمدتا توسط کاربران مدیریت و نگهداری میشوند. تاکنون دهها میلیارد دلار رمزارز از طریق اپلیکیشنهای DeFi در گردش بوده و این رقم روزانه در حال رشد است.
دیفای چیست؟ (DeFi)
DeFi یک اصطلاح کلی برای محصولات و سرویسهای مالی است که برای افرادی که به شبکه اتریوم و اینترنت متصل باشند، در دسترس است. با استفاده از DeFi، بازارها همواره فعال هستند و هیچ مقام متمرکزی وجود ندارد که بتواند جلوی پرداختها را بگیرد و یا مانع از دسترسی شما به هر چیزی شود؛ سرویسهایی که قبلاً کند و در معرض خطای انسانی بودند، اکنون به صورت خودکار اداره میشوند و هر کسی میتواند آنها را بررسی کند.
بنابراین یک اقتصاد رمزارزی در حال رونق وجود دارد، جایی که میتوانید وام دهید، وام بگیرید، قراردادهای شورت/لانگ اتخاذ کنید، سود کسب نمایید و موارد دیگر. در آرژانتین افراد آشنا با رمزارزها، برای فرار از تورم فلجکننده این کشور به DeFi پناه آوردند؛ حتی برخی از افراد، بدون نیاز به هیچگونه مدرک شناسایی، وامهایی به ارزش میلیونها دلار گرفته و پرداخت کردهاند.
دیفای، نجات دهنده اقتصاد مریض سنتی
در تمام دنیا، مردم به دولت ها اعتماد میکنند، به این دلیل که دولت ارزش پول ملی آن ها را حفظ کند. مردم به بانک ها اعتماد میکنند، به این امید که بانک خدمات مالی سالم و عادلانه برای آن ها در نظر بگیرد؛ اما تجربه نشان داده است که مراکز مالی متمرکز، از اصلی ترین مراک فساد مالی هستند (البته نه تمامی بانک ها). به همین دلیل، وجود یک سیستم جایگزین که از جنس مردم باشد و اختیار آن در دست یک شخص یا گروه خاص نباشد احساس میشد. دیفای، نوید بخش یک اقتصاد پاک و مردمی است.
DeFi در مقابل فایننس سنتی
یکی از بهترین راهها شناسایی پتانسیل های DeFi در حوزه کاربردهای ارز دیجیتال، درک مشکلاتی است که امروز وجود دارد، از جمله:
- به برخی از افراد اجازه افتتاح حساب بانکی یا استفاده از خدمات مالی داده نمیشود.
- عدم دسترسی به خدمات مالی میتواند از اشتغال افراد جلوگیری کند.
- خدمات مالی میتواند پرداختهای شما را مسدود کنند.
- هزینه پنهان خدمات مالی، استفاده از دادههای شخصی شما است.
- دولتها و نهادهای متمرکز میتوانند بنا به میل خود بازارها را تعطیل کنند.
- ساعات معاملاتی اغلب محدود به ساعات کاری منطقه زمانی خاص است.
- انتقال پول به دلیل فرایندهای داخلی میتواند روزها طول بکشد.
- وجود پرمیوم برای خدمات مالی، زیرا موسسات واسط نیاز به تخفیف دارند.
ویژگی های فایننس غیرمتمرکز
- شما پول خود را نگه میدارید.
- شما تعیین میکنید که پول شما به کجا رود و چگونه هزینه شود.
- نقل و انتقال وجوه در عرض چند دقیقه اتفاق میافتد.
- فعالیت تراکنشها با نام مستعار است.
- DeFi برای همه در دسترس است.
- بازارها همیشه باز هستند.
- کاملا شفاف هستند و هر کسی میتواند به دادهها نگاه کرده و نحوه کار سیستم را بررسی کند.
فایننس سنتی
- پول شما توسط شرکتها نگهداری می شود.
- شما باید به شرکتها اعتماد کنید که از پول شما سواستفاده نکنند؛ ماننداعطای وام به افراد پر خطر.
- به دلیل فرآیندهای دستی، ممکن است پرداختها روزها طول بکشد.
- فعالیتهای مالی کاملاً با هویت شما همراه است.
