توکن‌ها و کوین‌ها از مهمترین اجزای دنیای ارزهای دیجیتال هستند؛ با اینکه هردوی این موارد در یک راستا فعالیت میکنند، اما با یکدیگر تفاوت هایی دارند و آشنایی با مفهوم هر یک از آنها به صورت جداگانه به شما کمک خواهد کرد که در دنیای معاملات رمزارزها بهتر عمل کرده و از هرگونه ضرر و زیانی جلوگیری کنید. بنابراین ما در این مقاله از ارزتودی به معرفی صفر تا صد مفهوم توکن (Token) خواهیم پرداخت.
توکن (Token) چیست؟
واژه توکن (Token) اغلب به عنوان «رمزارز» تعبیر میشود، غالبا این دو اصطلاح با یکدیگر ترکیب و واژه «توکن ارز دیجیتال» را ایجاد می‌کند؛ به خاطر داشته باشید که واحد حساب در بلاک چین بیت‌کوین، توکن بیت‌کوین (BTC) و در بلاک چین اتریوم، توکن اتر (ETH) است. رمزارزها به عنوان داده‌های توکنیزه‌شده (نوعی داده رمزگذاری‌شده که هم در کریپتو و هم در امنیت رایانه‌ای استفاده میشود) شناخته می‌شوند؛ بنابراین رمزارزها عموما توکن نامیده می‌شوند.
همانطور که گفته شد، گاهی اوقات افراد از اصطلاح توکن برای اشاره به دارایی دیجیتالی خاصی که در بلاک چین دیگری وجود دارد استفاده میکنند (به عنوان مثال OMG یک توکن ERC-20 در بلاکچین اتریوم است). با تمام آنچه گفته شد، Token، رشته‌ای از اعداد و حروف است که در امور مختلف رمزنگاری مانند امنیت رایانه‌ای استفاده میشود (به عنوان مثال امنیتی که در فناوری رمزارزها وجود دارد). با توجه به روش‌های مختلف رمزنگاری Token، موارد بسیاری برای توضیح در ادامه مطلب ارائه شده است.
پیشنهاد مطالعه: اصطلاحات ارزهای دیجیتال
توکن ارز دیجیتال چیست؟
به طور کلی، توکن برای موارد مختلفی استفاده میشود. این واژه هم در دنیای ارز دیجیتال و هم در امنیت رایانه‌ای صادق است؛ اصطلاح توکن در بحث امنیت رایانه‌ای و بازار کریپتو، معمولا به یک رشته رمزنگاری از اعداد و حروف اتلاق میشود که حاوی هیچ داده واقعی نبوده و به نوعی آنها را نمایندگی میکنند. در حوزه امنیت رایانه‌ای، این توکن را می‌توان توکن امنیت سایبری نامید. (با توکن وثیقه‌ای نباید اشتباه گرفته شود).
در کریپتو، یک بخش از هر تراکنش به عنوان «داده های توکنیزه شده» شناخته میشود؛ یک توکن ممکن است چیزی شبیه به این باشد:
۹۴۷۱۵۳d332beaf39dec6ebae8883bfb84eda47abccccbc2d61436d8d1e81584d.
به طور کلی در رمزارزها، اصطلاح توکن می‌تواند به انواع مختلف رمزارزها (ETH، LTC و غیره) اشاره کند. همچنین می‌تواند به توکنی در بلاک چین دیگری (به عنوان مثال در بلاکچین اتریوم) هم اشاره کند؛ بنابراین در حالت پیشفرض، هنگام صحبت در حوزه ارزهای دیجیتال می‌بایست اصطلاح «توکن» را مترادف با «رمزارز» در نظر بگیریم؛ در همین حال، وقتی از «توکن» برای توصیف نوع خاصی رمزارز استفاده میشود، باید تصور کنیم که آن در بلاک چین دیگری مانند اتریوم است.
