با افزایش اهمیت و استفاده از ارزهای دیجیتال، یکی از چالش‌هایی که با آن مواجه هستیم، عدم پایداری ارزهای دیجیتال است. برای حل این چالش، ارز پایدار (Stablecoin) به‌وجود آمده‌است. استیبل کوین یک نوع ارز دیجیتال است که با استفاده از مکانیزم‌های مختلف، ارزش پایدار و ثابتی را حفظ می‌کند. اهمیت ارز پایدار به این دلیل است که به‌عنوان یک وسیلهٔ پرداخت پایدار، قابل دسترسی و با حفظ حریم خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله، نوع و مکانیزم‌های ارز پایدار را به همراه هدف اصلی طراحی آن بررسی خواهیم کرد و نگاهی هم به چالش‌ها و ریسک‌های مرتبط با استفاده از آن‌ها خواهیم داشت.
انواع ارز پایدار
انواع ارز پایدار شامل موارد زیر است:
-
ارز پایدار با پشتوانهٔ فیات (Fiat-backed Stablecoins)
این نوع ارز پایدار از طریق ارتباط مستقیم با ارزهای قانونی، مثل دلار یا یورو، ارزش پایداری خود را حفظ می‌کند. در این نوع ارز پایدار، بانک یا مؤسسه صادرکننده، میزان پشتوانهٔ نقدی را با میزان ارز پایدار گره می‌زند. مثالی از این نوع ارز پایدار شامل Tether (USDT) و USD Coin (USDC) است.
-
استیبل کوین با پشتوانهٔ کالا
نوعی از ارزهای پایدار هستند که ارزش آن‌ها با پشتوانه کالایی مانند طلا، نقره و … تأمین می‌شود. در این نوع از stablecoinها، هر یک از سکه‌ها یا توکن‌های استفاده‌شده در شبکه، با مقدار معینی از کالا به مثابهٔ پشتوانه تأمین می‌شود. به عبارت دیگر، هرگاه که یک شخص یک واحد از stablecoin با پشتوانهٔ کالا خریداری می‌کند، صادرکنندهٔ این ارز دیجیتال یک مقدار معادل آن در کالایی که به‌عنوان پشتوانه استفاده شده‌است را نگه‌داری می‌کند.
با استفاده از پشتوانهٔ کالا، ارزش واقعی استیبل کوین با پشتوانهٔ کالایی باقی می‌ماند و این امر می‌تواند اعتماد کاربران را به این ارزهای دیجیتال بیشتر کند.
-
ارز پایدار با پشتوانهٔ ارز دیجیتال
این نوع ارز پایدار با استفاده از پشتوانه‌هایی مانند بیت کوین، اتریوم یا دلار آمریکا ارزش پایداری خود را حفظ می‌کند. در این نوع ارز پایدار، بانک یا مؤسسه صادرکننده، پشتوانه را به‌عنوان تضمین می‌گیرد و اگر قیمت ارز پایه به‌شدت کاهش یا افزایش یابد، می‌تواند با فروش پشتوانه، ارزش پایداری خود را حفظ کند. دو مثال از این نوع ارز پایدار شامل Dai و BitUSD است.
-
ارز پایدار بدون پشتوانه (Non-collateralized Stablecoins)
در این نوع ارز پایدار هیچ پشتوانه‌ای وجود ندارد و ارزش پایداری از طریق الگوریتم‌های پیچیده‌ای مانند مکانیزم تعریف‌شده توسط Basis Protocol، حفظ می‌شود. در این مکانیزم، ارز پایدار به میزان نیاز با استفاده از توانایی ایجاد و از بین‌بردن توکن‌های جدید تنظیم می‌شود.
کاربردهای استیبل کوین
اصلی‌ترین هدف ارز پایدار فراهم‌کردن یک ارزش پایدار و قابل استفاده به‌عنوان واسطه‌ای برای تبادل، واحد شمارش و نگه‌داری ارزش است. برخلاف سایر ارزهای دیجیتال، ارزش استیبل کوین به یک دارایی پایدار دیگر مانند ارز فیات، کالای قابل معامله یا ارز دیجیتال مرتبط شده‌است.
استفاده‌های متعددی برای ارز پایدار وجود دارد که شامل موارد زیر است:
-
تسهیل پرداخت‌های مرزبانی
ارزهای پایدار نسبت به روش‌های سنتی مانند انتقال و واریز وجه، یک راه سریع‌تر و ارزانتر برای انتقال پول بین مرزی هستند. این ارزها چون شامل نوسانات نرخ تبادل ارز نیستند، راهی پایدار و پیش‌بینی‌پذیر برای ارسال و دریافت پرداخت فراهم می‌کنند.