- معمولا برای استفاده از خدمات مالی باید به صورت حضوری به بانک ها مراجعه کنید.
- بازارها بسته میشوند زیرا کارمندان نیاز به تعطیلات دارند.
- موسسات مالی اطلاعات شفافی در اختییار مشتریان قرار نمیدهند؛ نمی توانید سابقه وام، داراییهای تحت مدیریت و اینگونه موارد را برای افراد مختلف ببینید.
دی فای (DeFi) با بیت کوین آغاز شد
بیت کوین از بسیاری جهات اولین اپلیکیشن دی فای DeFi بود؛ بیت کوین به شما امکان را میدهد که دارایی خود را کنترل و آن را به هر جای دنیا ارسال کنید؛ این کار را با فراهم نمودن راهی برای توافق تعداد زیادی از افراد، در یک دفترکل بدون نیاز به واسطه انجام میدهد. بیتکوین به روی همه باز است و هیچ کس اختیار تغییر قوانین آن را ندارد. قوانین بیتکوین بر اساس نایابی آن در این فناوری نوشته شده و مانند فایننس های سنتی نیست که دولتها بتوانند با چاپ بیرویه پول پس انداز شما را بی ارزش کنند.
اتریوم هم بر این اساس استوار است و همانند بیت کوین، قوانین آن نمیتواند براساس سلیقه افراد تغییر کند؛ اما استفاده از قراردادهای هوشمند، این پول دیجیتال را قابل برنامهریزی کرده، بنابراین میتوانید از ذخیره و ارسال دارایی فراتر روید.
پول قابل برنامه ریزی
شاید از خودتان بپرسید که «چرا بخواهم پولم را برنامهریزی کنم؟» با این حال این یک ویژگی پیش فرض توکنها در اتریوم است؛ یعنی هرکسی می تواند منطق پرداختی خود را برنامهریزی کند. بنابراین شما میتوانید کنترل و امنیت بیتکوین را با خدمات ارائه شده نهادهای مالی ترکیب کنید. این به شما این امکان را میدهد تا کارهایی با رمزارزها انجام دهید که با بیتکوین قادر نیستید؛ مانند اعطا و دریافت وام، برنامهریزی برای پرداخت ها، سرمایهگذاری در صندوق های شاخص و موارد دیگر.
با DeFi چه کاری میتوانید انجام دهید؟
اتریوم یک گزینه جایگزین غیرمتمرکز برای اکثر خدمات مالی است که فرصتی برای ایجاد محصولات مالی جدید ایجاد میکند:
- ارسال پول به سراسر جهان
- جریان پول جهانی
- دسترسی به استیبلکوینها
- دریافت وام با وثیقه
- دریافت وام بدون وثیقه
- پسانداز رمزارزی
- معاملات توکن
- توسعه سبد سرمایهگذاری
- کشف ایدههای خود
- خرید بیمه
- مدیریت سبد سرمایهگذاری خود
به سرعت به سراسر جهان پول ارسال کنید
اتریوم به عنوان یک بلاکچین برای ارسال تراکنشها به روشی ایمن و جهانی طراحی شده و همانند بیتکوین ارسال پول به سراسر دنیا را به راحتی ارسال ایمیل انجام میدهد. فقط کافی است نام ENS گیرنده خود یا آدرس حساب وی را در کیف پول خود وارد تا پرداخت شما در عرض چند دقیقه مستقیماً به دست وی برسد. برای ارسال یا دریافت دارایی، به یک کیفپول نیاز دارید.
جریان پول در سراسر جهان …
به عنوان یک کاربر میتوانید از طریق اتریوم پول جابجا کنید. با این روش میتوانید درعرض یک ثانیه حقوق شخصی را پرداخت و به او امکان دسترسی به پول خود در هر زمانی که نیاز داشته باشد را بدهید. به دلیل نوسانات قیمت اتریوم (ETH)، اگر نمیخواهید آن را ارسال یا توزیع کنید، ارزهای جایگزینی در بستر اتریوم وجود دارد که میتوانید از آن ها استفاده کنید.