کاربرد Token در امنیت رایانه‌ای
از طرفی هنگام صحبت در خصوص رمزگذاری رایانه‌ای یا امنیت رایانه‌ای، باید فرض کنیم که منظور از توکن، رشته‌ای از اعداد و حروف است و نه «یک توکن حاوی ارزش» مانند بیت‌کوین، با در نظر گرفتن تمام این موارد، می‌توان گفت که رمزارزها توکن‌هایی هستند که اکثرا به صورت داده‌های هر تراکنش، در بلاک چین ذخیره می‌شوند، برای درک بهتر تفاوت های کوین و توکن مقالات منتشر شده در ارزتودی را مطالعه کنید.
آیا می‌دانید که علاوه بر پول (به عنوان مثال بیت‌کوین)، تقریبا هر چیزی را در این جهان قادرید رمزگذاری کنید؟ به عنوان مثال، وقتی شما توکنی را ایجاد می‌کنید که معرف یک قطعه املاک، مستغلات یا سهام است، می توانید توسط فناوری زیربنایی رمزارزها (مانند بلاکچین و قراردادهای هوشمند) آن را معامله کنید.
روش‌های مختلف استفاده از توکن‌ها
با توجه به این نکات کلی، اصطلاح «Token» به روش‌های مختلفی در دنیای کریپتوکارنسی استفاده میشود (برخی از آنها در بالا ذکر شد، برخی هنوز ذکر نشده است).
کاربرد Token در رمزارزها
- اصطلاح توکن به معنای کلی جهت توصیف هر دارایی دیجیتال به کار می‌رود (جایی که بیت‌کوین و اتر به عنوان پول و برخی دیگر مانند CryptoKitties به عنوان پول استفاده نمی‌شوند).
- اصطلاح توکن برای توصیف یک واحد ارزش استفاده میشود (من X توکن بیت‌کوین دارم). در اینجا به این واقعیت اشاره میشود که رمزارزها مانند دلار آمریکا، توکن‌های حاوی ارزش/ توکن‌های رمزارزی، ذاتا دارای ارزش نیستند.
- اصطلاح توکن به این واقعیت که در ایجاد، انتقال و ذخیره رمزارزها از رشته‌هایی از اعداد و حروف به نام توکن استفاده میشود (توکنیزه‌کردن نوعی رمزگذاری است) اشاره دارد. در تراکنش‌های رمزارزی، توکن‌ها هنگام انجام معاملات از طریق اینترنت ارسال و در ورودی بلاک چین (دفترکل توزیع شده)، قرار می‌گیرند.
- در همین حال، هنگامی که مردم از واژه «توکن» استفاده میکنند، آنها به طور خاص به دارایی‌های دیجیتالی اشاره دارند که در پلتفرم‌های رمزارزی دیگری مانند ERC-20، ERC-223، ERC-721 و ERC-777 ساخته شده‌اند. توکن بومی پلتفرم اتریوم، اتر (ETH) نام دارد، به عنوان مثال 0x، یک توکن ERC-20 است که توسط ICOارایه شده است. ETH و 0x هر دو رمزارز شبکه اتریوم هستند، اما ممکن است از 0x، جهت تمایز از رمزارز بومی بلاک چین اتریوم، به عنوان «توکن» یاد شود.
- همچنین از توکن می‌توان برای توصیف «توکن‌های ابزاری» استفاده کرد. آنها رشته‌ای از داده هستند که برای عملکردهای خاصی در سیستم‌ها استفاده می‌شوند (مانند توکنی که به شما امکان دسترسی به مقدار مشخصی از فضای ذخیره سازی ابری را می‌دهد).
- همچنین از توکن می‌توان برای توصیف «توکن‌های امنیتی» که رشته اعداد و حروف مورد استفاده در امنیت رایانه‌ای هستند، استفاده کرد. نکته: توکن امنیتی مورد استفاده در امنیت رایانه‌ها را نباید با توکن‌های وثیقه‌ای اتریوم اشتباه گرفت.
