اتریوم از زمان شروع کار خود توانست به یک پلتفرم برتر برای ایجاد و راه‌اندازی برنامه‌های غیرمتمرکز تبدیل شود. با این حال، از آن زمان تا به امروز اتریوم رقبای زیادی پیدا کرده است. رقبای مختلف اتریوم و پلتفرم‌های قرارداد هوشمند اکنون جایگزین‌های مقرون به صرفه‌تری هستند. در این مقاله از آکادمی ارزتودی قرار است به بررسی رقبای اصلی اتریوم و پلتفرم‌های قرارداد هوشمند در سال ۲۰۲۳ بپردازیم و در مورد مزایا و معایب هرکدام صحبت کنیم.
قبل از معرفی جایگزین‌های اتریوم بهتر است با دو مفهوم مهم اتریوم آشنا شوید:
قرارداد‌های هوشمند
به طور کلی، قرارداد هوشمند توافقنامه‌های خودکاری هستند که در بلاک‌چین‌ها اجرا می‌شوند. قرارداد‌های هوشمند امکان ایجاد توافقنامه‌های غیرقابل اعتماد و غیرقابل تغییر توسط چندین شرکت‌کننده را در یک محیط امن و بدون مجوز را فراهم می‌کنند. راه‌اندازی توکن‌ها، برنامه‌های غیرمتمرکز، بازار‌ها، دائو‌ها و بسیاری از ساختار‌های پیچیده وب ۳ توسط قرارداد‌های هوشمند امکان‌پذیر می‌شوند.
ماشین مجازی اتریوم (EVM)
ماشین مجازی اتریوم به عنوان یک کامپیوتر غیرمتمرکز عمل می‌کند و امکان اجرای چند هزار پروژه را فراهم می‌کند. EVM یک محیط زمان اجرا برای قرارداد‌های هوشمند و انواع دیگر کد‌ها فراهم می‌کند. این به برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد تا طیف گسترده‌ای از برنامه‌های کاربردی نوشته شده به زبان‌های متعدد را اجرا کنند. علاوه بر این، EVM دستورالعمل‌های محاسباتی را برای هر بلوک جدید انتخاب می‌کند.
لیست رقبای اتریوم و پلتفرم‌های قرارداد هوشمند در سال ۲۰۲۳
توسعه‌دهندگان امروزه انتخاب بیشتری برای جایگزین‌های اتریوم دارند. در ادامه لیستی از این شبکه‌ها را که به عنوان رقبای اتریوم شناخته می‌شوند، مشاهده می‌کنید.
۱. شبکه پالیگان
پالیگان یکی از راه‌حل‌های لایه ۲ اتریوم و سازگار با EVM است. این شبکه در گذشته با نام ماتیک شناخته می‌شد. پالیگان به عنوان یک سایدچین، یک زنجیره مستقل در کناره بلاک‌چین اتریوم، عمل می‌کند. در واقع توسعه‌دهندگان شبکه پالیگان را با هدف کمک به مقیاس‌پذیری اتریوم ایجاد کردند. پالیگان از یک پل دو طرفه برای اتصال به اتریوم استفاده می‌کند. البته این شبکه از معماری و مکانیزم اجتماعی مستقلی استفاده می‌کند.
در مقایسه با اتریوم، پالیگان انعطاف‌پذیری بیشتری را به مصرف‌کنندگان ارائه می‌دهد. علاوه بر این، Polygon با به ارث بردن امنیت و قابلیت همکاری بلاک چین اتریوم، کارمزد‌های کاهش‌یافته، تراکنش‌های سریع‌تر و توان عملیاتی بهتر را ارائه می‌دهد. کوین بومی پالیگان، MATIC است که با استفاده از اجماع DPoS و حاکمیت زنجیره‌ای به امنیت شبکه کمک می‌کند. این کوین در اکوسیستم پالیگان برای تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز و پروتکل‌های DeFi، پرداخت هزینه‌های گس اتریوم و پرداخت خدمات دیگر استفاده می‌شود. بسیاری از پروتکل‌های پیشرو دیفای در اتریوم از پالیگان پشتیبانی می‌کنند.
علاوه بر این، مشارکت در فرآیند اجماع DPoS پالیگان نسبت به اتریوم در دسترس‌تر است. Polygon به نمایندگان اجازه می‌دهد تا MATIC را با اعتبار سنجی برای دریافت سهمی از جوایز کارمزد تراکنش بدون حفظ یک نود کامل، سپرده‌گذاری کنند، در حالی که هر دو شبکه برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و کسب سهمی از کارمزد، به اعتبار سنجی‌ها نیاز دارند که دارایی رمزنگاری بومی را سپرده‌گذاری کنند.
شبکه پالیگان به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا از فناوری اتریوم برای ایجاد، راه‌اندازی و مقیاس پدیری Dappها استفاده کنند. اخیراً، پالیگان و مسترکارت برای معرفی یک برنامه انکوباتور وب۳ با یکدیگر همکاری کردند د. این همکاری نشان دهنده پشتیبانی روزافزون از Polygon است.
