در دنیای ارزهای دیجیتال، کیفپول تراست ولت شعار معروفی دارد: not your keys، not your crypto. این شعار بدین معنا است که اگر شما کلیدهای ورود خود به کیفپول را گم کنید باید با پول خود خدافظی کنید. بسیاری از سرمایهگذاران زمانی که حضانت کیفپول خود را بر عهده میگیرند، به این اصل دقت میکنند.
اغلب کاربران بر این باورند که اگر کلیدهای خصوصی خود را در اختیار داشته باشند دیگر از سانسور شدن درامان میمانند؛ اما اینگونه نیست. ممکن است وقتی بفهمید فریز کردن داراییهای ذخیره شده در یک کیفپول خارجی نه تنها از نظر تئوری امکانپذیر، بلکه نسبتاً رایج است، شوکه شوید. در این مقاله قرار است شما را با این معجزه در ارزهای دیجیتال آشنا کنیم.
فریز کردن ارزهای دیجیتال در بلاکچین چگونه انجام میشود؟
قبل از اینکه بفهمیم توسعهدهندگان چگونه میتوانند داراییهای داخل کیف پول ارز دیجیتال را فریز کنند، باید اطلاعاتی در مورد نحوه عملکرد توکنها داشته باشیم. برخلاف آنچه که تصور میشود، توکنهای ERC-۲۰ صرفاً یک مرجع به پایگاه دادهای هستند که تعداد واحدهای توکن گفته شده را در خود جای داده است. این پایگاه داده توسط قرارداد توکن اداره میشود.
این قرارداد وظیفه بهروزرسانی تعداد توکنهای مرتبط با هر آدرس را هنگام انتقال توکنها از فردی به فرد دیگر دارد. برای حفظ یک عرضه ثابت، قرارداد مقدار کافی را از یک آدرس کم میکند و به آدرس دیگری اضافه میکند. قرارداد توکن ممکن است برای محدود کردن دسترسی به دارایی، توقیف یا در برخی شرایط، حتی سوزاندن توکنها به طور کامل استفاده شود؛ زیرا معمولاً تنها قرارداد هوشمندی است که قدرت تغییر پایگاه داده دارنده توکن را دارد.
اگر یک آدرس در قرارداد هوشمند در لیست سیاه قرار گرفته باشد، ممکن است نتواند توکن را بخرد (یا دریافت کند) یا بفروشد (یا ارسال کند). قرارداد هوشمند را فقط میتوان با یک آدرس در لیست سیاه توسط یک آدرس مدیر به روز کرد.
چرا باید داراییها را فریز یا قفل کرد؟
همانطور که ممکن است حدس بزنید، دارایی قفل شده برای جلوگیری از حملات و مصادره وجوه غیرقانونی مورد استفاده قرار گیرند، حتی ممکن شخصی با کنترل یک قرارداد هوشمند را به دست آورد، از شرایط سو استفاده کند. هر چند این اتفاقات به ندرت پیش میآید. اما رویدادهای فهرست سیاه تقریباً همیشه پس از کشف یک فعالیت غیرقانونی در قرارداد هوشمند اتفاق میافتند، مانند زمانی که یک هکر از یک باگ برای ایجاد و ارسال توکنها به آدرسی که کنترل میکند استفاده میکند یا زمانی که پلیس درخواست قفل کردن داراییها میکند.
یکی از این ارزهای دیجیتال با این ویژگیها تتر (USDT) است. قرارداد هوشمند برای USDT این ظرفیت را دارد که هم USDT را فریز و هم مجدداً منتشر کند. طبق گفته بلوکسی اکسپلورر (Bloxy Explorer)، قرارداد توکن تتر، ۷۰۴ قرارداد هوشمند را در لیست سیاه قرار داده است. آدرسهای جدید در ماه گذشته نیز هر چند روز یک بار به لیست اضافه میشوند. مهمتر از همه، در ژانویه، تتر بیش از ۱۵۰ میلیون دلار را در سه مکان فریز کرد. این شرکت فقط اعلام کرد که این اقدام در پاسخ به درخواست مقامات قانونی انجام شده است.