دسترسی به استیبل کوین ها
نوسانات رمزارزها مشکل بسیاری از محصولات مالی و پرداختهای عمومی است. جامعه DeFi این مسئله را با استیبلکوینها که ارزش آنها به یک دارایی دیگر وابسته است (معمولاً یک ارز رایج مانند دلار) رفع کرده است. کوینهایی مانند Dai یا USDC دارای ارزش ثابتی هستند. این باعث میشود که آنها برای کسب درآمد یا خرده فروشی مناسب باشند. بسیاری از مردم در آمریکای لاتین از استیبل کوین ها به عنوان راهی جهت محافظت از پسانداز خود در زمانهای عدم اطمینان و صدور پول توسط دولتها استفاده میکنند.
دریافت وام
دریافت وام از ارائه دهندگان خدمات غیرمتمرکز در دو حالت انجام میشود، حالت اول؛ همتا به همتا، یعنی وام گیرنده مستقیماً از یک وام دهنده خاص وام میگیرد و حالت دوم؛ مبتنی بر استخر، وام دهندگان بودجهای (نقدینگی) را به استخری واریز و وامگیرندگان میتوانند از آن وام بگیرند، استفاده از وامهای غیرمتمرکز مزایای بسیاری دارد که عبارتند از:
اعطای وام با حریم خصوصی
امروزه اکثر افراد درگیر اعطا و دریافت وام هستند. بانکها باید مطمئن شوند که آیا افراد توانایی بازپرداخت وام را دارند یا خیر. وامهای غیرمتمرکز بدون این که هیچ یک از طرفین مجبور به شناسایی دیگری باشند کار میکند. در عوض، وام گیرنده باید وثیقهای ارائه دهد که وام دهنده در صورت عدم بازپرداخت وام خود، آن را به طور خودکار دریافت کند. برخی از وامدهندگان حتی NFTها را به عنوان وثیقه میپذیرند. NFT یا توکن غیر مثلی، نوعی سند برای یک دارایی منحصر به فرد است، مانند توکن یک اثر هنری.
دسترسی به وجوه جهانی
هنگام استفاده از وام غیرمتمرکز، به وجوهی که از سراسر جهان واریز شده دسترسی خواهید داشت؛ این امر باعث دسترسی به وامهای بیشتر با نرخ بهره مناسب می شود.
کارایی مالیاتی
با دریافت وام میتوانید بدون نیاز به فروش اتر خود (وجهی مشمول مالیات) به وجوه مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنید؛ در عوض میتوانید از اتر به عنوان وثیقه برای وام استیبلکوین استفاده کنید. این کار جریان نقدینگی مورد نیاز شما را فراهم و به شما این امکان را میدهد تا اتر خود را حفظ کنید. استیبلکوینها، توکنهایی هستند که برای زمانی که به پول نقد نیاز دارید بسیار کابرد دارند زیرا ارزش آنها مانند اتر نوسان ندارد.
وام های سریع
وامهای سریع (Flash loans) نوعی وام غیرمتمرکز هستند که به شما امکان دریافت وام بدون وثیقه یا ارائه اطلاعات شخصی را میدهند. در حال حاضر این وامها به طور گسترده برای تمامی افراد قابل دسترسی نیستند؛ اما ممکن است در آینده برای همه امکانپذیر باشند.
این کار بر این اساس است که وام طی یک تراکنش دریافت و پس داده میشود. اگر قابل پرداخت نباشد، تراکنش برمیگردد به گونهای که گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است. وجوه مورد استفاده این وام ها غالباً در استخرهای نقدینگی نگهداری میشوند. بنابراین اگر از آنها استفاده نشده باشد، این فرصت را ایجاد میکنند تا افراد این وجوه را قرض بگیرند، با آنها معامله کنند و همزمان با قرض گرفتن، آن را به طور کامل بازپرداخت نمایند. یک مثال ساده ممکن است کسی باشد که از وام سریع برای خرید یک دارایی با قیمت پایین و فروش مجدد آن در صرافی دیگری (قیمت بالاتر) استفاده میکند.