۲. بی‌ان‌بی چین (BNB Chain)
بایننس، محبوب‌ترین صرافی متمرکز ارز دیجیتال از نظر حجم معاملات، بی‌ان‌بی چین را که قبلاً با نام زنجیره‌های هوشمند بایننس (BSC) شناخته می‌شد، ایجاد کرده است. بی‌ان‌بی چین یک شبکه بلاک چین غیرمتمرکز و سازگار با EVM است. با وجود اینکه یک صرافی متمرکز، BNB چین را راه‌اندازی کرد، اما به یکی از برترین پلتفرم‌های قرارداد هوشمند مبتنی بر جامعه تبدیل شده است و پایه‌ای برای یک اکوسیستم قوی از پروتکل‌های DeFi در سال ۲۰۲۳ است.
بی‌ان‌بی چین دارای توان عملیاتی ۳۰۰ TPS و زمان تأیید بلاک سه ثانیه است. مشابه بسیاری از جایگزین‌های دیگر اتریوم، آن نیز از فرآیند اجماع PoS استفاده می‌کند. علاوه بر این، صاحبان ارزهای رمزنگاری شده بومی بایننس کوین BNB می‌توانند حداقل ۱۰۰۰۰ BNB برای مشارکت در اجماع و کاهش کارمزد تراکنش‌های شبکه را سپرده‌گذاری کنند.
۳. آوالانچ (Avalanche)
آوالانچ یک شبکه بلاک چین عمومی است که از توکن بومی AVAX برای تقویت مکانیسم اجماع PoS خود استفاده می‌کند. یکی از ماموریت‌های اصلی این شبکه، حل مشکل سه‌گانه مقیاس‌پذیری است. این واقعیت که آوالانچ اجازه استقرار قرارداد‌های هوشمند Solidity را می‌دهد، آن را به یک پلتفرم خوب برای توسعه‌دهندگان اتریوم تبدیل می‌کند.
توان عملیاتی این شبکه ۴۵۰۰ تراکنش در ثانیه است. آوالانچ توسط تعدادی از برنامه‌های معروف مانند Aave و Curve Finance پشتیبانی می‌شود. علاوه بر این، آوالانچ بستر یک اکوسیستم از پروتکل‌های دیفای و بازار‌های NFT است.
۴. فانتوم (Fantom )
یکی دیگر از پلتفرم‌های قرارداد هوشمند برتر در لیست ما، فانتوم است. فانتوم یک بلاک چین مقیاس‌پذیر با قرارداد‌های هوشمند است که زمان تأیید بلوک یک ثانیه و توان عملیاتی آن ۲۵۰۰۰ تراکنش در ثانیه است. فانتوم، مانند بسیاری دیگر از رقبای اتریوم، به دنبال حل مشکل سه‌گانه بلاک‌چین با مقیاس‌پذیری است.
توکن بومی FTM مکانیزم جدید اجماع Lachesis PoS را پشتیبانی می‌کند و برای نظارت بر پروتکل و پرداخت هزینه تراکنش در برنامه‌های مختلف که از Fantom پشتیبانی می‌کنند، استفاده می‌شود. ناگفته نماند فانتوم یکی از سریع‌ترین بلاک چین‌ها در لیست پلتفرم‌های قرارداد هوشمند است.
۵. آربیتروم (Arbitrum)
آربیتروم یک پلتفرم لایه ۲ اتریوم است که هدف آن کاهش ازدحام در اتریوم با بهبود سرعت تراکنش و تسهیل راه‌اندازی و مقیاس‌بندی dappها برای توسعه‌دهندگان است. توان عملیاتی این پلتفرم ۴۵۰۰ تراکنش بر ثانیه است، به طور کامل از EMV پشتیبانی می‌کند و هزینه تراکنش‌های آن به مراتب کمتر از اتریوم است. قرارداد‌های هوشمند اتریوم را می‌توان به راحتی در آربیتروم توسط توسعه‌دهندگان راه‌اندازی کرد. علاوه بر این، Arbitrum ویژگی‌های حفظ حریم خصوصی بیشتری نسبت به تراکنش‌های بومی اتریوم ارائه می‌کند.
یونی‌سواپ، کرو و آوه اصلی‌ترین برنامه‌های غیرمتمرکز سازگار با آربیتروم هستند. در این شبکه توسعه‌دهندگان اتریوم می‌توانند برنامه‌هایی را با استفاده از قرارداد‌های هوشمند EVM خود منتشر کنند. این قرارداد‌ها همچنین از سرعت بیشتر و کارمزد کمتر سود می‌برند و در عین حال امنیت زنجیره اولیه اتریوم را به ارث می‌برند.
