بیت‌کوین به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال با سازوکاری منحصربه‌فرد به نام «هاوینگ» شناخته می‌شود. هاوینگ رویدادی است که هر چهار سال یکبار به طور مستقیم بر عرضه و قیمت بیت‌کوین تاثیر می‌گذارد. در این مطلب سابقه تاثیر هاوینگ بیت‌کوین بر قیمت این ارز دیجیتال را بررسی و میزان این اثرگذاری را در آینده پیش‌بینی می‌کنیم.
هاوینگ چیست؟
هاوینگ بیت‌کوین (Bitcion Halving) رویدادی است که در آن پاداش استخراج هر بلاک برای ماینرها نصف می‌شود. استخراج‌کنندگان بیت‌کوین با حل مسائل پیچیده ریاضی بلاک‌های جدیدی به بلاک‌چین شبکه اضافه می‌کنند و در ازای این کار، پاداشی به صورت بیت‌کوین دریافت می‌کنند.
تا سال قبل ماینرها برای هر استخراج هر بلاک ۶.۲۵ بیت‌کوین پاداش دریافت می‌کردند. با وقوع هاوینگ این پاداش به ۳.۱۲ بیت‌کوین کاهش پیدا کرد. این فرایند هر ۲۱۰ هزار بلاک یا هر چهار سال یکبار رخ می‌دهد. هدف از هاوینگ کنترل تورم بیت‌کوین و ایجاد نوعی کمیابی مصنوعی برای آن است. در واقع با کاهش عرضه بیت‌کوین‌های جدید چون همچنان تقاضا برقرار است، قیمت آن افزایش یابد.
تاریخچه هاوینگ بیت‌کوین و تاثیر آن روی قیمت
از زمان آغاز به کار بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ تاکنون چهار هاوینگ داشته‌ایم که هر کدام اثراتی روی قیمت این ارز دیجیتال داشته‌اند. هاوینگ‌ها به دلیل کاهش عرضه بازار را صعودی می‌کنند، اما این تاثیر همیشه بلافاصله بعد از رویداد مشاهده نمی‌شود. برای درک بهتر تاثیر هاوینگ بیت‌کوین بر قیمت بیایید تاریخچه هر هاوینگ و نتایج آن روی قیمت بیت‌کوین را مرور کنیم
| تاریخ | تغییر پاداش بلاک | قیمت زمان هاوینگ (دلار) | بالاترین قیمت بعد از هاوینگ | درصد تغییر | |
| هاوینگ اول | نوامبر ۲۰۱۲ | ۵۰ به ۲۵ | ۱۲.۴ | ۱۱۷۰ | ٪۹۳۳۵ |
| هاوینگ دوم | جولای ۲۰۶ | ۲۵ به ۱۲.۵ | ۶۸۰ | ۱۹۴۰۰ | ٪۲۷۵۳ |
| هاوینگ سوم | می ۲۰۲۰ | ۱۲.۵ به ۶.۲ | ۸۹۵۰ | ۷۳۶۲۸ | ٪۶۷۶ |
| هاوینگ چهارم | آپریل ۲۰۲۴ | ۶.۲ به ۳.۱ | ۶۴۰۲۵ | ۹۹۰۰۰ | ٪۵۰ |
سال ۲۰۱۲: اولین هاوینگ بیت‌کوین
اولین هاوینگ بیت‌کوین در ۲۸ نوامبر ۲۰۱۲ رخ داد و تا قبل از آن ماینرها در ازای هر بلاک جدید، ۵۰ بیت‌کوین به عنوان پاداش دریافت می‌کردند. با وقوع هاوینگ این مقدار به ۲۵ واحد کاهش یافت.
تأثیر این هاوینگ روی قیمت بیت‌کوین خیره کننده و چشمگیر بود. در ماه‌های پس از آن قیمت بیت‌کوین از حدود ۱۲ دلار به بیش از ۱۱۰۰ دلار رسید. صعود سرسام‌آور ۱۰۰ برابری نشان داد که کاهش عرضه بیت‌کوین می‌تواند عامل مهمی در رشد قیمت آن باشد. هرچند که بعدا قیمت نوسان شدیدی پیدا کرد، اما در نهایت بیت‌کوین به عنوان یک دارایی با پتانسیل رشد در بلندمدت شناخته شد.