انواع Token
به طور خلاصه Tokenها می‌توانند توکن حاوی ارزش (مانند بیت‌کوین)، توکن امنیتی (توکنی که برای امنیت رایانه استفاده می‌شوند) یا توکن ابزاری (توکنی که موارد استفاده درون برنامه‌ای دارد) باشند. ما در تمامی این موارد در خصوص یک رشته رمزنگاری حاوی حروف و اعداد صحبت می‌کنیم و تفاوت بین مدل‌های حاوی ارزش، امنیتی و کاربردی، در نحوه کارکرد و استفاده از آنها نمود پیدا می‌کند.
به طور کلی از نظر معنایی اصطلاح «توکن» یا برای توصیف رمزارز، یا توصیف توکن‌های ICO، خصوصا توکن‌های شبکه اتریوم، استفاده میشود. بنابراین «توکن» مترادف با «رمزارز» یا «توکن رمزارزی» است.
واقعیت این است که در حوزه رمزارزها می‌توان درخصوص هر یک از موارد بالا بحث کرد، زیرا توکنیزه‌کردن یکی از ارکان اصلی کریپتوکارنسی است؛ بنابراین اگر کسی کلمه توکن را در فضای کریپتو به کار برد، می‌توانید تصور کنید که منظور وی «توکن رمزارزی» است. توکن نه تنها به رمزارز یا توکنی به خصوصی مانند اتر اشاره دارد، بلکه به نحوه رمزنگاری، امنیت و نظریه کارکرد پولی نیز مربوط میشود. به طور خلاصه، این یک اصطلاح ساده با معانی متعدد است و می‌بایست به زمینه‌ای که از این اصطلاح استفاده میشود هم توجه نمود.
مفهوم Token در امنیت رایانه‌ای
از نظر امنیت رایانه‌ای، «توکن سازی» نوعی داده رمزگذاری شده است که در آن رشته‌های تولید شده به عنوان داده‌های اصلی عمل میکنند. این کار از ارسال حتی یک نسخه رمزگذاری شده از داده‌های واقعی توسط اینترنت جلوگیری می‌کند. این مفهوم که توکن مرتبط با داده های واقعی است اما حاوی داده‌های واقعی نیست موجب شده تا بسیاری از سرویس‌های پرداخت دیجیتال، از جمله Apple Pay ، Square و … از این نوع توکن استفاده کنند.
مفهوم Token و ارز/ ارزش/ پول
توکن ارزی (یا توکن حاوی ارزش یا رمز پول) نماینده مقداری از یک ارز (یا به طور کلی ارزش یا پول) است، اعم از یک اسکناس دلار به فرم دیجیتال که بیانگر ۱ دلار است. بنابراین، دلار و رمزارزها، هر دو از این لحاظ توکن ارزی/ توکن حاوی ارزش/ پول هستند (آنها دارای ارزش بوده و می‌توانند به عنوان ارز/ پول استفاده شوند. اما ذاتاً ارزش آنها فراتر از ارزش مبادله‌ای آنها نیست).
مفهوم Token ابزاری
لازم نیست هر توکنی مرتبط با پول یا ارزش باشد. از توکن‌ها می‌توان به طرق دیگری نیز استفاده کرد. به عنوان مثال، توکن Filecoin به کاربران امکان دسترسی به یک سیستم ذخیره‌سازی ابری غیرمتمرکز را می‌دهد. ارز بودن، یک ابزار سودمند است اما از نظر تئوری تمامی کارکردها نباید حول معامله و ارزش بچرخند.
مفهوم توکن‌های ERC-20
«توکن» به طور خاص در بازار کریپتو معانی دیگری هم دارد. اکثر مردم از واژه «توکن به معنای آلت‌کوین (جایگزین بیت‌کوین) استفاده میکنند. به عنوان مثال، «توکن» به هر رمزارز ERC-20 ساخته شده بر بستر اتریوم که توکن اصلی این شبکه نباشد، اشاره دارد.