شبکه آربیتروم از رول‌آپ‌های آپتیمیستیک، سیستمی که به طور مؤثر و ارزان تعدادی از تراکنش‌ها را به صورت دسته‌ای برای اجرای زنجیره جانبی لایه ۲ تبدیل می‌شود را استفاده می‌کند. با انجام محاسبات خارج از زنجیره قبل از انتشار نتایج در زنجیره، این تکنیک به جلوگیری از ازدحام در بلاک چین اتریوم کمک می‌کند. علاوه بر این، Arbitrum اجرای قرارداد‌های هوشمند اتریوم را با کار با ابزار Solidity و اتریوم ساده می‌کند. آربیتروم برخلاف بسیاری از جایگزین‌های اتریوم، توکن بومی ندارد.
۶. آپتیمیزم (Optimism )
شبکه لایه ۲ سریع و مقیاس‌پذیر تیم توسعه اتریوم آپتیمیزم، آخرین پلتفرم در لیست پلتفرم‌های قرارداد هوشمند ما است. در اصل، آپتیمیزم از رول‌آپ‌ها استفاده می‌کند تا به توسعه‌دهندگان اجازه دهد برنامه‌های غیرمتمرکز (dapps) را به‌گونه‌ای که معادل EVM باشد، ایجاد و استقرار دهند.
علاوه بر این، آپتیمیزم امنیت بلاک چین اتریوم را به ارث می‌برد. از الگوریتم اجماع PoS اتریوم استفاده می‌کند و دارای توان عملیاتی ۲۰۰ TPS با مدت زمان بلوک دو ثانیه است. توکن OP ارز دیجیتال بومی این شبکه است که در حاکمیت پروتکل استفاده می‌شود.
کدام شبکه جایگزین بهتری برای اتریوم است؟
روش‌های مختلفی برای مقایسه پلتفرم‌های قرارداد هوشمند در سال ۲۰۲۳ وجود دارد. یکی از شناخته شده‌ترین موارد استفاده برای قرارداد‌های هوشمند، DeFi است، بنابراین بررسی ارزش کل قفل شده (TVL) در تمام پلتفرم‌های DeFi می‌تواند‌ایده‌ای از نحوه عملکرد هر پلتفرم به ما ارائه دهد. بر اساس گزارش defillama.com، بیش از ۶۰ درصد از ارزش قفل شده در دیفای روی اتریوم است. زنجیره BNB با ۱۰.۷۴ درصد در جایگاه دوم قرار دارد و پس از آن پالیگان (۲.۶۷ درصد) و آربیتروم (۲.۵۱ درصد) قرار دارند. علاوه بر این، آوالانچ دارای ۱.۹۴٪ از TVL در دیفای است، در حالی که آپتیمیزم دارای ۱.۲۸٪ و فانتوم ۱٪ است.
البته به یاد داشته باشید که TVL تنها یکی از شاخص‌های ارزیابی بهترین جایگزین اتریوم است. به عنوان مثال، بررسی تعداد پروتکل‌های توسعه‌یافته در بلاک چین‌های مختلف به ما کمک می‌کند تا بفهمیم TVL چگونه در یک شبکه پخش می‌شود. مشابه این، ممکن است با بررسی حجم معاملات روزانه ارزیابی بهتری داشته باشیم.
در هر مورد، اتریوم در اکوسیستم DeFi در صدر قرار می‌گیرد. اتریوم دارای ۶۲۹ پروتکل DeFi و ۸۰۰ میلیون دلار حجم روزانه است.
زنجیره BNB با ۵۲۳ روش و حجم روزانه ۱۴۷ میلیون دلار در رتبه دوم قرار دارد. بعد از آن Arbitrum که دارای ۱۶۲ پروتکل و حجم روزانه ۴۶.۵ میلیون است. در جایگاه سوم پالیگان با ۳۵۴ پروتکل DeFi و حجم روزانه ۶۳.۸ میلیون دلار قرار دارد.
پس از آن آپتیمیزم دارای ۹۶ پروتکل DeFi با حجم روزانه ۳۶ میلیون دلار است. در مجموع ۲۷۱ پروتکل دیفای در اکوسیستم فانتوم روزانه ۵.۴ میلیون دلار معامله می‌کنند.
این داده‌ها نشان می‌دهد که معیار‌های متعددی برای ارزیابی عملکرد یک پلتفرم قرارداد هوشمند مورد نیاز است. در نظر گرفتن ابزار‌های برنامه‌نویسی مناسب، اتحاد‌ها و ادغام‌ها ممکن است به توسعه‌دهندگان کمک کند تا امکان پذیرش پلتفرم در آینده را درک کنند.
نکته: این مطلب هیچ‌گونه پیشنهاد خرید، فروش یا سرمایه‌گذاری نیست و صرفا جهت آشنا شدن شما کاربران عزیز با ارزهای دیجیتال ارائه شده است و ارزتودی در قبال آن مسئولیتی ندارد.