سال ۲۰۱۶: دومین هاوینگ بیت‌کوین
دومین هاوینگ بیت‌کوین در ۹ جولای ۲۰۱۶ پاداش استخراج بلاک‌ها را از ۲۵ به ۱۲.۵ بیت‌کوین کاهش داد. تا قبل از این هاوینگ، قیمت بیت‌کوین در حدود ۶۵۰ دلار بود اما پس از آن قیمت رشد چشمگیری را تجربه کرد.
تنها یک سال پس از این رویداد بیت‌کوین به بالاترین قیمت خود در آن زمان یعنی حدود ۱۹۴۰۰ دلار رسید. به دنبال این رشد خیره‌کننده بیت‌کوین به تیتر یک اخبار در سراسر جهان تبدیل شد و سرمایه‌گذاران خرید و کلان از جمله صندوق‌ها، شرکت‌های بزرگ و سرمایه‌گذاران سرشناس به این بازار روی خوش نشان دادند. به عبارت دیگر این هاوینگ مهم‌ترین تاثیر را بر پذیرش بیت‌کوین به عنوان یک دارایی مقاوم در برابر تورم داشت.
سال ۲۰۲۰: سومین هاوینگ بیت‌کوین
در ماه می سال ۲۰۲۰ سومین هاوینگ بیت‌کوین از راه رسید و در آن زمان قیمت این ارز دیجیتال به حدود ۸۵۰۰ دلار کاهش پیدا کرده بود. در حالی که موج ناامیدی از شیوع کرونا، بحران اقتصادی و مقررات سخت‌گیرانه بازار را فرا گرفته بود، هاوینگ ورق را برگرداند تا قیمت بیت‌کوین با جهش خیره کننده ۸۰۰ درصدی به ۶۹ هزار دلار صعود کند.
این هاوینگ بار دیگر اهمیت کاهش عرضه بیت‌کوین و نقش آن در تحریک تقاضا را ثابت کرد. همچنین نشان داد که هاوینگ به عنوان رویدادی با تأثیرات بلندمدت می‌تواند بازار بیت‌کوین را با جهش‌های قیمتی روبرو کنند.
سال ۲۰۲۴: چهارمین هاوینگ بیت‌کوین
در آپریل سال جاری میلادی شاهد چهارمین هاوینگ بیت‌کوین بودیم که پاداش استخراج ماینرها را از ۶.۲ به ۳.۱ کاهش داد. اگرچه در ابتدا قیمت‌ها کمی کاهش یافت، اما پس از مدتی روند صعودی به خود گرفت و در نوامبر به سطح بی‌سابقه ۹۹ هزار دلار رسید.
پیش‌بینی دقیق تاثیر این هاوینگ بیت‌کوین بر قیمت تا سال ۲۰۲۸ دشوار است، اما الگوهای گذشته نشان می‌دهد که قیمت بیت‌کوین احتمالاً به تدریج افزایش می‌یابد. علاوه بر کاهش عرضه، عواملی مانند افزایش پذیرش بیت‌کوین به عنوان یک دارایی دیجیتال، توسعه فناوری‌های مرتبط و تغییرات اقتصادی جهانی می‌توانند نقش مهمی در تعیین قیمت این ارز دیجیتال پس از هاوینگ چهارم داشته باشند. همچنین می‌توانید برای مشاهده نمودار قیمت لحظه‌ای بیت کوین اینجا کلیک کنید.
سرنوشت بیت‌کوین در هاوینگ‌های بعدی چه خواهد شد؟
همانطور که در نمودار زیر می‌بینید، پس از هر هاوینگ شاهد تکرار یک الگوی مشخص هستیم: قیمت بیت‌کوین پس از هاوینگ ثابت بوده یا افت اندکی را تجربه کرده اما پس از حدود یک سال از هاوینگ روند صعودی آغاز و یک سقف جدید تشکیل شده است.