بنابراین در یک تراکنش واحد، موارد زیر اتفاق می افتد:
- X مقدار از یک دارایی را با قیمت ۱.۰۰ دلار از صرافی A وام میگیرید
- این دارایی را در صرافی B به قیمت ۱.۱۰ دلار میفروشید
- وام خود را به صرافی A پس میدهید
- با کسر کارمزد تراکنش، سود میکنید
اگر عرضه صرافی B ناگهان کاهش یابد و کاربر قادر به خرید کافی برای پوشش وام اصلی نباشد، تراکنش به سادگی ناموفق خواهد شد. برای اینکه بتوانید مثال فوق را در دنیای فایننس سنتی انجام دهید، به مبلغ هنگفتی نیاز دارید. این استراتژیهای پولساز تنها برای افرادی که نقدینگی دارند قابل دسترس است. وامهای سریع نمونهای از تجارت آینده است، جایی که داشتن پول لزوماً پیش شرط کسب درآمد نیست.
پسانداز درقالب رمزارز
اعطای وام
شما میتوانید با اعطای وام از محل رمزارزهای خود، سود کسب کنید و موجب افزایش وجوه خود شوید. در حال حاضر نرخ بهره بسیار بالاتر از آن چیزی است که احتمالاً در بانک محلی خود خواهید گرفت (اگر خوش شانس باشید، میتوانید به آن دسترسی پیدا کنید). مثالی در اینجا آورده شده است:
شما ۱۰۰ عدد Dai خود را به محصولی مانند Aave وام میدهید؛ Aave Dai (aDai)، توکنی است که نمایانگر Dai قرض داده شما است. aDai شما بر اساس نرخ بهره افزایش و شما میتوانید موجودی خود را در کیفپول خود مشاهده کنید. بسته به نرخ بهره، موجودی کیف پول شما بعد از چند روز یا حتی چند ساعت چیزی در حدود ۱۰۰.۱۲۳۴ را نشان میدهد!
در هر زمان میتوانید مقداری Dai معمولی را که برابر با موجودی aDai شماست را برداشت کنید.
قرعهکشی بدون ضرر
قرعهکشیهای بدون ضرر مانند PoolTogether یک روش جالب و ابتکاری برای صرفه جویی در هزینه است، شما با استفاده از ۱۰۰ توکن، ۱۰۰ بلیط خریداری میکنید. شما ۱۰۰ plDai به نمایندگی از ۱۰۰ بلیط خود دریافت می کنید؛ اگر یکی از بلیط های شما به عنوان برنده انتخاب شود، موجودی plDai شما به میزان جایزه افزایش مییابد.
اگر برنده نشوید، ۱۰۰ plDai شما در قرعهکشیهای آتی شرکت میکند. در هر زمان میتوانید مقداری Dai را که برابر با plDai شماست برداشت کنید، مجموعه جوایز از طریق تمام سودهای حاصل از اعطای وام سپردههای بلیط ارائه میشود.
مبادلات توکن
هزاران توکن در بستر اتریوم وجود دارد. صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) به شما امکان معامله توکنهای مختلف را در هر زمان میدهد. شما هرگز کنترل داراییهای خود را رها نمیکنید؛ DeFi هرگز بسته نمیشود. این بازار در تمامی روزهای سال در دسترس است؛ به عنوان مثال، اگر میخواهید از قرعهکشی بدون ضرر PoolTogether استفاده کنید، به یک توکن مانند Dai یا USDC نیاز دارید. DEXها به شما امکان مبادله اتر خود را با آن توکنها میدهد.
معاملات پیشرفته
گزینههای پیشرفتهتری برای معاملهگرانی که کنترل بیشتری را تقاضا دارند وجود دارد. سفارشات محدود، دائمی، معاملات مارجین و موارد دیگر، همه امکانپذیر است. با معاملات غیرمتمرکز به نقدینگی جهانی دسترسی پیدا میکنید؛ بازارها همواره فعال بوده و شما داراییهای خود را کنترل میکنید. هنگام استفاده از صرافی متمرکز، نیاز به سپردهگذاری مقداری از دارایی خود قبل از انجام معامله دارید. از لحظهای که دارایی شما واریز شود در معرض خطر قرار میگیرند زیرا صرافیهای متمرکز هدفهای جذابی برای هکرها هستند.