نکته: برای ایجاد توکن از توابع هش رمزنگاری یکطرفه استفاده میشود، یک تابع هش با دریافت مقداری داده، یک رشته رمزگذاری‌شده ایجاد می‌کند؛ به طور کلی در کریپتو از توابع هش رمزنگاری برای موارد مختلفی از جمله ایجاد توکن استفاده می‌گردد.
بررسی توکن‌های ارز دیجیتال از نظر رمزگذاری
یک توکن از منظر رمزگذاری، داده‌هایی توکنیزه‌شده مرتبط با تراکنش است که می‌تواند از طریق اینترنت و بدون به خطر افتادن، ارسال و ذخیره شود، ایده آن به این شکل است که هر توکن، منحصربه‌فرد و مربوط به داده‌های مهمی‌ست که برای ایجاد یک تراکنش استفاده میشود (مانند یک کلید خصوصی)، اما در عین حال حاوی این داده‌ها نیست (بنابراین بدون به خطر افتادن اطلاعات به صورت عمومی می‌توانند به اشتراک گذاشته شوند). این یک «هش تراکنش» است (یک کد منحصر به فرد که بدون داشتن اطلاعات حساس، به تراکنشی خاص مربوط میشود).
این قابلیت به افراد اجازه می‌دهد که بدون به اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس، مالکیت بیت‌کوین را در دفاتر عمومی (معروف به فناوری بلاک چین) تأیید کنند؛ در نتیجه بلاک چین پر از Tokenهایی از این دست است که در کنار داده‌های تراکنش‌های عمومی قرار دارند. یک توکن (از نوع رمزگذاری شده) نوع تراکنش را مشخص می‌کند و توسط فرستنده به طور خودکار ایجاد میشود؛ از آنجا که توکن نوع تراکنش را مشخص می‌کند، از آن به عنوان شماره تراکنش استفاده می شود و TXID (شناسه تراکنش) هم نامیده میشود.
به این شکل:
TXID (hash of the transaction; a unique transaction ID number): 947153d332beaf39dec6ebae8883bfb84eda47abccccbc2d61436d8d1e81584d <—- this is what tokens look like
FROM (a hash of the sender’s public key; their public address): 1JMk91gy6MUBuySoxoArB6MtyeNhhSa7dr- 0.0000596 BTC
FROM (a hash of the sender’s public key; their public address): 17JvnxVuxmxYfrtJvdedhxjL8XrSF8tYqV – ۰.۰۲۴۵۱۴۵۵ BTC
TO (a hash of the recipient’s public key; their public address): 39fiTiMqHKToAfC4tZK2jhTzxenE7VhQMi – ۰.۰۲۴۵۱۶۸۱ BTC
FEE: 0.00005734 BTC
رشته اول، توکن TXID نام دارد که هنگام ایجاد تراکنش ایجاد میشود، سه مورد بعدی آدرس‌های عمومی مرتبط با موجودی هستند و مورد بعدی کارمزد پرداختی برای ارسال تراکنش است؛ در بازار کریپتو وقتی مردم از واژه «توکن» استفاده میکنند، به یکی از مواردی که در بالا به عنوان توکن رمزارزی/ توکن ارش توصیف شد، اشاره دارند.
استاندارد توکن چیست؟
برای درک بهتر استاندارد توکن (Token Standard) باید با استاندارد قرارداد هوشمند آشنا باشید. استاندارد قرارداد هوشمند قواعدی است که قرارداد هوشمند باید از آن پیروی کند تا بتواند از شبکه بلاک چین استفاده کند. استاندارد‌ها برای اجرای قراردادهای هوشمند و سایر برنامه‌های غیر متمرکز در سطح کاربردی بلاک چین، ساخته شده‌اند.