با توجه به اینکه هاوینگ‌ها به طور منظم هر چهار سال یکبار رخ می‌دهند، بیت‌کوین حداقل تا سال ۲۱۴۰ میلادی فرآیند هاوینگ را تجربه خواهد کرد. در آن زمان پاداش استخراج به صفر خواهد رسید و دیگر بیت‌کوین جدیدی از طریق فرآیند استخراج تولید نخواهد شد. اما سرنوشت بیت‌کوین پس از اتمام هاوینگ‌ها چه خواهد بود؟
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که ماینرها در دوران پسا هاوینگ به جای اتکا به پاداش استخراج، برای بقای خود به کارمزد تراکنش‌ها وابسته خواهند شد.
از آنجا که تعداد کل بیت‌کوین‌های قابل استخراج به ۲۱ میلیون واحد محدود است، کمیابی بیت‌کوین به عاملی بسیار مهم‌تر تبدیل می‌شود. این کمیابی، به همراه تقاضای روزافزون و پذیرش گسترده‌تر، احتمالاً به افزایش قابل توجه قیمت بیت‌کوین در آینده منجر خواهد شد.
از سوی دیگر باید دید که آیا فناوری‌ها و راهکارهای جدید مانند شبکه لایتنینگ (Lightning Network) می‌توانند مسائل مقیاس‌پذیری و هزینه‌های تراکنش بیت‌کوین را حل کنند یا خیر. این پیشرفت‌های فنی می‌توانند به حفظ جایگاه بیت‌کوین به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال کمک کنند.
هاوینگ چطور تورم بیت‌کوین را خنثی می‌کند؟
همانطور که می‌دانید کل عرضه بیت‌کوین به ۲۱ میلیون واحد محدود شده و به همین خاطر آن را یک دارایی ضد تورمی می‌دانیم. با این حال تا زمانی که کل بیت‌کوین‌ها عرضه نشده، همچنان تعداد این ارز در بازار رو به افزایش است.
تفاوت عرضه بیت‌کوین با چاپ پول توسط دولت‌ها در این است که عرضه این رمزارز به لطف هاوینگ طبق یک برنامه دقیق و از پیش تعیین‌شده جلو می‌رود. در نمودار زیر می‌بینید که هر چه تعداد بیت‌کوین‌های در گردش به ۲۱ میلیون واحد نزدیک‌تر می‌شود (نمودار نارنجی)، نرخ تورم سالانه این ارز دیجیتال (نمودار آبی) به سمت صفر میل می‌کند. این ویژگی باعث شده که بیت‌کوین به یک دارایی کمیاب و ارزشمند مثل طلا تشبیه شود.
در مقابل ارزهای فیات مثل ریال هیچ سقف عرضه‌ای ندارند و دولت‌ها هر زمان که بخواهند، پول جدید چاپ می‌کنند. این تفاوت در ساختار بیت‌کوین و ارزهای سنتی یکی از دلایل اصلی جذابیت بیت‌کوین برای بسیاری از سرمایه‌گذاران است.
نتیجه‌گیری
هاوینگ یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاثیرگذار در تاریخچه بیت‌کوین هستند که مستقیما بر عرضه و در نتیجه قیمت آن تاثیر می‌گذارند. بررسی هاوینگ‌های قبلی نشان می‌دهد که سخت‌تر شدن استخراج و کاهش تدریجی پاداش ماینرها نقش کلیدی در افزایش قیمت بیت‌کوین داشته‌اند.
حتی با وجود برخی تردیدها هاوینگ ۲۰۲۴ هم نشان از ادامه روند صعودی قیمت بیت‌کوین در بلندمدت دارد؛ هرچند تغییرات اقتصادی، پیشرفت فناوری و عوامل دیگر هم می‌توانند بر این روند تاثیر بگذارند.
در نهایت بیت‌کوین به عنوان یک دارایی کمیاب و غیرمتمرکز، همچنان جایگاه خود را در دنیای مالی حفظ خواهد کرد و هاوینگ‌ها به عنوان زنجیره‌ای از رویدادهای مهم اقتصادی، نقش اساسی در آینده این ارز دیجیتال ایفا خواهند کرد.
