اگر تا به حال از بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال استفاده کرده‌اید، می‌دانید که داشتن کیف پول ارز دیجیتال ضروری است. زمانی که می‌خواهید تراکنش انجام دهید، در یک صرافی معامله کنید یا از برنامه‌های بلاک چین استفاده کنید، به یک کیف پول نیاز خواهید داشت. به همین دلیل، درک نحوه عملکرد کیف پول‌های ارز دیجیتال و تفاوت مهم میان ارائه‌دهندگان کیف پول‌های غیر حضانتی و حضانتی مهم است.
آیا به این موضوع فکر کرده‌اید که داراییهای کریپتویی شما کجا و چگونه ذخیره می‌شوند؟ انواع مختلفی از کیف پول‌ها وجود دارد که شما می‌توانید از آن‌ها برای ذخیره ارزهای دیجیتال استفاده کنید. به طور کلی، می‌توانیم این کیف پول‌ها را به دو دسته کلی تقسیم کنیم: کیف پول‌های حضانتی (Custodial Wallets) و کیف پول‌های غیر حضانتی (Non-Custodial Wallets).
در یک کیف پول حضانتی، مانند بایننس کاستودی (Binance Custody)، سرویس‌دهنده کلید خصوصی کیف پول شما را در اختیار دارد و داراییهای شما را به شکل امانی نگه می‌دارد. حساب شما در هر صرافی ارز دیجیتال نیز یک کیف پول حضانتی است. در مقابل، اگر از کیف پول‌های غیر حضانتی استفاده کنید، کنترل کاملی بر (مالکیت) داراییهای خود خواهید داشت. متامسک (MetaMask) و تراست والت (Trust Wallet) نمونه‌هایی از کیف پول‌های غیر امانی هستند.
هر دو نوع کیف پول‌های کاستودیال و غیر کاستودیال دارای مزایا و معایب خود هستند. در این مقاله ما تفاوت‌های آن‌ها با یکدیگر را بررسی کنیم تا یاد بگیرید که هر کدام چه ویژگی‌هایی دارند و چه زمانی باید از یک نوع و چه زمان از نوع دیگر استفاده کنید.
کیف پول‌ها ارز دیجیتال چگونه کار میکند؟
کیف پول ارزهای دیجیتال ابزاری است که به شما اجازه میدهد تا با شبکه بلا‌ک‌چین تعامل داشته باشید. علاوه بر این، می‌توانید از آن برای ارسال و دریافت ارزهای دیجیتال یا دسترسی به برنامه‌های غیر متمرکز (dApps) استفاده کنید. از نظر فنی، کیف پول‌های ارز دیجیتال واقعا داراییهای دیجیتالی شما را ذخیره نمی کنند. در عوض، آن‌ها اطلاعاتی را که برای استفاده از رمز ارزها نیاز دارید تولید می‌کنند.
هر کیف پول کریپتویی از دو جزء اصلی تشکیل شده است: یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی. اگر شخصی بخواهد به کیف پول شما ارز دیجیتال ارسال کند، می‌تواند به یکی از آدرس‌هایی که توسط کلید عمومی کیف پول شما ایجاد شده است، تراکنش خود را ارسال کند. از آنجایی که می‌توانید آدرس کلید عمومی و کیف پول خود را با دیگران به اشتراک بگذارید، در اصطلاح به آن عمومی می‌گویند.
از طرفی دیگر، باید کلید خصوصی خود را باید به عنوان یک رمز عبور محرمانه در نظر بگیرد که تراکنش‌های را امضا و دسترسی به دارایی‌ها را برای شما را فراهم میکند. تا زمانی که کلید خصوصی خود را ایمن نگه دارید، می‌توانید با استفاده از هر دستگاهی به داراییهای رمزنگاری‌شده خود دسترسی داشته باشید.
با این‌که رمزارزها ماهیتی دیجیتال دارند، اما کیف پول‌های ارز دیجیتال که کلیدهای خصوصی و عمومی شما را در خود جای می‌دهند، می‌توانند به شکل‌های مختلفی وجود داشته باشند. می‌توانید کلیدهای عمومی و خصوصی خود را روی یک تکه کاغذ چاپ کنید و از یک طریق نرم افزار کیف پول به آن دسترسی داشته باشید و یا داراییهای خود را به صورت آفلاین در کیف پول سخت افزاری ذخیره نمایید.