در تعریف استاندارد، قرار هوشمند برای انجام کار‌هایی مانند ایجاد توکن یا انجام تراکنش باید از قواعد خاصی پیروی کند. به بیان دیگر، این استاندارد‌های قرارداد هوشمند هستند که قوانین استفاده از یک شبکه بلاک چین را تعیین میکنند. استاندارد‌ها نقش مهمی در شبکه ایفا میکنند – یک استاندارد خوب می‌تواند ارتباط بین قراردادهای هوشمند مختلف در یک شبکه بلاک چین را کارآمدتر کند.
استاندارد توکن زیر مجموعه‌ای از استاندارد قراردادهای هوشمند است. در بلاک چین‌هایی که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکنند، استاندارد توکن شامل نحوه ایجاد، عرضه و استقرار توکن‌های جدید در آن شبکه است. در حال حاضر بلاک چین اتریوم، محبوب‌ترین پلتفرم برای ساخت قراردادهای هوشمند است. در اینجا مهمترین استاندار‌های توکن را به شما معرفی می‌کنیم:
استاندارد ERC-۲۰
ERC-۲۰ رایج‌ترین استاندارد برای توکن‌های مبتنی بر اتریوم است. این استاندارد اجازه ایجاد توکن‌هایی را در اتریوم می‌دهد که می‌تواند توسط برنامه‌های دیگر مانند دیفای (DeFi) مورد استفاده قرار گیرد. ERC-۲۰ یک استاندارد برای ساخت توکن‌های تبدیل پذیر یا مثلی (Fungible) است، به این معنا که هر توکن، غیرقابل تشخیص و معادل توکن دیگر است. برای مثال، ۱ تتر آلیس با ۱ تتر الکس برابر، با ارزش مساوی و قابل تعویض است.
استاندارد ERC-۷۲۱
ERC-۷۲۱ یک استاندارد توکن است که امکان ساخت توکن غیرقابل تعویض (NFT) را در بلاک چین اتریوم فراهم می‌کند. توکن‌های NFT نوع خاصی از توکن‌های ارز دیجیتال هستند که با یک توکن مشابه خود، قابل تعویض نیستند. ویژگی‌های منحصر به فرد در NFTها، استفاده از آنها را در بازی، هنر‌های دیجیتال، بلیط رویداد‌ها و ثبت سوابق مالکیت دارایی‌های فیزیکی مناسب می‌کند.
استاندارد BEP-۲
BEP-۲ یک استاندارد توکن برای ساخت و انتشار توکن روی شبکه بایننس چین (Binance Chain) است. از استاندارد BEP-۲ مانند ERC-۲۰ برای ساخت توکن‌های تبدیل پذیر استفاده میشود. شبکه بایننس چین از بایننس کوین BNB، توکن بومی شبکه خود برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها استفاده می‌کند. کاربرد توکن BNB در شبکه بایننس چین، مشابه گس در اتریوم است.
استاندارد BEP-۲۰
BEP-۲۰ استاندارد توکن شبکه بایننس اسمارت (Binance Smart Chain) است که استفاده از ECR-۲۰ را گسترش می‌دهد. به همین دلیل استاندارد BEP-۲۰ با هر دو استاندارد BEB-۲ و ERC-۲۰ سازگار است. هدف این استاندارد ارائه یک قالب انعطاف پذیر برای توسعه‌دهندگان برای راه‌اندازی طیف وسیعی از توکن‌های مختلف است. توکن‌های BEP-۲ را می‌توان به راحتی با توکن‌های BEP-۲۰ مبادله کرد. این استاندارد نیز برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها از توکن BNB استفاده می‌کند.
رپد توکن چیست؟
رپد توکن (Wrapped Token) یک توکن ارز دیجیتال است که ارزش آن به یک ارز دیجیتال دیگر وابسته است. رپد در زبان انگلیسی به معنای پوشاندن، پیچیدن یا قرار دادن چیزی در جعبه برای پنهان کردن آن است. این توکن رپد یا پیچیده شده نامیده میشود زیرا ارز دیجیتال اصلی را در یک بسته‌بندی قرار می‌دهد. این بسته‌بندی نوعی پوشش دیجیتالی است که اجازه می‌دهد نسخه رپد شده در یک بلاک چین دیگر ایجاد شود.