توسعه سبد سرمایه گذاری
صندوقهای متنوعی در بستر اتریوم وجود دارند که سبد سهامی شما را بر اساس استراتژی انتخابیتان رشد میدهند. این امر خودکار و در دسترس همگان است و نیازی به یک مدیر انسانی ندارد که سود شما را کاهش دهد. یک مثال خوب، صندوق DeFi Pulse Index است. این صندوق به طور خودکار در موجودی شما تعادل برقرار میکند و اطمینان میدهد سبد سهامی شما شامل برترین توکنهای DeFi بر اساس ارزش بازار باشد. شما هرگز مجبور نیستید جزئیات را مدیریت کنید و هر زمان که بخواهید میتوانید از صندوق برداشت کنید.
ایدههای خود را خلق کنید
- اتریوم یک بستر ایدهآل برای سرمایهگذاری جمعی است.
- سرمایهگذاران میتوانند از هر نقطه دنیا گرد هم بیایند. اتریوم و توکنهای آن برای همه در هر کجای دنیا در دسترس است.
- شفافیت آن میزان پول جمعآوری شده را ثابت میکند. حتی میتوانید نحوه مصرف وجوه را بعدا ردیابی کنید.
فاندینگ درجه دوم (Quadratic funding)
اتریوم یک نرمافزار متن باز است و تاکنون بسیاری از کارکردهای آن توسط جامعه آن تأمین شده است. این امر منجر به ارایه یک مدل جدید تخصیص سرمایه، موسوم به فاندینگ درجه دوم شده که توانایی بهبود تأمین بودجه برای انواع کالاهای عمومی در آینده را دارد.
فاندینگ درجه دوم اطمینان میدهد که پروژههایی که بیشترین بودجه را دریافت میکنند، بیشترین تقاضا را هم دارند. (به عبارت دیگر پروژههایی که به منظور بهبود زندگی مردم ارایه میشوند). نحوه کار آن بدین صورت است:
- یک استخر منطبق با بودجه اهدایی وجود دارد.
- یک فاز تخصیص بودجه عمومی آغاز میشود.
- مردم میتوانند با اهدای مبلغی علاقه خود را به یک پروژه نشان دهند.
- پس از پایان این دور، استخر تطبیق بین پروژه ها توزیع میشود. گزینههایی که بیشترین تقاضا را داشتهاند، مقدار بیشتری از استخر دریافت میکنند.
این بدان معناست که پروژه A با ۱۰۰ کمک مالی ۱ دلاری خود میتواند سرمایه بیشتری نسبت به پروژه B با یک کمک ۱۰ هزار دلاری (بسته به اندازه استخر تطبیق) داشته باشد.
بیمه
هدف از بیمه غیرمتمرکز این است که پرداخت بیمه را ارزانتر، سریعتر و شفافتر کند. با بهبود اتوماسیون موجود، پوشش بیمه مقرون به صرفه و پرداختها سریعتر خواهد شد. محصولات اتریوم مانند هر نرمافزاری ممکن است از اشکالات و سوء استفادههایی رنج ببرند. بنابراین؛ در حال حاضر بسیاری از محصولات بیمه بر محافظت از کاربران در برابر از دست دادن سرمایه خود در این فضا تمرکز دارند.
با این وجود، پروژههایی برای ایجاد پوشش بیمه در سایر زمینهها وجود دارد؛ به عنوان مثال، پوشش بیمه Etherisc’s Crop که هدف آن محافظت از کشاورزان کنیا در برابر خشکسالی و جاری شدن سیل است. بیمه غیرمتمرکز میتواند پوشش ارزانتری را برای کشاورزانی که اغلب از بیمه سنتی استفاده میکنند فراهم کند.
تجمیعگرها و مدیران سبد سهامی
با تمام این اوصاف، شما به روشی جهت پیگیری کلیه سرمایهگذاریها، وامها و معاملات خود نیاز خواهید داشت. امروزه محصولات زیادی وجود دارد که به شما امکان کنترل تمام فعالیتهای DeFi را از یک مکان میدهد؛ این مزیت معماری DeFi است. توسعهدهندگان نه تنها قادرند رابط هایی ایجاد کنند که شما بتوانید موجودی خود را مشاهده کنید، بلکه میتونید از ویژگیهای آنها هم استفاده کنید.
