بلاک‌چین اتریوم به لطف پشتیبانی از قرارداد‌های هوشمند که به عنوان پایه‌ای برای یک اکوسیستم در حال توسعه از برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز (dapps) و پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) عمل می‌کند، به دومین ارز دیجیتال بزرگ تبدیل شده است. با این حال یک عیب بسیار بزرگ دارد، آن هم این است که استفاده از آن مقرون به صرفه نیست و سرعت بالایی ندارد. از این رو، انجمن اتریوم در حال ارائه برنامه‌های مختلف برای حل این مشکل است. بلاک‌چین‌های مقیاس‌پذیری مختلفی مانند شبکه آپتیمیزم ایجاد شده‌اند تا سرعت تراکنشهای اتریوم را افزایش و کارمزدهای آن را نیز کاهش دهند.
برای آشنایی با سایر راه‌حل‌های لایه ۲ اتریوم می‌توانید مقاله بهترین پروژه‌ها و زنجیره‌های جانبی لایه دوم اتریوم را مطالعه کنید.
شبکه آپتیمیزم چیست؟
آپتیمیزم بلاکچینی است که با استفاده از تکنیکهای پیشرفته فشردهسازی دادهها، سرعت تراکنشهای اتریوم را افزایش و کارمزدهای آن را کاهش میدهد. شبکه آپتیمیزم از روشی به نام رولآپ (RollUps) برای عملکرد بهتر استفاده می‌کند. با استفاده از این تکنیک، بسیاری از تراکنش‌ها در یک تراکنش واحد ترکیب می‌شوند، بر روی یک بلاک چین مختلف پردازش می‌شوند و سپس خروجی‌های آن‌ها به شبکه اصلی اتریوم بازگردانده می‌شود.
رول‌آپ‌های آپتیمیزم تمام تراکنش‌ها را تأیید می‌کنند. بنابراین از آنجایی که هر معامله نیازی به ارائه شواهد مشخص مبنی بر تأیید آن ندارد، سرعت پردازش افزایش می‌یابد. اگر اعتبارسنج‌ها رولآپ فکر کنند دادهها نادرست است، یک هفته فرصت دارند تا کل مجموعه را پرس و جو کنند.
طبق داشبورد وبسایت Dune Analytics، شبکه آپتیمیزم کارمزدهای تراکنش اتریوم یا همان گس را ۱۲۹ برابر کاهش میدهد. علاوه بر این، پلتفرم‌های دیفای مانند سینتکس و یونی‌سواپ از آن پشتیبانی می‌کنند. بر اساس گزارش Dune Analytics، از مارس ۲۰۲۲، آپتیمیزم حدود ۷۴۰ میلیون دلار ارزش زنجیره‌ای را تضمین می‌کند که از ۱ میلیارد دلار در ژانویه در کمتر است.
در ژوئن ۲۰۱۹، آپتیمیزم رونمایی شد و در اکتبر، یک شبکه آزمایشی در دسترس قرار گرفت. شبکه اصلی آلفا تا ژانویه ۲۰۲۱ شروع به کار نکرد و آپتیمیزم تا اکتبر همان سال نسخه‌ای از شبکه اصلی آلفا را که با ماشین مجازی اتریوم سازگار بود منتشر نکرد. در دسامبر ۲۰۲۱، یک شبکه اصلی باز (open) معرفی شد.
شبکه آپتیمیزم چگونه کار می‌کند؟
به طور کلی، شبکه آپتیمیزم فهرستی طولانی از تراکنش‌ها است که همه بلاکهای رولآپ آن در یک قرارداد هوشمند اتریوم به نام زنجیره تراکنش کانونی (Canonical Transaction Chain) قرار میگیرند.
تا زمانی که کاربر تراکنش خود را مستقیماً به زنجیره تراکنش کانونی ارسال کند، بلاکهای جدید توسط چیزی به نام ترتیب‌دهنده (sequencer) تولید می‌شوند. به محض تأیید واقعی بودن یک تراکنش، این ترتیب‌دهنده بلاک‌هایی را روی بلاک چین آپتیمیزم لایه ۲ می‌سازد و اجرا می‌کند.
این بلوک‌ها دسته‌ای از تراکنشهای اتریوم هستند که به نام رول‌آپ‌ها شناخته می‌شوند. ترتیب‌دهنده بیشتر این دادهها را فشرده می‌کند تا تراکنش را قبل از بازگرداندن داده‌های تراکنش به اتریوم کوچک‌تر و ارزان‌تر کند.
آپتیمیزم لایه ۲ مشابه با کد اتریوم طراحی شده است. برای مثال، از همان ماشین مجازی اتریوم استفاده می‌کند و هزینه‌های گس را به همان شیوه دریافت می‌کند (البته به لطف رول‌آپ‌ها با نرخی پایین‌تر).
در آخر شایان ذکر است از آنجایی که اتریوم و آپتیمیزم مشابه هم هستند، شما می‌توانید هر دارایی ERC-۲۰، ارز دیجیتالی که با استاندارد توکن عمومی اتریوم مطابقت دارد، بین دو شبکه جابه‌جا کنید.