-
معامله در صرافی‌های ارز دیجیتال
ارزهای پایدار می‌توانند به‌عنوان جفت معاملاتی در صرافی‌های ارز دیجیتال مورد استفاده قرار گیرند. چون ارزش استیبل کوین پایدار است، معامله‌گران می‌توانند از آن‌ها برای خرید و فروش سایر ارزهای دیجیتال به نحوی که نگران نوسانات بازار نباشند، استفاده کنند.
-
حفظ ارزش
در شرایطی که ارزش سایر ارزهای دیجیتال بسیار بالاست، می‌توان از استیبل کوین به‌عنوان وسیله‌ای برای نگه‌داری ارزش استفاده کرد. این امر به‌ویژه برای معامله‌گران و سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند دارایی خود را در مقابل نوسانات بازار حفظ کنند مفید است.
-
دسترسی به بانکداری دیجیتال
ارزهای پایدار می‌توانند به‌عنوان ارز اصلی در بانکداری دیجیتال مورد استفاده قرار بگیرند. این کار به کاربران امکان می‌دهد تا از خدمات بانکی دیجیتال، مانند وام‌های بدون وثیقه یا کارت‌های اعتباری استفاده کنند.
-
تسهیل تجارت جهانی
استفاده از استیبل کوین‌ها می‌تواند تجارت جهانی را تسهیل کند، زیرا به کمک آن‌ها نیازی به تبدیل ارز فیات برای انجام تراکنش‌ها در مرزها وجود ندارد. همچنین معامله‌گران و سرمایه‌گذاران می‌توانند از آن‌ها به‌عنوان وسیله‌ای برای دسترسی به دارایی‌های خارجی استفاده کنند.
-
کاهش هزینه‌ها
استفاده از stablecoinها می‌تواند هزینه‌های مربوط به تبدیل ارز و واریز وجه را کاهش دهد. این هزینه‌ها برای معامله‌گران و سرمایه‌گذارانی که در بازارهای جهانی فعالیت می‌کنند بسیار بالاست.
چالش‌ها و ریسک‌های استیبل کوین
استفاده از ارز پایدار با چالش‌ها و ریسک‌های خاص خود همراه است. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های این نوع ارز، تضمین پشتوانه است. در ارز پایدار پشتوانه‌دار برای حفظ ارزش پایداری، پشتوانه‌ای به‌عنوان تضمین دریافت می‌کنیم. اما اگر ارز پایه به‌شدت کاهش یا افزایش یابد، پشتوانه به‌عنوان تضمین کافی نبوده و برای حفظ ارزش پایدار باید پشتوانه را بفروشیم که می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی شود.
یکی دیگر از چالش‌ها، رقابت با ارزهای قانونی است. هرچند که ارز پایدار تلاش می‌کند تا قابلیت پرداخت را برای کاربران فراهم کند، اما هنوز ارزهای قانونی اولویت بالاتری برای پرداخت‌ها دارند. همچنین در صورتی که قیمت ارز پایه به‌شدت تغییر کند، ارز پایدار ممکن است به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری مناسب در نظر گرفته شود. اما باز هم ریسک‌هایی مانند نوسانات بازار، ریسک پولی و ریسک حقوقی وجود دارد.
یکی از معایب ارز پایدار بدون پشتوانه مربوط به نوسانات در قیمت و حجم توکن است. ممکن است مکانیزم تعریف‌شده توسط Basis Protocol به‌منظور حفظ ارزش پایداری این نوع ارز برای نوسانات بیشتر و حجم بالاتر توکن‌ها نتواند به‌خوبی عمل کند.
استفاده از ارز پایدار نیز با ریسک‌های حقوقی همراه است. در بسیاری از کشورها، قوانین و مقرراتی برای ارزهای دیجیتال وجود دارد که ممکن است باعث محدودیت‌هایی برای استفاده از ارز پایدار شود. همچنین برخی از کشورها استفاده از ارز پایدار را به دلایل امنیتی ممنوع کرده‌اند.
جمع‌بندی
استفاده از استیبل کوین به‌عنوان یک ابزار جدید برای انتقال وجوه و حفظ ارزش پایداری در بازارهای دیجیتال مطرح شده‌است. این نوع ارزها با توجه به ویژگی‌های آن‌ها، به‌عنوان یک جایگزین مناسب برای ارزهای دیجیتالی غیرپایدار مطرح شده‌اند. استفاده از ارز پایدار با چالش‌های خود همراه است. اما با این حال این ارزها به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری مناسب مطرح شده‌اند و در برخی از موارد می‌توانند به‌عنوان یک جایگزین برای ارزهای قانونی در پرداخت‌ها در نظر گرفته شوند.