DeFi چگونه کار میکند؟
DeFi از رمزارزها و قراردادهای هوشمند برای ارائه خدماتی که نیازی به واسطه ندارند استفاده میکند. در دنیای مالی امروز، موسسات مالی به عنوان ضامن تراکنشها عمل میکنند که این قدرت فوق العادهای به این موسسات می دهد زیرا پول شما از طریق آنها جریان مییابد.
در DeFi، یک قرارداد هوشمند جایگزین موسسه مالی در تراکنش می شود. قرارداد هوشمند نوعی حساب اتریوم است که میتواند وجوهی را در خود نگه دارد و براساس شرایط خاص، آنها را ارسال یا بازپرداخت کند. هیچ کس نمیتواند آن قرارداد هوشمند را به صورت مستقیم تغییر دهد؛ این قرارداد همواره طبق برنامه اجرا میشود.
قراردادی که برای توزیع کمک هزینه طراحی شده، میتواند برای ارسال پول از حساب A به حساب B، هر جمعه برنامهریزی شود و این کار فقط تا زمانی انجام میشود که حساب A اعتبار لازم را داشته باشد. هیچ کس نمیتواند این قرارداد را تغییر و یک حساب به نام C را به عنوان گیرنده برای سرقت وجوه اضافه کند، همچنین قراردادها برای بازرسی و حسابرسی در دسترس همگان است. این بدان معناست که قراردادهای بد، اغلب به سرعت مورد بررسی جامعه قرار میگیرند.
اتریوم و DeFi
اتریوم به دلایل زیر پایه و اساس مناسبی برای DeFi است:
- هیچ کس مالک اتریوم یا قراردادهای هوشمند موجود در آن نیست و این به همه فرصت استفاده از DeFi را میدهد؛ یعنی هیچ کس نمیتواند قوانین مربوط به شما را تغییر دهد.
- محصولات DeFi همگی به یک زبان مشترک (اتریوم) صحبت میکنند: یعنی بسیاری از محصولات به صورت یکپارچه با یکدیگر کار میکنند. شما میتوانید در یک پلتفرم توکنهای خود را وام دهید و توکن حامل بهره را در اپلیکیشنی دیگر مبادله کنید.
- توکنها و رمزارزهای اتریوم در یک دفترکل توزیع مشترک قرار دارند.
- اتریوم آزادی مالی کاملی را فراهم میکند. اکثر محصولات هرگز حضانت از وجوه شما را برعهده نخواهند گرفت.
سخن آخر دباره ایجاد DeFi
DeFi یک نهضت متن باز است، پروتکلها و اپلیکیشنهای دی فای همه برای بررسی، فورک زدن و نوآوریهای شما، در دسترس هستند؛ به دلیل این لایه استیک (بلاکچین و داراییهای یکسانی که دارند)، پروتکلها را میتوان ترکیب و آنها را برای فرصتهای منحصر به فرد مطابقت داد.
سوالات متداول
برنامه های غیرمتمرکز دیفای کجا اجرا میشوند؟
این برنامه ها روی بلاک چین میزبان قراردادهای هوشمند اجرا میشود. در حال حاضر، شبکه اتریوم، بزرگترین میزبان DeFi است.
متخصصان اقتصاد، آینده دیفای را چطور پیشبینی میکنند؟
متخصصان معتقدند که با توجه به حذف واسطه های بزرگ مثل بانک ها، استقبال مردم از دیفای بیشتر شود. پیشبینی میشود که به مرور زمان و رفع نقص های جزئی، استفاده از خدمات DeFi بسیار پر رنگ تر شود.
بزرگترین موانع برای همه گیر شدن خدمات دیفای چیست؟
با فراگیر شدن دیفای، تقریبا دست بانک ها و واسطه های بزرگ از دارایی مردم قطع می شود؛ بنابراین، واسطه ها اصلی ترین عامل خارجی برای جلوگیری از پیشرفت دیفای هستند و از طرفی دیگر، پیچیدگی کار با خدمات دیفای، اصلی ترین مانع داخلی برای همه گیر شدن این خدمات است.