برخی کیف پول‌ها به شما امکان ذخیره و انتقال NFTها، توکن‌های غیرقابل تعویضی که بر روی بلاک چین عرضه می‌شوند را می‌دهند. در نهایت صرف نظر از نوع کیف پولی که انتخاب می‌کنید، شما همیشه یک کیف پول کریپتو حضانتی یا غیر حضانتی خواهید داشت.
کیف پول حضانتی چیست؟
کیف پول حضانتی یا امانی (Custodial Wallet)، همانطور که از نام آن پیداست، کیف پولی است که از داراییهای شما تحت حضانت خود نگهداری میکند. این بدان معناست که کلیدهای خصوصی شما توسط شخص ثالثی به نمایندگی از شما نگهداری و مدیریت میشود. به عبارت دیگر، شما کنترل کامل بر داراییهای خود و یا توانایی امضا معاملات را نخواهید داشت. با این حال، استفاده از سرویس کیف پول حضانتی لزوما چیز بدی نیست.
در روز‌های اولیه ظهور بیت‌کوین، تمام کاربران مجبور بودند کیف پول و کلیدهای خصوصی خود را ایجاد و مدیریت کنند. اگرچه «بانک خود بودن» مزایای زیادی دارد، اما این روش ممکن است برای کاربران تازه وارد تجربه‌ای ناخوشایند و حتی خطرناک همراه داشته باشد. چرا که اگر کلیدهای خصوصی شما هک یا گم شوند، شما دیگر هیچ دسترسی به داراییهای دیجیتالی خود نخواهید داشت. گزارش‌های تحلیلی از شبکه بلاک چین نشان میدهد که بیش از ۳ میلیون بیت کوین ممکن است برای همیشه از بین رفته باشند.
علاوه بر این، تا به حال مواردی پیش آمده که که به دلیل در اختیار داشتن انحصاری کلیدهای خصوصی توسط مالک اصلی کریپتو، وراثت کریپتو از بین رفته است. از این رو، اشتراک‌گذاری دسترسی به داراییهای خود با استفاده از حضانت می‌تواند به شما در جلوگیری از مشکلاتی مانند این کمک کند.
با کیف‌پول‌های حضانتی حتی اگر رمز عبور صرافی بیت کوین خود را فراموش کرده باشید، با تماس با خدمات مشتری، می‌توانید به حساب و دارایی خود دسترسی پیدا کنید. از طرف دیگر در صورت استفاده از کیف‌پول‌های غیرحضانتی، مسئولیت حفظ امنیت ارز دیجیتال خود بر عهده شماست.
بنابراین در بسیاری از موارد، استفاده از کیف‌پول‌های حضانتی کاملاً منطقی است. با این حال، از آنجایی که شما حتی کلیدهای خصوصی خود ا به شخص ثالثی واگذار می‌کنید، باید در انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال بسیار محتاط باشید. در هنگام بررسی ارائه‌دهندگان خدمات حضانتی به این توجه کنید که آیا آن‌ها تحت نظارت هستند؟ چه نوع خدماتی ارائه می‌دهند، کلیدهای خصوصی شما چگونه ذخیره می‌شوند و آیا آن‌ها پوشش بیمه دارند یا خیر.
به عنوان مثال، Binance Custody، بیمه پایه‌ای تنظیم شده را برای حساب‌های بایننس ارائه میدهد. در صورت درخواست، پوشش بیمه کیفری و سایر الزامات پوشش بیمه تخصصی را نیز فراهم میکند. Binance Custody همچنین از کیف پول‌های چند امضایی (multisig)، پروتکلی که ریسک‌های متمرکز را با الزام بسیاری از طرف‌ها به تأیید تراکنش‌های رمزنگاری قبل از اجرای آن‌ها حذف میکند، استفاده میکند.
کیف پول غیرحضانتی چیست؟
در این نوع کیف‌پول‌ها، کلیدهای خصوصی فقط توسط صاحب اصلی کیف‌پول نگهداری و مدیریت میشود. این کیف‌پول‌ها مناسب افرادی است که خواهان مدیریت کامل بر دارایی خود هستند. شما می‌توانید ارزهای دیجیتال را مستقیماً از کیف پول خود معامله کنید زیرا هیچ واسطه‌ای وجود ندارد. این یک انتخاب عالی برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران باتجربه است که می‌دانند چگونه کلیدهای خصوصی و عبارات اولیه خود را مدیریت و محافظت کنند.