اما فایده استفاده از رپد توکن‌ها چیست؟ بلاک چین‌های مختلف کارکرد و ویژگی‌های متفاوتی دارند. اما این بلاک چین‌ها نمی‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. با استفاده از رپد توکن‌ها می‌توان بین بلاک چین‌های متفاوت ارتباط برقرار کرد. رپد توکن‌ها شباهت زیادی با استیبل کوین‌ها دارند – هر دو ارزش خود را از یک دارایی دیگر می‌گیرند. استیبل کوین‌ها معمولا از ارزهای فیات و رپد توکن‌ها از ارز دیجیتال بومی یک بلاک چین دیگر استفاده میکنند.
برای مثال توکن WBTC، نسخه توکنیزه شده (Tokenized) بیت کوین در بلاک چین اتریوم است. به زبان دیگر، WBTC یک توکن ERC-۲۰ است که ارزش آن به ارزش بیت کوین (BTC) وابسته است. این توکن امکان استفاده از بیت کوین روی شبکه اتریوم را برای شما فراهم می‌کند.
چند نکته مهم در رابطه با Token
نکته: توکن TXID تنها Token مورد استفاده در رمزارزها نیست. به عنوان مثال هر بلاک دارای یک Token با مهر زمانی است؛ در همین حال، آدرس بیت‌کوین می‌تواند به عنوان «یک Token» توصیف شود، بیت‌کوین به شش روش رمزگذاری میشود که برخی از آنها به خوبی به عنوان Token شناخته می‌شوند. امروزه توکن‌های زیادی در گردش است و مردم تمایل دارند که رمزارزها را با این نام استفاده کنند.
نکته: همانطور که در بالا مشاهده نمودید، هنگام ارسال یک تراکنش، تنها برخی از اطلاعات رمزگذاری می‌شوند. هر Token همراه با آدرس‌های عمومی و مبالغ آن ارسال میشود، توکن مانند شناسه‌ای منحصر به فرد برای تراکنش است.
سخن آخر
در بازار کریپتوکارنسی، اصطلاح توکن به معنای یک چیز واحد نیست، بلکه اشاره به موارد مختلفی دارد. در تمامی آنها، Token به معنای «نمایندگی بودن» است؛ در پاسخ به پرسش تفاوت رمزارز با توکن هم این نکته را به یاد داشته باشید که اساسا هیچ تفاوتی بین رمزارز و توکن وجود ندارد، زیرا اصطلاح توکن به طور کلی هر رمزارزی را دربر می‌گیرد. تنها زمانی از نظر معناشناسی تفاوت وجود دارد که افراد از اصطلاح توکن برای اشاره به Token وثیقه‌ای ساخته سایر پلتفرم‌ها (مانند Token ERC-20 بستر اتریوم) استفاده کنند.
به عنوان سخن پایانی، داده‌های حساس، با استفاده از توکنیزه‌کردن هرگز ذخیره یا ارسال نمی‌شوند و تنها یک عدد تولید شده به نام توکن است که ذخیره و ارسال می‌گردد. این روش رمزگذاری در بین بسیاری از سیستم‌های پرداخت مانند Square، شرکت‌های کارت اعتباری و Apple Pay مرسوم است.
سوالات متداول
توکن ارز دیجیتال چیست؟
در شبکه بلاک چین به هر دارایی که قابلیت انتقال بین افراد را داشته باشد، توکن میگویند.
توکن چه تفاوتی با کوین دارد؟
کوین یک ارز دیجیتال است که بلاک چین بومی و مستقل خود را دارد اما توکن در بستر بلاک چین هایی که از قرارداد هوشمند پشتیبانی میکنند، اجرا میشود.