چه چیزی شبکه آپتیمیزم (Optimism) را متمایز می‌کند؟
شبکه آپتیمیزم یکی از چندین روشی از است که اتریوم برای حل مشکل مقیاس‌پذیری خود از آن استفاده می‌کند. شبکه اتریوم در شرف نابودی است، اما راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری مانند آپتیمیزم امور مالی غیرمتمرکز گسترش میدهد. علاوه بر این تا زمانی که شبکه اتریوم به روز نشوند، کاربران می‌توانند برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها از آپتیمیزم استفاده کنند.
راه‌حل مقیاس‌پذیری رولآپ تنها متعلق به شبکه آپتیمیزم نیست. شبکه‌های آربیتروم و بوبا نیز از این روش جهت کاهش هزینه‌ها استفاده می‌کنند. یکی دیگر از انواع متداول رولآپ، رولآپ دانش صفر است که توسط Loopring، Immutable X و ZKSync استفاده می‌شود.
آپتیمیزم نیز مانند آربیتروم توکن بومی برای پرداخت کارمزدهای گس ندارد و از اتریوم استفاده می‌کند. این شبکه در مرحله بتا است و هنوز کامل غیرمتمرکز نشده است.
چگونه می‌توان از آپتیمیزم استفاده کرد؟
برای استفاده از پلتفرم باید توکن‌های اتریوم یا ERC-۲۰ خود را به پل توکن آپتیمیزم اضافه کنید. با این کار می‌توانید از شبکه آپتیمیزم برای تراکنشهای اتریوم استفاده کنید. پس از اتمام کار، می‌توانید توکن‌های خود را به شبکه اصلی اتریوم بازگردانید.
توکن‌ها از طریق دروازه آپتیمیزم سپرده‌گذاری می‌شوند. از یک کیف پول وب۳ مانند متامسک ممکن است برای اتصال به دروازه (Gateway) استفاده شود. میانگین زمان سپرده‌گذاری بیست دقیقه است و متامسک تخمین‌زده است که ارسال یک اتریوم ۱۸ دلار هزینه دارد. طبق داده‌های شبکه آپتیمیزم برداشت وجوه ممکن است یک هفته طول بکشد.
می‌توانید از پولی که در آپتیمیزم سپرده‌گذاری می‌کنید در برنامه‌های غیرمتمرکز سازگار استفاده کنید. به عنوان مثال، یوین‌سواپ معاملات کم هزینه را از طریق آپتیمیزم امکان‌پذیر می‌کند. به سادگی آپتیمیزم را از لیست شبکه‌ها انتخاب کرده و طبق روال معمول شروع به تجارت کنید.
آپتیمیزم در آینده چگونه خواهد بود؟
آپتیمیزم سرمایه زیادی برای توسعه دارد. در مارس ۲۰۲۲، یک دور جذب سرمایه ۱۵۰ میلیون دلاری سری B را تجربه کرد. در نقشه راه پیشرفت‌هایی از جمله یک ترتیب‌دهنده غیرمتمرکز، شاردینگ و اثبات شکست نسل بعدی در پروتکل آپتیمیزم وجود دارد.
گفتنی است در حالی که پروژه در مرحله بتا است، تیم توسعه دهنده کنترل بر ترتیب‌دهنده (فناوری که مسئول ایجاد بلوک‌هایی در Optimism است) را حفظ می‌کند. آپتیمیزم از اتریوم متمرکزتر بوده است. یعنی سازندگان آن توانایی توقف بلاک‌چین را ندارند.
اما در‌آوریل ۲۰۲۲، آپتیمیزم با ایجاد یک DAO به نام Optimism Collective برای مدیریت پروتکل و تأمین مالی کالا‌های عمومی، گام مهمی در جهت تمرکززدایی برداشت. علاوه بر این، شروع به ارسال توکن‌های OP تازه‌سازی شده به کاربران و سایر افرادی کرد که ممکن است به پیشرفت DAO و آینده غیرمتمرکز آپتیمیزم کمک کنند.
سوالات متداول
شبکه آپتیمیزم چیست؟
آپتیمیزم بلاکچینی است که با استفاده از تکنیکهای پیشرفته فشردهسازی دادهها، سرعت تراکنشهای اتریوم را افزایش و کارمزدهای آن را کاهش میدهد.
بلاکهای رولآپ شبکه آپتیمیزم، کجا قرار دارند؟
همهی بلاکهای رولآپ شبکه آپتیمیزم در یک قرارداد هوشمند اتریوم به نام زنجیره تراکنش کانونی (Canonical Transaction Chain) قرار میگیرند.
چگونه می‌توان از آپتیمیزم استفاده کرد؟
اگر می‌خواهید از پلتفرم آپتیمیزم برای تراکنشهای اتریوم استفاده کنید، باید توکن‌های اتریوم یا ERC-۲۰ خود را به پل توکن آپتیمیزم اضافه کنید؛ پس از اتمام کار، می‌توانید توکن‌های خود را به شبکه اصلی اتریوم بازگردانید.
نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی نوشته شده و آکادمی ارز دیجیتال ارزتودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات افراد یا عواقب مالی آن ندارد.