هنگامی که با یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) یا برنامه غیرمتمرکز سروکار دارید، به یک کیف پول غیرمتمرکز (DApp) نیاز دارید. صرافی‌های محبوبی مانند پنکیک‌سواپ، سوشی‌سواپ، یونی‌سواپ و همچنین کوئیک‌سوا به کیف‌پول‌های غیرمتمرکز نیاز دارند.
کیف‌پول تراست ولت و متاسک دو نمونه عالی برای کیف‌پول‌های غیرحضانتی هستند. با این حال، به خاطر داشته باشید که در هنگام استفاده از این کیف پول‌ها، مسئولیت امنیت عبارت اولیه و کلیدهای خصوصی خود را بر عهده دارید.
مقایسه کیف پول‌های حضانتی در برابر غیرحضانتی
| کیف پول‌های حضانتی | کیف‌پول‌های غیرحضانتی | |
| کلید خصوصی | مالکیت شخص ثالث | مالکیت دارنده کیف پول |
| دسترسی | حساب‌های ثبت شده | قابل دسترسی برای همه |
| کارمزد تراکتش‌ها | معمولاً بالاتر | معمولاً پایین‌تر |
| امنیت | معمولاً پایین‌تر | معمولاً بالاتر |
| پشتیبانی | بیشتر | کمتر |
| KYC | دارد | ندارد |
مزایا و معایب کیف پول امانی
همانطور که قبلاً گفته شد، بزرگترین عیب کیف پول‌های حضانتی این است که باید دارایی‌ها و کلیدهای خصوصی خود را به شخص ثالث بسپارید. در اکثر مواقع، ارائه‌دهندگان کیف پول حضانتی، مدرک احراز هویت (KYC) را نیز می‌خواهند. از سوی دیگر مزیت آن آرامش و آسایش خاطر است. لازم نیست نگران گم شدن کلید خصوصی خود باشید و در صورت بروز هر گونه مشکل، می‌توانید با پشتیبانی مشتری تماس بگیرید.
با این حال، سعی کنید ارائه دهنده خدمات حضانتی قابل اعتماد، با پوشش امنیتی بالا و همچنین بیمه مناسب را انتخاب نمایید. ارائه‌دهندگانی را بیابید که مطابق قانون تنظیم شده‌اند. با این حال برخی از ارائه‌دهنگان نیز شرایطی دارند که شاید واجد آن‌ها نباشید، برای مثال Binance Custody یک ارائه دهنده خدمات حضانتی است که در حال حاضر فقط کاربران حقوقی را می‌پذیرد؛ قابل ذکر است که صرافی ارز دیجیتال بایننس ایرانیان را تحریم کرده و نمی‌توانید از خدمات آن استفاده کنید.
مزایا و معایب کیف پول غیر امانی
برخلاف کیف پول‌های حضانتی، کنترل داراییهای شما به عهده خودتان است و هیچ شخص ثالثی آن‌ها را مدیریت نمی‌کند. به عبارت دیگر، شما کنترل کامل بر داراییهای خود دارید و می‌توانید به عنوان بانک خود عمل کنید. از آنجایی که نیازی به منتظر ماندن برای تأیید تراکنش توسط نهادی نیست و تراکنش‌ها با سرعت بیشتری انجام می‌شوند. در نهایت در این نوع کیف‌پول نیازی به پرداخت هزینه‌های اضافی که به نوع ارائه دهنده حضانتی بستگی دارد متفاوت است، ندارید.
از طرفی، یکی از معایب استفاده از کیف پول‌های غیر حضانتی، در دسترس نبودن آن‌ها است. این نوع کیف پول ها کمتر کاربرپسند هستند؛ بنابراین استفاده از آن‌ها برای سرمایه‌گذاران تازه وارد یک چالش هستند. اگرچه با توسعه بیشتر این مشکل در آینده نیز حل خواهد شد.
البته شما مسئول کلیدهای خود هستید، بنابراین بهتر است به خوبی از آن‌ها نگهداری کنید. این بدان معناست که به جای تکیه بر شخص دیگری برای مدیریت پول خود، باید به خودتان تکیه کنید.