علاوه بر تتر، استیل کوین aUSD متعلق به شبکه آکالا ۱۶ کیف پول فریز شد. تیم آکالا توانست این توکنهای ایجاد شده غیرقانونی را پس از آسیبپذیری که به ارائهدهندگان نقدینگی aUSD اجازه میداد تا aUSD بدون وثیقه تولید کنند، بازیابی و نابود کند.
ناگفته نماند مدیران قراردادهای هوشمند نیز میتوانند پول نقد را در برنامههای دیفای که به فعالیتهای غیرقانونی مرتبط هستند قفل کنند. به عنوان مثال، اخیراً یک صادرکننده معروف USDC به نام Circle، توانایی انتقال یا دریافت USDC را از تعدادی از آدرسهای اتریوم که با Tornado Cash DApp تعامل داشتهاند را مسدود کرده است.
نه تنها قراردادهای توکن مبتنی بر اتریوم، بلکه سایر قراردادهای توکن نیز ممکن است توانایی فریز کردن، لیست سیاه و توقیف توکنها را داشته باشند. به عنوان یک جزء اساسی قراردادهای توکن، این قابلیت در اکثر بلاک چینهای لایه ۱ مانند ریپل یا استالر گنجانده شده است. این دو شبکه به توسعهدهندگان اجازه میدهند توکنهایی با مکانیزم فریز جهانی تولید کنند تا صادرکنندگان بتواند انتقال توکن را متوقف کنند.
با این حال، این قابلیت قفل شدن اغلب فقط برای توکنها اعمال میشود. برخلاف تصور رایج، مسدود کردن داراییهای بومی مرتبط با اکثر بلاکچینها، مانند بیتکوین، اتریوم، BNB یا ریپل امکانپذیر نیست، مگر اینکه این داراییها در یک پلتفرم متمرکز، مانند صرافی یا در پلتفرمهای حضانتی نگهداری شوند.
کسبوکارهای پشت این شرکتهای متمرکز اغلب داراییها را فریز نمیکنند؛ مگر اینکه دستور پلیس یا دادگاه به آنها ارسال شود. با این حال، کسبوکار اصلی، صادرکننده یا مدیر نهاد مرتبط ممکن است این حق را برای خود محفوظ نگه دارد که داراییها را به هر دلیلی یا بدون دلیل فریز کند.
لیست سیاه و کلاهبرداری هانی پات
هرچند لیست سیاه برای جداسازی پولهای مربوط به جرایم مختلف استفاده میشود، اما همچنین ممکن است توسط کلاهبرداران از طریق به اصطلاح کلاهبرداری هانی پات مورد سوء استفاده قرار گیرد. بیشتر اوقات، این به شکل توکنهایی است که پس از خرید در یک صرافی غیرمتمرکز قابل فروش نیستند.
کلاهبرداران میتوانند ارزش توکن خود را در مرورگرهای صرافیهای غیرمتمرکز با سوء استفاده از تابع لیست سیاه برای جلوگیری از انتقال خودکار برای هر آدرسی که توکن را در اختیار دارد، افزایش دهند. در نتیجه، یک الگوی نمودار متمایز ایجاد میشود که شامل امواج روی امواج کندلهای سبز مکرر با تعداد کم یا بدون سفارشهای فروش در بین آنها است.
کلاهبردار، که کنترل تنها آدرسهای لیست سفید را در دست دارد، استخر نقدینگی را برای توکن تقلبی ایجاد میکند و تماشا میکند که قربانیان توکن غیرقابل فروش را میخرند و ارزش توکنهای LP خود را بالا میبرد.
زمانی که جامعه متوجه کلاهبرداری و پایان فروش شد، کلاهبرداران ارز دیجیتال، توکنهای LP خود را پس میگیرند و تمام پولی را که توسط مشتریان بیاحتیاط پرداخت شده است، مطالبه میکنند. این کلاهبرداری در صرافیهای غیرمتمرکزی مانند یونی سواپ، پنکیک سواپ و کوئیک سواپ بسیار رایج است به طوری که هر ماه ده کلاهبرداری گزارش میشود.