برای جلوگیری از مشکلات امنیتی، بهتر است الزامات زیر را انجام دهید:
- استفاده از رمز عبوری که حدس زدن آن دشوار است.
- با فعال کردن احراز هویت دو مرحله‌ای (۲FA) را لایه دوم امنیتی ایجاد کنید.
- مراقب فیشینگ و کلاهبرداری باشید.
- وقتی نوبت به بازدید از لینک‌ها و دانلود نرم‌افزار جدید می‌رسد، محتاطانه عمل کنید.
از کدام نوع کیف پول برای داراییهای خود استفاده کنم؟
هر دو نوع کیف پول برای ذخیره داراییهای کریپتو از جمله NFT مناسب هستند. در سناریو‌های مختلف، اکثر معامله‌گران و سرمایه‌گذاران هر دو را به کار می‌گیرند. با این حال، مطمئن شوید که کیف پولی که استفاده می‌کنید از ارز دیجیتالی که می‌خواهید ذخیره کنید پشتیبانی میکند. همه آن‌ها را نمی‌توان به یک شکل ذخیره کرد.
شبکه‌های بلاک چین مختلفی برای اجرای انواع ارزهای دیجیتال استفاده میشود. ما می‌توانیم این انواع را بر اساس استاندارد‌های توکن آن‌ها دسته‌بندی کنیم، اما به خاطر داشته باشید که توکن‌های مشابه ممکن است روی بلاک‌چین‌های متعددی با استاندارد‌های متفاوت استفاده شوند.
در اینجا برخی از رایج‌ترین استاندارد‌های توکن آورده شده است:
- بایننس اسمارت چین: BEP-۲۰، BEP-۷۲۱، BEP-۱۱۵۵
- بایننس بیکن چین: BEP-۲
- اتریوم: ERC-۲۰، ERC-۷۲۱، ERC-۱۱۵۵
- سولانا: SLP
کیف‌پول‌های محبوبی مانند تراست‌ولت، متامسک و مث‌ولت معمولاً از رایج‌ترین توکن‌های دیجیتال پشتیبانی می‌کنند. اگر مطمئن نیستید از چه توکن‌هایی پشتیبانی میکند، سؤالات متداول یا اسناد رسمی کیف پول خود را برای اطلاعات بیشتر بررسی کنید.
کلام آخر
کیف پول‌های حضانتی بهتر هستند یا غیر حضانتی؟ اکثر کاربران از هر دو استفاده می‌کنند، اما همه چیز به نیاز‌های خاص شما بستگی دارد. اگر می‌خواهید کنترل کامل بر داراییهای خود داشته باشید یا فقط می‌خواهید از فناوری بلاک چین برای برقراری ارتباط با برنامه‌های DeFi استفاده کنید، یک کیف پول غیرحضانتی گزینه خوبی است. با این حال، اگر در حین تجارت یا سرمایه‌گذاری به شخصی نیاز دارید که به نیاز‌های ذخیره‌سازی شما رسیدگی کند، می‌توانید یک ارائه دهنده خدمات کیف پول حضانتی قابل اعتماد را انتخاب کنید. به یاد داشته باشید که چه از کیف پول حضانتی یا غیر حضانتی استفاده کنید، همیشه باید محتاط باشید و بهترین روش‌ها را برای ایمن نگه داشتن پول خود دنبال کنید.
سوالات متداول
کیف پول ارز دیجیتال از چه اجزایی تشکیل شده است؟
هر کیف پول کریپتویی از دو جزء اصلی یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی تشکیل شده است.
کیف پول حضانتی (Custodial Wallet) چیست؟
کیف پول حضانتی یا امانی، از داراییهای شما تحت حضانت خود نگهداری میکند؛ یعنی کلیدهای خصوصی شما توسط شخص ثالثی به نمایندگی از شما نگهداری و مدیریت میشود.
کیف پول غیرحضانتی (Non-Custodial Wallets) چیست؟
در کیف‌پول‌های غیر حضانتی یا غیر امانی، کلیدهای خصوصی فقط توسط صاحب اصلی کیف‌پول نگهداری و مدیریت میشود.
نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی نوشته شده و آکادمی ارز دیجیتال ارزتودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات افراد یا عواقب مالی آن ندارد.
